Ξεχνάς; Υπάρχει ελπίδα: Τα ταλέντα για να νικήσεις την αφηρημάδα σου! (Μέρος Β)

11.08.2016
Από τη Δήμητρα Γκούντρα Νιώθεις να τα χάνεις και φοβάσαι ότι όταν η πρεσβυωπία κάνει την εμφάνισή της, θα σου χτυπήσει το κουδούνι και η απώλεια μνήμης. Όπως ήδη εξηγήσαμε στο πρώτο μέρος του άρθρου, εάν δεν συντρέχει σοβαρός λόγος, μάλλον θα έπρεπε να χαλαρώσεις και να δεις το ζήτημα με άλλη μάτια. Ήξερες άλλωστε ότι μεγαλώνοντας αναπτύσσονται νέα ταλέντα που αντισταθμίζουν και πολλές φορές ξεπερνούν αυτά που εσύ θεωρείς απώλεια;

Τα «άγνωστα» ταλέντα που αναπτύσσεις μεγαλώνοντας

... έχεις διπλό σύμμαχο!

Ίσως είναι από την αίσθηση πανικού αλλά κάποια στιγμή στη μέση ηλικία αναπτύσσεται η ικανότητα να χρησιμοποιείς και τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου κάθε φορά που έρχεσαι αντιμέτωπη με ένα παράξενο πρόβλημα.

Από τους πρώτους επιστήμονες που το εντόπισαν ήταν η νευροψυχολόγος Δρ Cheryl Grady, καθηγήτρια του Πανεπιστήμιο του Τορόντο. Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 παρατήρησε με την μέθοδο της τομογραφίας με εκπομπή ποζιτρονίων τον εγκέφαλο μεσηλίκων θέλοντας να εξετάσει αν ανταποκρίνεται στα ερεθίσματα με τον ίδιο τρόπο που θα ανταποκρινόταν το μυαλό ενός νεότερου ατόμου. Προς μεγάλη της έκπληξη οι μεσήλικες αντιδρούσαν το ίδιο καλά με τους νεότερους ενώ χρησιμοποιούσαν μεγαλύτερο μέρος του εγκεφάλου με τη διαφορά ότι τον χρησιμοποιούσαν με διαφορετικό πλέον τρόπο. Αξιοποιούσαν τα ίδια εγκεφαλικά κυκλώματα αλλά προσελάμβαναν επίσης μια επιπλέον περιοχή τον ισχυρό μετωπικό φλοιό του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνος για την επίλυση προβλημάτων.

Μόλις λίγα χρόνια μετά την ανακάλυψη της Δρ Γκρείντι μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι οι μεσήλικες χρησιμοποιούν και τα δύο μέρη ταυτόχρονα. Είναι σαν ένας αυτοματοποιημένος μηχανισμός για την ενίσχυση της μνήμης, κάτι σαν τρικ. Μάλιστα, όσο μεγαλύτερη η εκπαίδευση τόσο πιο πιθανή είναι η χρήση και των δύο ημισφαιρίων και η καλύτερη απόδοση της μνήμης.

…γίνεσαι πιο έξυπνη!

Παρά τη γενική πεποίθηση ότι ο άνθρωπος χάνει τα λογικά του καθώς μεγαλώνει και γίνεται λιγότερο εύστροφος, υπάρχουν όλο και περισσότερα στοιχεία που υποδηλώνουν το αντίθετο. Πως όμως μπορεί να είσαι πιο έξυπνη όταν τοποθετείς φρούτα μέσα στο καλάθι των άπλυτων και βάζεις τα γυαλιά σου μέσα στο ψυγείο;

Διαχρονική μελέτη, με επικεφαλής τον ψυχολόγο Σέρι Γουίλις που ξεκίνησε το 1956 και παρακολούθησε συστηματικά για περισσότερα από 40 έτη δείγμα 6.000 ατόμων διαπίστωσε ότι οι μεσήλικες ανταπεξέρχονται καλύτερα σε γνωστικά τεστ από ό, τι οποιαδήποτε άλλη ηλικιακή ομάδα.

Το δείγμα των ατόμων κλήθηκε να λύσει διάφορα τεστ. Αρχικά υποβλήθηκαν σε έλεγχο λεξιλογίου όπου τους ζητήθηκε να αναγνωρίσουν και να βρουν συνώνυμα, σε τεστ λεκτικής μνήμης, αλλά και μαθηματικής ικανότητας. Εξετάστηκε δηλαδή η ικανότητά τους να θυμούνται λέξεις αλλά και να πραγματοποιούν μαθηματικές πράξεις όπως η πρόσθεση, αφαίρεση, ο πολλαπλασιασμός και η διαίρεση. Τέλος εξετάστηκε η ικανότητα προσανατολισμού τους, τα αντανακλαστικά τους αλλά και η επαγωγική λογική τους, η ικανότητα δηλαδή να επιλύουν προβλήματα λογικής.

Αυτό που ανακάλυψαν οι ερευνητές είναι εκπληκτικό. Μεγαλώνοντας το ίδιο δείγμα ατόμων ανταποκρινόταν καλύτερα στα τεστ που του δίνονταν ενώ διαπιστώθηκε ότι με την πάροδο των ετών ανέπτυσσαν μεγαλύτερες γνωστικές δεξιότητες σε σχέση με τη νεανική τους ηλικία. Το λεξιλόγιο, η λεκτική μνήμη, ο προσανατολισμός τους αλλά και η επαγωγική τους λογική ήταν πολύ πιο ανεπτυγμένα στην ηλικία των 40 ετών απ΄ ότι στην ηλικία των 20.

… είσαι ένα βήμα πιο κοντά στην επιτυχία

Λέγεται ότι η πραγματική δοκιμασία του ανθρώπινου εγκεφάλου είναι η ικανότητά του να καταλαβαίνει και να κρίνει σωστά. Σύμφωνα με έρευνες η ικανότητα αυτή βελτιώνεται με την πάροδο του χρόνου. Είναι το μίγμα του συναισθηματικού ελέγχου, της ψυχικής δύναμης, και της εμπειρίας της ζωής που μας βοηθά να κάνουμε τις σωστές κινήσεις και στα 40 είσαι πλέον αρκετά ώριμη και ικανή για να το πετύχεις.

Ο David Laibson, από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, έχει διενεργήσει μελέτες στον αναδυόμενο τομέα των «νευροοικονομικών» εξετάζοντας για το πώς οι άνθρωποι χρησιμοποιούν το μυαλό τους για να προβούν σε επιχειρηματικές αποφάσεις. Όπως αποδείχτηκε κατά την αντιμετώπιση πολύπλοκων ζητημάτων όπως η διαχείριση χρημάτων, οι υποθήκες και τα επιτόκια, τα άτομα μέσης ηλικίας κάνουν τις καλύτερες επιλογές. Στην πραγματικότητα δηλαδή η οικονομική κρίση είναι πιο επίφοβη για τους νεότερους. Αυτό συμβαίνει διότι η μυελίνη, μια ουσία που περιβάλλει τους νευράξονες επιτρέποντας τη μετάδοση των νευρικών σημάτων, διαδραματίζει βασικό ρόλο στη γνωστική λειτουργία. Με την πάροδο της ηλικίας και τουλάχιστον μέχρι την Πέμπτη δεκαετία της ζωής μας η μυελίνωση του εγκεφάλου είναι εξαιρετικά ισχυρή.

… Κάνεις πράξη το «Think pink, think positive»

Οι περισσότερες φοβόμαστε να μεγαλώσουμε και πιστευουμε ότι θα αυξηθεί και το αίσθημα της απογοήτευσης. Αλλά αυτό που πραγματικά συμβαίνει είναι ότι με την πάροδο του χρόνου γίνεσαι πιο ευτυχισμένη καθώς μαθαίνεις να δέχεσαι τα θετικά ερεθίσματα και να απορρίπτεις τα αρνητικά συναισθήματα.

Καθώς μεγαλώνουμε αντιδρούμε λιγότερο αρνητικά στα πράγματα και αυτό γίνεται χάρη στην αμυγδαλή, ένα μικρό, μέρος του εγκεφάλου που επεξεργάζεται τα συναισθήματα και αποφασίζει για το πώς πρόκειται να αντιδράσει ο οργανισμός σε μια κατάσταση. Οι μαγνητικές τομογραφίες δείχνουν ότι η δραστηριότητα της αμυγδαλής φαίνεται φυσιολογική όμως διαφέρει η αλληλεπίδρασή της με άλλες περιοχές του εγκεφάλου. Μεγαλώνοντας η αμυγδαλή αλληλεπιδρά λιγότερο με τον ιππόκαμπο και περισσότερο με τον πλαγιοραχιαίο προμετωπιαίο φλοιό, μια περιοχή που σχετίζεται με τον έλεγχο των συναισθημάτων. Οι εγκέφαλοί μας, δηλαδή με κάποιον αυτοματοποιημένο τρόπο, αρχίζουν να τονίζουν τη θετική πλευρά των πραγμάτων και να εξαλείφουν την αρνητική.

Πώς να νικήσεις την… αφηρημάδα σου!

Πώς να νικήσεις την… αφηρημάδα σου!

Το μυστικό για να νικήσεις την αφηρημάδα σου αλλά και για να έχεις νοητική διαύγεια 20χρονης ακόμη και όταν θα σβήνεις ερωτηματικό αντί για κεριά πάνω στην τούρτα είναι να διατηρήσεις το μυαλό σου σε φόρμα, κάτι που μπορείς να κάνεις ήδη από νεαρή ηλικία ακολουθώντας τις παρακάτω συμβουλές.

* Βάλε την άσκηση στην καθημερινότητά σου: Νους υγιής εν σώματι υγιή. Το κλειδί για την καλή υγεία, και φυσική κατάσταση δε κάθε ηλικία είναι η σωματική άσκηση. Η γυμναστική εκτός από το ότι σφίγγει και κάνει σφριγηλό το κορμί σου, βοηθά να διατηρηθεί σε φόρμα και το μυαλό σου προστατεύοντας τις νοητικές σου ικανότητες επί μακρόν. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η άσκηση βελτιώνει τη ροή αίματος και παρέχει οξυγόνο στον εγκέφαλο με αποτέλεσμα να γίνεται καλύτερη αιμάτωση στις περιοχές εκείνες που σχετίζονται με τη νοητική λειτουργία. Μελέτες έχουν επίσης ότι άνθρωποι που περπατούσαν ή ασκούνταν σε γυμναστήριο τρεις φορές την εβδομάδα κατάφεραν να διατηρήσουν το μυαλό τους τρία χρόνια νεότερο.

* Μην υποτιμάς τη δια βίου εκπαίδευση: Μάθε γλώσσες, χρήση υπολογιστών ή η οτιδήποτε άλλο σου παρακινεί το ενδιαφέρον. Η εκπαίδευση εκτός από το ότι αυξάνει την ικανότητα χρήσης περισσοτέρων μερών του εγκεφάλου χρησιμεύει και ως ασπίδα κατά της καταστροφής των εγκεφαλικών κυττάρων.

* Λύνε σταυρόλεξα και παζλ : Οι διάφορες νοητικές δραστηριότητες, όπως το διάβασμα ή ακόμη και το λύσιμο σταυρόλεξων και παζλ μπορεί να καθυστερήσουν την απώλεια της μνήμης.

* Ασχολήσου με τις τέχνες: Έχει διαπιστωθεί ότι όσοι ασχολούνται με δραστηριότητες που ενεργοποιούν τους νευρώνες τους, όπως το η μουσική, ο χορός και γενικότερα οι τέχνες έχουν μειωμένες πιθανότητες να... το χάσουν.

* Κάνε φίλους και πάρε μέρος σε δραστηριότητες: Όσοι έχουν πλούσια κοινωνική ζωή και συμμετέχουν σε δραστηριότητες έχει αποδειχθεί ότι έχουν μειωμένο κίνδυνο να παρουσιάσουν απώλεια μνήμης σε μεγαλύτερη ηλικία.