Σλαβόι Ζίζεκ: Μεταξύ ιδιοφυΐας και διαστροφής

15.11.2012
Λίγοι άνθρωποι έχουν την άνεση να ανακατεύουν μέσα σε μια κουβέντα τον κινηματογράφο με την φιλοσοφία και την ψυχανάλυση, διατηρώντας φαρμακερό χιούμορ, ελαφρότητα και μια στόφα γνήσιου σταρ.

Λίγοι άνθρωποι έχουν την άνεση να ανακατεύουν μέσα σε μια κουβέντα τον κινηματογράφο με την φιλοσοφία και την ψυχανάλυση, διατηρώντας φαρμακερό χιούμορ, ελαφρότητα και μια στόφα γνήσιου σταρ. Ο Σλοβένος θεωρητικός Σλάβοϊ Ζίζεκ είναι ένας από αυτούς και δεν το κρύβει.

Θιασώτης της φιλοσοφίας του Χέγκελ και των ψυχαναλυτικών θεωριών του Λακάν, ο Ζίζεκ παραμένει ένας ιδιόρρυθμος αλλά παθιασμένος σινεφίλ, που ανακαλύπτει μυστικές συνδέσεις και αναπτύσσει ερεθιστικές απόψεις για το πώς το σινεμά μάς κάνει να ανακαλύπτουμε τον κόσμο.

Δημιουργός του περίφημου ντοκιμαντέρ «A Pervert’s Guide to Cinema», που είχε προβληθεί στις Νύχτες Πρεμιέρας του 2006, και προσφάτως του σίκουελ «Οδηγός Ιδεολογίας», ο Ζίζεκ σε προκαλεί να τον αγαπήσεις και να τον μισήσεις την ίδια στιγμή. Η παρακάτω ανθολογία μερικών από τις αναρίθμητες, σπαρταριστές στιγμές του απλώς ανοίγει την όρεξη.

Μια υπέροχη ανάλυση του Vertigo και του τι σημαίνει να πραγματοποιούμε τις φαντασιώσεις μας

«Το σινεμά είναι η απόλυτη τέχνη. Δε σου δίνει αυτό που επιθυμείς – σου λέει πώς να επιθυμείς»

Μια ανάγνωση του Children of Men ως ριμέικ του «Θέλω και τη Μαμά σου»

«Η αγάπη είναι σα μια μεγάλη δυστυχία, ένα τερατώδες παράσιτο, μια μόνιμη κατάσταση επείγοντος που καταστρέφει όλες τις μικρές απολαύσεις»

Τα «Φώτα της Πόλης» μπορεί να μη χρειάζονται θεωρητική στήριξη, αλλά ο Ζίζεκ τη προσφέρει ιδανικά

«Όλες οι μοντέρνες ταινίες είναι τελικά ταινίες γύρω από την δυνατότητα ή την αδυναμία να κάνεις μια ταινία»

Όπου οι Avengers αναλύονται μέσα από μαρξιστικό πρίσμα

«Η σχέση μου με τις τουλίπες θυμίζει πολύ το Λιντς. Τις βρίσκω αηδιαστικές. Απλώς φανταστείτε τις: δεν είναι σαν, πώς τα λένε, vagina dentata, οδοντωτά αιδοία που απειλούν να σε καταπιούν; Έχουν συνειδητοποιήσει οι άνθρωποι τι φρικτό πράγμα είναι τα λουλούδια; Βασικά είναι σαν μια ανοιχτή πρόσκληση σε όλα τα έντομα και τις μέλισσες, «ελάτε να με πηδήξετε», έτσι δεν είναι; Πιστεύω πως τα λουλούδια θα έπρεπε να είναι απαγορευμένα για τα παιδιά»

Τα εικονικά εναλλακτικά «εγώ» πέρα από τα συνήθη κλισέ

«Σε ένα σύμπαν όπου όλοι αναζητούμε το αληθινό πρόσωπο κάτω από το προσωπείο, ο καλύτερος τρόπος να παραπλανήσουμε είναι να φορέσουμε το προσωπείο της ίδιας της αλήθειας»

Η ανάγκη για μια άλλη επανάσταση μέσα από ένα χοντροκομμένο ανέκδοτο

«Στις ημέρες μας, εξαιτίας όλων των νέων μέσων, το σινεμά βρίσκεται σε κρίση. Αρχίζει να γίνεται δημοφιλές ως ένα νοσταλγικό μέσο. Και τι κάνει η μοντέρνα κινηματογραφική θεωρία; Το απόλυτο αντικείμενό της είναι νοσταλγικές ταινίες από τη δεκαετία του 30 και του 40. Λες και χρειάζεσαι τη θεωρία για να τις απολαύσεις. Ακόμα και οι μαρξιστές απολαμβάνουν αυτό το παιχνίδι»

Δίπλα στον Τσίπρα, αναμιγνύει τη γυναικεία σεξουαλικότητα με τη σύγχρονη Ευρώπη

«Προκειμένου να κατανοήσουμε το σύγχρονο κόσμο, πραγματικά χρειαζόμαστε το σινεμά. Μόνο στο σινεμά βρίσκουμε αυτή την καθοριστική διάσταση που δεν είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε στη πραγματικότητα. Αν ψάχνετε τι είναι πιο πραγματικό από την ίδια τη πραγματικότητα, κοιτάξτε στην κινηματογραφική μυθοπλασία»

Η αυτοκτονία πονάει;