Τα μικρά παιδιά παρουσιάζουν πολύ συχνά συνάχι, βήχα, πόνο στo λαιμό, πυρετό κ.λπ. Τις περισσότερες φορές τα συμπτώματα αυτά δεν κρύβουν τίποτα περισσότερο από μια απλή ίωση, ωστόσο προκαλούν ανησυχία στους γονείς, καθώς δεν είναι βέβαιοι για το ποιος είναι ο σωστός τρόπος αντιμετώπισης τέτοιων καταστάσεων. Επειδή λοιπόν, τέτοια εποχή τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε ιώσεις του αναπνευστικού, καλό είναι να βρίσκεσαι σε εγρήγορση. Εμείς με τη βοήθεια της Ελληνικής και της Ευρωπαϊκής Παιδιατρικής Εταιρείας ετοιμάσαμε έναν οδηγό με όλες τις χρήσιμες πληροφορίες, ώστε να προσφέρεις ουσιαστική βοήθεια στο παιδί, με ψυχραιμία και χωρίς πανικό.
ΚΡΥΟΛΟΓΗΜΑΤΑ
Το πρώτο και χαρακτηριστικό σύμπτωμα ενός κοινού κρυολογήματος είναι η μύτη «που τρέχει». Εμφανίζεται όμως στο παιδί και με φτέρνισμα, βήχα, πυρετό, ανορεξία, έλλειψη διάθεσης, ερεθισμό στα μάτια και στο λαιμό. Τo μίνιμουμ ενός κρυολογήματος μπορεί να κρατήσει ένα 24ωρο. Μπορεί όμως να διαρκέσει και 4-6 ημέρες και ακόμα, να δημιουργήσει επιπλοκές, όπως ωτίτιδα, αμυγδαλίτιδα, ιγμορίτιδα κ.ά.
Τι να κάνεις: Σε περίπτωση που η μύτη του παιδιού είναι φραγμένη, θα το ανακουφίσεις κάνοντάς του ενσταλάξεις σε κάθε ρουθούνι με φυσιολογικό ορό, ενώ μια μικρή ποσότητα από τις ειδικές αλοιφές κάτω από τη συναχωμένη μύτη θα προλάβει τον ερεθισμό του δέρματος, που μπορεί να προκαλέσουν οι ρινικές εκκρίσεις. Για να διευκολύνεις την αναπνοή του, οδήγησε το παιδί στο μπάνιο, άνοιξε το ζεστό νερό και άφησέ το να αναπνεύσει μέσα στον ατμό. Το ίδιο αποτελεσματικό είναι να βάλεις το κεφάλι του πάνω σε μια κατσαρόλα με νερό βρασμένο που αχνίζει, στο οποίο θα έχεις ρίξει προηγουμένως φύλλα ευκαλύπτου. Πολύ ευεργετικό είναι και το ελαφρύ μασάζ στο στήθος και στην πλάτη που θα του κάνεις με αιθέριο έλαιο ευκαλύπτου αραιωμένο μέσα σε αμυγδαλέλαιο (2 ml αιθέριο έλαιο με 25 ml αμυγδαλέλαιου), καθώς και με αιθέριο έλαιο ρίγανης ή αγριοκυπαρισσιού στις ίδιες αναλογίες. Τέλος, για να αντιμετωπιστεί ο πυρετός που μπορεί να συνοδεύει το κρυολόγημα, σε παιδιά άνω των τριών ετών μπορεί να χορηγηθεί και ένα παιδικό σιρόπι.
Προσοχή: Φρόντισε το κρυολογημένο παιδί να πίνει αρκετά υγρά σε τακτικά χρονικά διαστήματα. Μην ανησυχείς αν αρνείται να δοκιμάσει φαγητό. Η όρεξή του θα επανέλθει πολύ σύντομα.
ΒΗΧΑΣ
Εμφανίζεται μαζί με το κρυολόγημα, και όπως και ο πυρετός είναι ένας χρήσιμος μηχανισμός άμυνας που φανερώνει ότι κάτι δεν πάει καλά στον οργανισμό. Γενικά ο βήχας χωρίζεται σε δύο τύπους, που μπορεί εύκολα να διακρίνει η μητέρα ή όποιος άλλος βρίσκεται κοντά στο παιδί πολλές ώρες την ημέρα. Υπάρχει ο βήχας που ακούγεται τραχύς και «υγρός», ο οποίος συνήθως συνοδεύεται από αποβολή βλέννας, και ο ξηρός βήχας που ερεθίζει το λαιμό και δημιουργεί προβλήματα τη νύχτα, καθώς εμποδίζει τον ύπνο του παιδιού.
Τι να κάνεις: Από τη στιγμή που ο βήχας συνοδεύει ιογενείς καταστάσεις του αναπνευστικού, οι οποίες θα κάνουν τον κύκλο τους και θα φύγουν, δεν χρειάζεται κανένα φάρμακο. Δώσε στο παιδί κάποιο αφέψημα από τίλιο ή χαμομήλι (που θα γλυκάνεις με μέλι ή ζάχαρη) και ο βήχας θα μαλακώσει. Ένα πρακτικό φάρμακο για το βήχα είναι και ένα κουταλάκι του γλυκού μέλι διαλυμένο στο χυμό μισού λεμονιού. Βέβαια στο εμπόριο κυκλοφορούν και πολλά αντιβηχικά σιρόπια για τα παιδιά. Ζήτησε τη συμβουλή του γιατρού ή του φαρμακοποιού σου για να πληροφορηθείς ποιο είναι το καταλληλότερο για την ηλικία του παιδιού και τη μορφή του βήχα που έχει.
Προσοχή: H γνωμάτευση του παιδιάτρου είναι απαραίτητη αν το παιδί παρουσιάζει βήχα που συνοδεύεται από πυρετό και ατονία. Ακόμα, μη δίνεις ποτέ καραμέλες για τον βήχα στα μικρά παιδιά. Κινδυνεύουν να πνιγούν αν αυτές «κολλήσουν» στο λαιμό τους.
ΠΟΝΟΣ ΣΤΟ ΛΑΙΜΟ
Ο πονόλαιμος χαρακτηρίζεται από διάχυτη κοκκινίλα του φάρυγγα, με πόνο και δυσκολία στην κατάποση. Και εδώ πρέπει να διευκρινιστεί ότι άλλο είναι το κοκκίνισμα του λαιμού και άλλο η οξεία αμυγδαλίτιδα, που σημαίνει προσβολή των αμυγδαλών από μικρόβιο (το πιο συνηθισμένο είναι ο στρεπτόκοκκος). Σε αυτή την περίπτωση το παιδί χρειάζεται αντιβίωση. Αντίθετα, το κοκκίνισμα του λαιμού (που έχει προκληθεί από ιό), ακόμα και αν συνοδεύεται από σαράντα πυρετό, δεν χρειάζεται θεραπεία με αντιβιοτικά. Στον απλό πονόλαιμο, αν υπάρχει πυρετός, χορηγείται κάποιο αντιπυρετικό.
Τι να κάνεις: Όσο διαρκεί η λοίμωξη, άρα και η δυσκολία του παιδιού να καταπιεί, καλό είναι να του δίνεις φαγητά που δεν θέλουν μάσημα (σούπες, πουρές, κρέμες). Το ζεστό γάλα με μέλι είναι επίσης μια παλιά αποτελεσματική συνταγή που ανακουφίζει τον πόνο στο λαιμό, το ίδιο και τα ζεστά αφεψήματα μέντας, φασκόμηλου, αλθαίας, τίλιου και χαμομηλιού.
Προσοχή: Για όσο κρατά ο πόνος δεν πρέπει να του δώσεις χυμούς εσπεριδοειδών (λεμονάδα, πορτοκαλάδα) που θα «τσούξουν» τον ήδη ερεθισμένο λαιμό του.
ΓΡΙΠΗ
Αν και πρόκειται για μια τυπική αναπνευστική ασθένεια του χειμώνα, στην πραγματικότητα οι ιοί της γρίπης κυκλοφορούν όλο το χρόνο. Τα συμπτώματα είναι γνωστά: πυρετός μέχρι ή και περισσότερο από 38ο C, πόνοι στις αρθρώσεις και στο κεφάλι, εξάντληση, βήχας που στην αρχή είναι ξερός και με το πέρασμα των ημερών μεταμορφώνεται σε φλεγματώδη. Τα συμπτώματα αυτά θα διαρκέσουν 4-5 ημέρες, εκτός της κακοδιαθεσίας που καμιά φορά επιμένει για 2-3 εβδομάδες.
Τι να κάνεις: Η καλύτερη αντιμετώπιση της γρίπης είναι να δίνεις στο παιδί πολλά υγρά και να του κάνεις κομπρέσες στο μέτωπο με νερό της βρύσης για να πέσει ο πυρετός του ή μπάνιο χλιαρό όταν ο πυρετός είναι υψηλός. Αντιβηχικό χρειάζεται μόνο στην περίπτωση που η γρίπη συνοδεύεται με συχνό επίμονο και ερεθιστικό βήχα.
Προσοχή: Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής και της Ευρωπαϊκής Παιδιατρικής Εταιρείας, η εποχική γρίπη μπορεί να προκαλέσει βακτηριακές λοιμώξεις σε βρέφη και παιδιά (οξεία μέση ωτίτιδα, βρογχίτιδα, ιγμορίτιδα, πνευμονία). Κατά τη διάρκεια των επιδημιών, άλλωστε, η γρίπη ευθύνεται για πάνω από το 13% των εισαγωγών στα παιδιατρικά νοσοκομεία. Γι’ αυτό αν το παιδί με συμπτώματα γρίπης εμφανίσει και ενδείξεις δύσπνοιας, θα πρέπει να επισκεφθείτε το γιατρό επειγόντως.
ΩΤΙΤΙΔΑ
Υπάρχουν πολλών ειδών ωτίτιδες, και προκαλούνται από πολλές αιτίες. Η πιο συνηθισμένη σε παιδιά της προσχολικής κυρίως ηλικίας είναι η λεγόμενη μέση ωτίτιδα (αφορά το τύμπανο), η οποία αποτελεί και το τελευταίο κομμάτι του παζλ στις λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος. Αυτό γιατί η ομαλή λειτουργία των αυτιών βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με την ομαλή λειτουργία της μύτης. Έτσι τα παιδιά που κρυολογούν συχνά είναι και τα πιο ευάλωτα στις μολύνσεις των αυτιών, αφού ο φλεγμονώδης παράγοντας (ιός ή μικρόβιο) «ταξιδεύει» από το ρινοφάρυγγα (μέσω της ευσταχιανής σάλπιγγας) μέσα στην κοιλότητα του αυτιού και προκαλεί ωτίτιδα.
Τι να κάνεις: Επειδή μια οξεία ωτίτιδα μπορεί εύκολα να γίνει πυώδης ή να επιμολυνθεί με μικρόβια, πρέπει να είσαι ιδιαίτερα επιφυλακτική στις αυτοσχέδιες θεραπείες. Επίσης όταν το παιδί είναι κρυολογημένο και ταυτόχρονα πονάει το αυτί του και έχει υψηλό πυρετό, πρέπει να εξεταστεί από ωτορινολαρυγγολόγο.
Προσοχή: Ένα παιδί που παρουσιάζει συχνές ωτίτιδες, καλό είναι να ελέγχεται και για υπερτροφικές αδενοειδείς εκβλαστήσεις, τα γνωστά δηλαδή «κρεατάκια», τα οποία σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να αφαιρεθούν.
ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ
