Μάνος Βαβαδάκης: Ο έρωτας, ο θάνατος και η λύτρωση της τέχνης [συνέντευξη]

08.02.2016
Salem: Μία παράσταση βασισμένη στις αληθινές μαρτυρίες της δίκης του Salem το 1692. Μία παράσταση πραγματεύεται τα όρια της ανθρώπινης συμπεριφοράς μπροστά στον παράλογο πόνο του έρωτα και την αδυναμία διαχείρισης αυτού.

Μέσα από τις πραγματικές μαρτυρίες της δίκης των μαγισσών του Salem το 1692, δίνεται η πραγματική διάσταση των γεγονότων και των συνθηκών που οδήγησαν στον θάνατο πολλούς ανθρώπους με αιτία έναν πληγωμένο εγωισμό κι έναν ανεκπλήρωτο έρωτα. Κείμενα σύγχρονων λογοτεχνών ανακατεύονται με τα λόγια των κοριτσιών, κάνοντας έτσι ένα σχόλιο στην ανάγκη του ανθρώπου και να εξηγήσει με κάθε εργαλείο που κατέχει τον 'Ερωτα.

Εμείς μιλήσαμε με τον σκηνοθέτη της παράστασης, τον Μάνο Βαβαδάκη προκειμένου να μπορέσουμε να μάθουμε όσο το δυνατό περισσότερα για την παράσταση αυτή.

Πείτε μας λίγα λόγια για το έργο αυτό

Σε ένα παιδικό δωμάτιο στην Αμερική του '50 στήνεται ένα πάρτυ. Τέσσερα κορίτσια, πληγωμένα από τον έρωτα, θα χρησιμοποιήσουν τη μαγεία σαν παιχνίδι και θα εμπλακούν σε ένα εξουσιαστικό γαϊτανάκι μεταξύ πραγματικού και μυθοπλασίας. Είναι τα ίδια κορίτσια που το 1692 οδήγησαν 27 ανθρώπους στην κρεμάλα με την κατηγορία της μαγείας. Είναι τα ίδια κορίτσια που σήμερα θα έψαχναν την έξοδο από τον λαβύρινθο του πένθους, της απώλειας, του πληγωμένου τους εγωισμού. Χρησιμοποιώντας τις πραγματικές μαρτυρίες και ανακρίσεις από τις δίκες των Μαγισσών του Salem η παράσταση σκηνικά ακροβατεί μεταξύ ιστορικής αλήθειας και της δικής μας σύγχρονης αντίληψης.

Γιατί αποφασίσατε να ανεβάσετε τη συγκεκριμένη παράσταση;

Αυτό που με προσέλκυσε στην ιστορία του Salem ήταν το κίνητρο της Abigail Williams. Πώς ένας ανεκπλήρωτος έρωτας έγινε η αφορμή για ένα τόσο μεγάλο κακό. Η διαχείριση της απογοήτευσης, της απώλειας του ερωτικού πόθου και οι συνέπειες της. Και από τις πρόβες φάνηκε ότι είναι ένα ευαίσθητο θέμα, που οι άνθρωποι επιλέγουν να μη το μοιράζονται με τους άλλους, να διατηρούν την καλή έξωθεν μαρτυρία σχετικά με τη ζωή τους. Ένα κορίτσι στο Salem το 1692 αποφασίζει να εκδικηθεί για αυτό. Ακόμα όμως και σήμερα οι περισσότεροι από εμάς επιλέγουμε την σιωπή, την κατάθλιψη, από την αποδοχή του πένθους που υπάρχει σε κάθε απώλεια στη ζωή μας.

Αλήθεια, πόσο θάνατο μπορεί να γεννήσει ο Έρωτας; Ποιος ο ρόλος του στη ζωή μας;

Στο Salem το 1692 οδήγησε στο θάνατο είκοσι επτά ανθρώπους. Ο χειρότερος θάνατος, αναγκαίος όμως, είναι του προσώπου που ερωτευτήκαμε, αγαπήσαμε, δεθήκαμε και για οποιοδήποτε λόγο χάθηκε από την καθημερινότητά μας. Αυτός είναι ο δικός μας θάνατος, ένα κομμάτι της ζωής σου να νεκρώνει. Αλλά αξίζει τόσο πολύ να ερωτευτείς στη ζωή σου, που ο χωρισμός δεν πρέπει να μας γίνεται βάρος. Ξανά και ξανά. Μόνο οι ερωτευμένοι νικούν τον θάνατο.

Πόσο "αθώο" μπορεί να είναι ένα παιχνίδι;

Δεν ξέρω παιχνίδι χωρίς νικητή. Ποτέ τα παιχνίδια δεν ήταν αθώα. Επιτελούν συγκεκριμένο σκοπό στις ανθρώπινες κοινωνίες, να προετοιμάσουν τα παιδιά για την ενήλικη ζωή, να τα μάθουν να διεκδικούν, να παλεύουν, να επιβιώνουν. Και επειδή όλα έχουν να κάνουν με την εξουσία και την διεκδίκηση της, γίνονται αρκετά συχνά σκληρά. Πόσο μάλλον τα μάγια που κάνουν τα κορίτσια στοSalem εκείνο το βράδυ και τελικά στρέφονται εναντίον τους.

Πόσο οι ήρωες του έργου αποτελούν τον "καθρέφτη" της κοινωνίας μας;

Είμαστε πολύ μακριά από το '50 και ακόμα μακρύτερα από το 1692, παρόλα αυτά δεν έχουν αλλάξει και πολλά όσον αφορά στην συνειδητότητα της σεξουαλικής μας ταυτότητας και την αποδοχή της από την κοινωνία. Σκεφτείτε μονάχα ότι ο γυναικείος οργασμός θεωρείται μη αποδεκτός σε πολλές χώρες του κόσμου, όπου νεαρά κορίτσια υποβάλλονται σε κλειτοριδεκτομή. Ακόμα και στην ελληνική κοινωνία πόσο αποδεκτό είναι για μια γυναίκα να απολαμβάνει τον έρωτα όπως οι άνδρες;

Που αγγίζει η παράσταση αυτή το σήμερα;

Η παράσταση δεν έχει να κάνει με το σήμερα. Όσο οι άνθρωποι θα ερωτεύονται και θα πληγώνονται, η τέχνη θα βρίσκει τον τρόπο να μας λυτρώνει.

Γεωργία Οικονόμου
[email protected]