Από τον Στέφανο Δάνδολο
Το καλοκαίρι του 2001, η Βικτόρια Χίσλοπ επισκέφτηκε μαζί με τον άντρα της και τα δύο τους παιδιά την Κρήτη. Ενα μεσημέρι πήραν το καραβάκι από την Πλάκα και πέρασαν απέναντι, στη Σπιναλόγκα. Αυτός ο γυμνός και ρημαγμένος τόπος ρίζωσε τόσο βαθιά μέσα της που, γυρίζοντας στην Αγγλία, αποφάσισε να γράψει ένα μυθιστόρημα. Εξι χρόνια αργότερα, το Νησί έχει ξεπεράσει τα 850.000 αντίτυπα στη Βρετανία, μεταφράζεται σε 17 χώρες και κυκλοφορεί πλέον και στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Διόπτρα.
Περίμενες αυτή την επιτυχία με το πρώτο σου μυθιστόρημα; Καθόλου. Εξάλλου, δεν είχα καμία πρόθεση να γράψω μυθιστόρημα. Η ανάγκη γεννήθηκε μέσα μου όταν επισκεφθήκαμε οικογενειακώς τη Σπιναλόγκα. Εκείνη η μέρα στάθηκε σημαδιακή.
Περίγραψέ μου εκείνη τη μέρα. Ο σύζυγός μου ενδιαφερόταν για τα ιστορικά στοιχεία της Κρήτης. Οταν έμαθα για την ύπαρξη αυτού του μικρού νησιού, καθώς και για το ότι ήταν αποικία λεπρών, κάτι με ξεσήκωσε. Ηθελα να πάμε. Φτάσαμε κατά τις 4 το απόγευμα. Ηταν πολύ ήσυχα, δεν υπήρχε κόσμος και αισθάνθηκα πως ο τόπος αυτός ήταν πολύ φορτισμένος συναισθηματικά.
Και αποφάσισες να γράψεις. Ναι. Ηταν κάτι σαν επιφοίτηση. Ηταν η δεύτερη φορά στη ζωή μου που ένιωθα κάτι τόσο δυνατό πνευματικά. Η πρώτη ήταν στην εφηβεία μου, όταν διάβασα το Πορτρέτο του καλλιτέχνη σε νεαρή ηλικία του Τζέιμς Τζόις.
Στην έρευνά σου για το βιβλίο μίλησες και με κατοίκους της Κρήτης; Οχι. Περισσότερο ασχολήθηκα με τα ιστορικά αρχεία. Ετσι κι αλλιώς, αυτό που προσπάθησα να κάνω ήταν να χτίσω μια ιστορία μυθοπλασίας σε έναν υπαρκτό χώρο. Κάποια στιγμή, μάλιστα, ένιωσα και πολύ αγχωμένη επειδή φοβήθηκα μήπως το βιβλίο μου επηρεάσει αρνητικά τον τόπο. Ευτυχώς, δεν έγινε κάτι τέτοιο.
Στο Νησί μιλάς για μια γυναίκα που αποφασίζει να επισκεφθεί την Κρήτη και εκεί ανακαλύπτει πως η ζωή της οικογένειάς της συνδέεται άμεσα με την πρώην αποικία των λεπρών. Στην ουσία, μας υπενθυμίζεις ότι η αγάπη και η ζωή συνεχίζουν να υπάρχουν ακόμα και στις πιο αντίξοες συνθήκες. Μα έτσι δεν συμβαίνει; Εάν ψάξει κανείς το πώς ζούσαν εκείνοι οι άνθρωποι θα αντιληφθεί ότι δεν διέφεραν σε πολλά από τους υπολοίπους. Είχαν σινεμά, ταβέρνα, παρέες. Μπορεί να ήταν αποκομμένοι από τον υπόλοιπο κόσμο, αλλά μεταξύ τους είχαν φτιάξει μια πολύ δεμένη κοινωνία. Κοίτα, η Σπιναλόγκα δεν ήταν καταραμένος τόπος. Βέβαια, ακόμα και άνθρωποι που μένουν κοντά δεν την έχουν επισκεφθεί από φόβο. Αυτό που ήθελα εγώ ήταν να αλλάξω την αντίληψη κάποιων σχετικά με τη λέπρα. Να τους κάνω να καταλάβουν ότι αυτός ο τόπος είναι πολύ σημαντικός.
Αλλωστε, Σπιναλόγκες υπάρχουν πολλές στο σύγχρονο κόσμο. Ολη αυτή η γκετοποίηση των ανθρώπων είναι ένα σύμπτωμα της εποχής μας. Πολύ σωστά. Υπό αυτή την έννοια, νομίζω ότι το Νησί είναι ένα σχόλιο για τους καιρούς μας.
Τον Απρίλιο σου απονεμήθηκε και το βρετανικό βραβείο του Καλύτερου Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα. Ηταν έκπληξη για σένα; Αν ήταν! Είχα να πάρω βραβείο τριάντα χρόνια! Το είχα πάρει και πάλι για συγγραφή. Στο σχολείο, εννοείται.
Τα παιδιά σου πώς βλέπουν την επιτυχία σου; Μάλλον αδιάφορα. Ο άντρας μου ήταν διάσημος δημοσιογράφος πολύ πριν από μένα, οπότε δεν εντυπωσιάστηκαν. Τα παιδιά μου ενδιαφέρονται πιο πολύ για το δικό τους κόσμο επειδή βρίσκονται στην καρδιά της εφηβείας.
Οι συγγραφικές σου επιρροές ποιες είναι; Οι κλασικές. Στο σχολείο διάβασα Ντίκενς. Διάβασα Σάλιντζερ, Χάρπερ Λι... Εάν, όμως, χρειαζόταν να ξεχωρίσω τον αγαπημένο μου συγγραφέα, θα έλεγα τον Τζόις. Βέβαια, μπορείς να κάνεις μια έρευνα για να δεις αν υπάρχει κανένας που τελείωσε τον Οδυσσέα... Αλλά δεν έχει σημασία. Νομίζω ότι είναι ο κορυφαίος του 20ού αιώνα. Τώρα, ξαναδιαβάζω και Οργουελ.
Εάν σκεφτεί κανείς ότι το βιβλίο σου έχει πουλήσει ήδη περισσότερα από 850.000 αντίτυπα, μπορείς να φανταστείς πόσο καλό έχεις κάνει στον ελληνικό τουρισμό φέτος το καλοκαίρι; Η Κρήτη θα πρέπει να έχει γίνει ανάρπαστη. Και ειδικά η επισκεψιμότητα στη Σπιναλόγκα. Μας το έλεγε ένας βαρκάρης πριν από λίγες ημέρες, όταν κάναμε μια παρουσίαση στην Κρήτη. Μας έλεγε ότι φέτος οι επισκέψεις των Αγγλων είναι δέκα φορές πάνω σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Αλλά ας είμαστε ρεαλιστές. Η Ελλάδα είναι ένας υπέροχος τόπος. Δεν έφτιαξα εγώ τα βουνά ή τη θάλασσα. Με μεγάλη μου χαρά σου λέω μάλιστα ότι τον τελευταίο καιρό στο Λονδίνο αρχίζουμε να έχουμε πραγματικά καλά ελληνικά εστιατόρια και οι Βρετανοί εκπλήσσονται από το πόσο υπέροχο είναι το ελληνικό φαγητό. Οχι, η Ελλάδα είναι ένας μαγικός τόπος, γι αυτό τον έκανα βιβλίο.
