Έναν χρόνο μετά το ρεκόρ στον Νικόλαο Γύζη για το έργο «Η νέα άφιξη. Η γέννηση του Τηλέμαχου Γύζη», που πουλήθηκε 906.457 ευρώ τον Νοέμβριο του 2006, ο οίκος Σόθμπις ετοιμάζεται να δημοπρατήσει στο 'Greek Sale' στις 14 Νοεμβρίου στο Λονδίνο έναν άλλο Γύζη, που αναμένεται να συζητηθεί και ίσως να ξεπεράσει το προηγούμενο ρεκόρ.

Πρόκειται για έναν σπάνιο, σχεδόν άγνωστο πίνακα, με τίτλο «Παππούς και εγγονός», τα ίχνη του οποίου είχαν χαθεί σχεδόν έναν αιώνα και ο οποίος ανακαλύφθηκε σε ιδιωτική συλλογή στη Νεμπράσκα των ΗΠΑ. Η τιμή εκτίμησης του έργου, διαστάσεων 77,5 επί 62,3, είναι 294.000 - 441.000 ευρώ.

Ποια είναι η διαδρομή αυτού του «χαμένου» έργου, το οποίο δημιούργησε ο Γύζης στις αρχές της δεκαετίας του 1880 και αναπαριστά έναν παππού να μαντάρει τις κάλτσες του, κρατώντας στοργικά στην αγκαλιά τον μικρό εγγονό του;

Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Σόθμπις στην Ελλάδα και υπεύθυνο για τα Greek Sales, Κωνσταντίνο Φράγκο, ο πίνακας δημοπρατήθηκε το 1909 στη Νέα Υόρκη και από τότε βρίσκεται σε ιδιωτικές συλλογές στην Αμερική. Ο σημερινός κάτοχος, Αμερικανός, τον κληρονόμησε, αλλά δεν γνωρίζουμε αν ήταν οι κληροδότες του που το αγόρασαν το 1909 ή αν στο μεταξύ το έργο είχε αλλάξει κι άλλα χέρια. Πάντως, ο σημερινός ιδιοκτήτης του, μη γνωρίζοντας την αξία του έργου, προσέγγισε με e-mail τον κ. Φράγκο, όπως ανέφερε στο «Έθνος» ο τελευταίος, προσθέτοντας: «Όταν είδαμε το έργο ενθουσιαστήκαμε, καθώς αντιληφθήκαμε αμέσως τη σπανιότητα και τη σπουδαιότητά του».

Εκείνο που ενισχύει το ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο έργο είναι πως αποτελεί μία από τις δύο εκδοχές του «Παππούς και εγγονός». Μέχρι τώρα γνωρίζαμε τη μια εκδοχή του σε ιδιωτική συλλογή στην Αθήνα. Μήπως, όμως, υπάρχουν κι άλλες εκδοχές, καθώς ο Γύζης συνήθιζε να δημιουργεί πολλαπλές εκδοχές σημαντικών έργων του, όπως «Ο κουρέας» ή «Τα αρραβωνιάσματα»; «Από όσο γνωρίζουμε δεν υπάρχει άλλο έργο, οπότε πιστεύουμε ότι μάλλον αυτές οι δύο είναι οι μοναδικές εκδοχές του θέματος», απαντά ο κ. Φράγκος.

Πάντως, στη δημοπρασία αναμένεται να πρωταγωνιστήσουν κι άλλα έργα με ελληνική υπογραφή, όπως «Ο καλλιτέχνης και το μοντέλο του», ένα από τα σπουδαιότερα έργα του Τσαρούχη που έχουν εμφανιστεί σε δημοπρασία, με τιμή εκτίμησης 148.000 - 222.000 ευρώ, ή το τρίπτυχο «Καλοκαίρι» του Μόραλη (292.539 - 438.870 ευρώ) κ.ά.