Η Τζόρτζια Φάμπρις και η αγωνιώδης περιπέτειά της χωρίς ...προσχέδιο

02.06.2014
Τον Μάρτιο του 2013, αν κανείς βρισκόταν στο σημαντικό Μουσείο της Γένοβας Palazzo Ducale θα είχε την τύχη να δει από κοντά μια μεγάλη αναδρομική Έκθεση του Χουάν Μιρό, η οποία πραγματοποιούταν εκείνη την εποχή στην Ιταλική πόλη.

Αυτό το ίδιο το γεγονός δεν αποτελεί ιδιαίτερη έκπληξη για τους φίλους της ζωγραφικής Τέχνης. Αν όμως ένας επισκέπτης συνέχιζε την περιήγησή του στο εν λόγω Μουσείο, θα ερχόταν αντιμέτωπος με μια δεύτερη Έκθεση, η οποία ανήκε σε μια Ελληνοϊταλίδα ζωγράφο, την Τζόρτζια Φάμπρις, το έργο μάλιστα της οποίας προλογιζόταν στον επίσημο κατάλογο της Έκθεσης από τον καθηγητή της Σχολής Καλών Τεχνών της Γένοβας, Roberto Merani. Το έργο της αποτελούταν από 14 τελάρα μεγάλων διαστάσεων και ακουαρέλες, έργα φτιαγμένα με σινική μελάνη και σχέδια. Φροντίσαμε να προσεγγίσουμε τη ζωγράφο, η οποία αυτή την εποχή επιχειρεί να κάνει και πιο επίσημα τη «γνωριμία» της με το ελληνικό κοινό. Η Τζόρτζια Φάμπρις μας μίλησε αναλυτικά για τη δουλειά της και τον τρόπο που βλέπει τη ζωγραφική σε αυτά τα δύσκολα χρόνια…

e-go: Ποια είναι η κινητήρια δύναμη της ζωγραφικής Τέχνης, με λίγα λόγια, γιατί αισθάνεστε την ανάγκη να ζωγραφίζετε;

Ζωγραφίζω από την αγωνία μου να δώσω ένα προσωπικό νόημα σε ό, τι βλέπω και ό, τι ζω, έχοντας επίγνωση της ματαιότητάς μου. Καταγράφω μια χαοτική πραγματικότητα και επιλέγω τι με συγκινεί, προσπαθώντας να κρατήσω τη ζωντάνια του. Θέλω να αιχμαλωτίσω μια έκπληξη που πιθανόν, να εξελίσσεται σε γνώση και να αναλύσω ή να αναιρέσω πιο ουσιαστικά μια συνθήκη που με αποξενώνει. Με την ζωγραφική είμαι παρούσα. Αισθάνομαι ότι ζωγραφίζω από ένστικτο επιβίωσης και από την ανάγκη για μια ατομική ελευθερία που να αφήνει τα ίχνη της. Από το ναυάγιο σε ένα οργανικό άγνωστο εμφανίζεται τελικά μια εικόνα. Η αναζήτηση της συγκίνησης αυτής ως σανίδα σωτηρίας, είναι η αφορμή μου. Θα έλεγα εν τέλει, ότι δεν με ωθεί μια κινητήρια δύναμη, αλλά μια κινητήρια ευθραυστότητα.


e-go: Με μια πρώτη ματιά, το έργο σας κατακλύζεται από αλλόκοτες μορφές, αλλοιωμένες φιγούρες, προσώπων και πραγμάτων. Υπάρχει κάποιος συμβολισμός πίσω απ' αυτό το ύφος;

Δεν θεωρώ πως υπάρχει συμβολισμός πίσω από το ύφος των μορφών μου, με την έννοια ότι δεν καμουφλάρω ιδέες και νοήματα με πρόθεση. Συνήθως οι αποδέκτες μιας εικόνας προσπαθούν να διαβάσουν σε αυτήν μια αφήγηση, ενώ εγώ αντίθετα δεν θέλω να πω κάτι που να απαιτεί ερμηνεία. Οι μορφές εμφανίζονται ως αποτέλεσμα των επεισοδίων του υλικού και της αισθητηριακής-διανοητικής αμφιβολίας. Παράλληλα είναι ερωτηματικές και φθαρτές και συνάμα εμπεριέχουν ένα μυστήριο, διότι αυτό που βλέπω, όπως το βλέπω, είναι παράδοξο και μεταβλητό. Ό, τι φανερώνεται είναι η άποψή μου, μια υποκειμενική αντανάκλαση του κόσμου στις αισθήσεις μου, που προσπαθώ να ονομάσω δίνοντάς του φόρμα.

e-go: Γεννηθήκατε στην Ιταλία, αλλά ζείτε και δουλεύετε στην Ελλάδα. Πιστεύετε ότι το έργο ενός καλλιτέχνη επηρεάζεται και διαφοροποιείται σε σχέση με το περιβάλλον στο οποίο ζει;

Η ζωγραφική μου, παρόλο που δεν στηρίζεται σε παραδοσιακούς κώδικες, εμπεριέχει μια αγάπη και μια ανάμνηση ευρωπαϊκής ζωγραφικής. Γυμνή από πολιτικό-ιδεολογικό περιτύλιγμα, αλλά όντας ανθρωποκεντρική, μιλάει αναπόφευκτα για ένα περιβάλλον εχθρικό προς κάθε ατομικότητα, μια συνθήκη γεωγραφικά μη περιορισμένη, συνεπώς η φορμαλιστική και θεματολογική εμπλοκή μου με τη ζωγραφική δεν θα είχε σημαντικές διαφορές αν ζούσα σε άλλη χώρα. Η διπλή καταγωγή μου είναι ένας πολυσύνθετος πλούτος και ταυτόχρονα μια επίγνωση της μοναξιάς και της διαφορετικότητας, απελευθερωτική και μετέωρη. Το δίπολο αυτό, εμφανίζεται στην συχνή αμφισβήτηση και στο διφορούμενο του βλέμματός μου. Ο τρόπος μου, είναι ένας αυτοβιογραφικός τρόπος ζωγραφικής εγκλωβισμένος σε ένα ευρύτερο διασυνοριακό σύστημα. Ο Καμβάς είναι η χώρα της σύγκρουσής μου, που δεν είναι ρούχο folklore, αλλά αίμα, βίωμα και DNA.



e-go: Θα μπορούσατε να μας περιγράψετε το συναίσθημα ενός ζωγράφου όταν ολοκληρώνει ένα πίνακα του; Τα έργα ολοκληρώνονται, στην πραγματικότητα;

Βλέπω την ζωγραφική μου σαν μια αγωνιώδη περιπέτεια χωρίς προσχέδιο, χωρίς φωτογραφικό ή ζωντανό μοντέλο και χωρίς προορισμό. Μια διαδικασία «Non Finito» με την έννοια ότι δεν υπάρχει τελειοποίηση σαν μια αντικειμενική αλήθεια. Η άγνοια του «πώς» φτιάχνει το έργο. Η προσπάθεια του να καταλήγω σε μία εικόνα από το οργανικό ασυνείδητο και η προσπάθεια να δώσω μία υπόσταση στον εαυτό μου, είναι μια συνεχή διαμάχη ανάμεσα στην έκπληξη και την κριτική, μια πράξη που η απελπισία της γεννάει το νόημα. Η επιλογή του να σταματήσω ένα έργο είναι ένα ρίσκο που παίρνω, όταν εκείνο που βρίσκω πλησιάζει περισσότερο στην ουσία του βλέμματός μου ή έτσι νομίζω την στιγμή εκείνη. Με την αμφιβολία της σκέψης η στιγμή αυτή θα μπορούσε να μην υπάρξει ποτέ. Ένστικτο, είναι η απόφαση να βάλω τελεία στο έργο που καταλήγει «οριστικά ανολοκλήρωτο», σύμφωνα με το λογοπαίγνιο του Marcel Duchamp. Η ολοκλήρωση αυτή, ίσως, να συμβαίνει από την ψυχοαισθητηριακή συμπεριφορά του θεατή.

e-go: O ζωγράφος, στην Αθήνα του 2014, έχει κάποια θέση στην καλλιτεχνική κοινότητα της χώρας; Τελικά, πόσο δύσκολο είναι να ασχολείται κανείς με την Τέχνη της ζωγραφικής στην εποχή μας;

Η ζωγραφική, σαν ατομική στάση-αντίσταση σε μια εποχή μαζικοποίησης, όπου η άρθρωση του λόγου φαντάζει εξέγερση, δεν βρίσκει εύκολα θέση και αν μιλάμε για την σημερινή κρίση, η τέχνη μοιάζει με μία περιττή συμπεριφορά. Έχω την αίσθηση ότι η κοινωνία, περισσότερο αναπαράγει παθητικά ένα πολιτικό-οικονομικό άγχος, στην καλύτερη των περιπτώσεων, παρά ανησυχεί δημιουργικά και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αδιαφορεί για το επείγον της τέχνης και για τη σημασία της. Γενικά είμαι απαισιόδοξη για το κατά πόσο η τέχνη είναι απαραίτητη στη ζωή των ανθρώπων. Όμως το κίνητρο για δημιουργία, τουλάχιστον στην δική μου περίπτωση, ισχυροποιείται σε ένα ασφυκτικό περιβάλλον και το καθιστά αναγκαίο. Όσο περισσότερο με εξωθεί η πραγματικότητα στο να χάνω την συγκέντρωσή μου στην επιθυμία, άλλο τόσο αντιδράω και διεκδικώ την ύπαρξή μου μέσω του έργου μου. Θέλω να πω πως, παρόλο που οι συνθήκες τείνουν προς τον μηδενισμό του ατόμου, η τέχνη είναι ένστικτο επιβίωσης και γνώσης που ανατρέπει την παθητικότητα σε σκέψη, ατομική λύση και διέξοδος.

e-go: Πέρσι παρουσιάσατε την πρώτη προσωπική σας έκθεση, στο Palazzo Ducale, στη Γένοβα. Ποιά ήταν η εμπειρία σας από την Έκθεση αυτή; να περιμένουμε κάτι αντίστοιχο και στην Ελλάδα;

Πράγματι, η πρώτη ατομική μου έκθεση φιλοξενήθηκε στο μουσείο του Palazzo Ducale της Γένοβας. Οργανώθηκε από την επιμελήτρια Virginia Monteverde και προλογήθηκε στα εγκαίνια καθώς και στον κατάλογο της έκθεσης, από τον καθηγητή της σχολής Καλών Τεχνών της Γένοβας Roberto Merani. Παρουσίασα ένα σύνολο έργων των δύο τελευταίων ετών, 14 έργα με λάδι μεγάλων και μεσαίων διαστάσεων, ακουαρέλες και σχέδια. Δεν βασίστηκα σε κάποια θεματική ή χρονολογική ενότητα, αλλά αναπόφευκτα τα έργα λειτούργησαν ως αυτοβιογραφικό αποτύπωμα μιας περιόδου. Επίσης, σε μία από τις αίθουσες προβαλλόταν ένα video art με αποσπάσματα στιγμών από την ζωγραφική μου πράξη, που επιμελήθηκε η φωτογράφος Lu Kowski και τη μουσική έγραψε η Σίσσυ Βλαχογιάννη. Ήταν σπουδαία εμπειρία για μένα η προσωπική ευθύνη απέναντι στο έργο μου σε ένα χώρο ιδιαίτερα τιμητικό και παράλληλα ευκαιρία συνάντησης για διάλογο με τους θεατές. Ζωγραφίζω συνέχεια όχι με την ιδέα-project μιας επόμενης έκθεσης, αλλά γιατί διαφορετικά δεν υπάρχω. Όταν θα συγκεντρώσω ένα επαρκές σύνολο έργων, θα το οργανώσω με την προοπτική, παρά τις δυσκολίες της εποχής, να το εκθέσω και στην Αθήνα.

e-go: Πόσο μοναχική είναι η ζωή ενός ζωγράφου; Οι ώρες της δημιουργίας είναι μοναχικές ή πάντα η φλόγα της δημιουργίας αποζημιώνει τις στιγμές της "απομόνωσης";

Σίγουρα η ζωγραφική είναι μια μοναχική περιπέτεια, όμως για μένα αυτή η μοναξιά που μεταμορφώνεται σε μοναδικότητα είναι επιθυμητή. Δυσκολεύομαι να βρω αρκετό χρόνο συγκέντρωσης και είναι ευτυχία η δυνατότητα να απομονωθώ στον «κόσμο μου». Η μοναξιά μου είναι η κατακτιση μιας χαμένης ελευθερίας. Υποφέρω από την διάσπαση που η καθημερινότητα επιβάλει και συνήθως τραυματίζεται η επιθυμία με την διαπραγμάτευση στις υπόλοιπες κοινωνικές σχέσεις. Η αποζημίωση είναι η ίδια η ποιητική πραγματοποίηση του «κόσμου μου».

e-go: Πως μπορεί κανείς να έρθει σε επαφή με το έργο σας; Διατηρείτε κάποιους δικούς σας χώρους, πραγματικούς ή ηλεκτρονικούς;

Είμαι πεπεισμένη ότι ο καλύτερος τρόπος για να έρθει κανείς σε επαφή με ένα έργο ζωγραφικής είναι να το δει από κοντά, να έχει δηλαδή μια σχέση αισθητηριακή. Η ζωγραφική δεν είναι μόνο εικόνα ή αναπαράσταση σαν φωτογραφία, αλλά πρώτα απ’ όλα είναι σώμα όπου κάθε του υλικό με η χωρίς επεξεργασία έχει καθοριστική σημασία. Αμφιβάλλω για την αποτελεσματικότητα μιας ηλεκτρονικής παρουσίασης σαν card postal τουριστικής περιήγησης στο έργο μου, ωστόσο αυτή τη στιγμή είναι στα σκαριά το georgiafambris.weebly.com ως ένα site-βοηθητικό μέσο πληροφόρησης.

Γ.Οικονόμου

[email protected]