Είδαμε το Still Life του Δημήτρη Παπαϊωάννου (*?)

03.09.2015
Είδα και εγώ το Still Life του Δημήτρη Παπαϊωάννου. Και δεν εντυπωσιάστηκα ούτε συγκλονίστηκα. Μάλλον πιο πολύ απογοητεύτηκα γιατί βγήκα από την Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών όπως ακριβώς είχα μπει. Αλώβητη και χωρίς περαιτέρω υπαρξιακές αναζητήσεις...

Όχι, από την παράσταση του Παπαϊωάννου δεν έλειπε ούτε η εικαστική ομορφιά ούτε η αρτιότητα ούτε τα νοήματα. Αυτά υπήρχαν και έσπαγαν κανονικά ...κόκκαλα. Ο άνθρωπος-εργάτης αναμετρήθηκε με τη βαρύτητα των βασικών υλικών στην προσπάθειά του να ενωθεί με την ελαφρότητα του σύμπαντος που τον περιέχει. Το ανθρώπινο σώμα μετέφερε τοίχους στους ώμους του περπατώντας στο δικό του γολγοθά, προσπάθησε να τους διαπεράσει, να τους αποτινάξει, να βγει από μέσα τους, να αισθανθεί επιτέλους ελεύθερο. Σήκωσε πέτρες, ανέβηκε σκάλες. Προσπάθησε μάλλον να τις ανέβει, αλλά γκρεμίστηκε, ξαναπροσπάθησε, ξαναγκρεμίστηκε. Ξετύλιξε τις ταινίες της ζωής του ατέρμονα και με υπομονή. Προσπάθησε να αναμετρηθεί ακόμη και με την ειμαρμένη…με όπλο ένα φτυάρι. Προσπάθησε να μην καταπλακωθεί από τις ουράνιες προφητείες, να αναδειχθεί νικητής και τα κατάφερε. Επικράτησε σ΄ένα τοπίο αποκάλυψης, σ΄ένα τοπίο που ο λαμπερός ήλιος μάς τύφλωσε με την λαμπρότητά του. Και βγήκε αλώβητος και το ‘ριξε στο φαγοπότι. Έγινε ομοτράπεζος με τους συνανθρώπους του πάνω στον ίδιο του τον… επιτάφιο. Και η ιστορία θα επαναληφθεί. Και θα επαναλαμβάνεται αέναα, γιατί τα ανθρώπινα βάρη δεν έχουν τελειωμό.
Τα σώματα ισορροπούν και διασπώνται στο Still Life του Δημήτρη Παπαϊωάννου, δημιουργούν οπτικές αυταπάτες, φωτίζουν σταδιακά τη σισύφεια προσπάθεια του ανθρώπου να φτάσει στην κορυφή, να κατακτήσει την αλήθεια, να δώσει ένα νόημα στο είναι του, να ζήσει. Και σ΄αυτήν την αέναη προσπάθεια η μουσική και ο χορός δεν έχουν θέση (εξαιρουμένης της εξαιρετικής σκηνής όπου ο Σερβετάλης δονείται "ηλεκτρισμένος" υπό τους σφοδρούς ήχους αέρηδων). Θέση έχουν μόνο οι Πρώτες Ύλες....

Γιατί λοιπόν μία τόσο μεστή νοημάτων παράσταση δεν με κέρδισε; Γιατί με κούρασε η σχεδόν αυτιστική επανάληψή των σκηνών και πολλές φορές αισθάνθηκα πως κάποιος δοκίμαζε τα όρια μου. Και δεν θα με ενοχλούσε αυτό, αν τα νοήματά της δεν γίνονταν αμέσως αντιληπτά και αν η δυναμική τους δεν εξασθενούσε από την διαρκή επανάληψη. Πραγματικά δεν βρήκα κανένα λόγο να κάθομαι να βλέπω επί 10 λεπτά να ξεκολλούν ταινίες πάνω στη σκηνή, όπως και δεν βρήκα κανένα περαιτέρω νόημα στο παρατεταμένο φαγοπότι λίγο πριν το τέλος. Αν αντί για 70 λεπτά, η παράσταση διαρκούσε 40, σήμερα θα μιλούσαμε για ένα μοναδικό δημιούργημα. Σίγουρα ο Παπαϊωάννου είχε απόλυτη επίγνωση αυτού του ρίσκου που πήρε και σίγουρα τίποτα δεν έγινε τυχαία. Σίγουρα, επίσης, πολλοί θα βρουν το δικό τους νόημα, ίσως θα ξετυλίξουν το δικό τους μπλεγμένο κουβάρι της ζωής… Απλώς εγώ δεν είχα αυτήν την τύχη….

Γεωργία Οικονόμου

[email protected]