Ο λόγος για το έργο «Από το Σκοτάδι στο Φως», που αποτελείται από οχτώ αποσπάσματα αρχαίων τραγωδιών των Αισχύλου, Σοφοκλή και Ευρυπίδη, τα οποία γλιστρούν αρμονικά το ένα μέσα στο άλλο, με κεντρικό άξονα το Φως και το Σκοτάδι.
Οι τραγωδίες Οιδίποδας Τύραννος του Σοφοκλή, Επτά Επί Θήβας του Αισχύλου, Αντιγόνη του Σοφοκλή, Μήδεια του Ευριπίδη, Αίας του Σοφοκλή, Ανδρομάχη του Ευριπίδη, Βάκχες του Ευριπίδη, Πέρσες του Αισχύλου, πραγματεύονται τον τραγικό ήρωα και πώς διαχειρίστηκε την ελεύθερη βούληση που του αποδόθηκε από τους ίδιους τους Θεούς.
Στην παράσταση, τέσσερις Κωφοί ηθοποιοί, με την γλώσσα του σώματος, αλλά και με τη δική τους, τη νοηματική γλώσσα, μαζί με δυο Ακούοντες ηθοποιούς, που «δανείζουν» την φωνή τους, με συνοδεία μουσικής, καθώς οι κωφοί ηθοποιοί μπορούν να «αφουγκραστούν» τον κραδασμό της, θα μας ταξιδέψουν στον κόσμο των τραγικών καταστάσεων που καθορίζουν τη σχέση του ανθρώπου με τον εαυτό του και τη φύση, τις σχέσεις του με τους συνανθρώπους, καθώς και τη θέση ευθύνης που έχει για τον ίδιο τον κόσμο. Μια ξεχωριστή εμπειρία, την οποία θα μοιραστούν από κοινού κωφοί και ακούοντες θεατές.
Εμείς μιλήσαμε με την Ελλη Μερκούρη που έχει διασκευάσει και σκηνοθετήσει το έργο στην προσπάθειά μας να μάθουμε όσο το δυνατόν περισσότερα για την παράσταση αυτή.
Κυρία Μερκούρη, τι σας έκανε να αποφασίσετε να ανεβάσετε στη σκηνή μια παράσταση Αρχαίας Τραγωδίας στην οποία συμμετέχουν κωφοί και ακούοντες ηθοποιοί;
Η προσωπική μου εμπλοκή με την Θεατρική Ομάδα Κωφών "Τρελά Χρώματα", με οδήγησε στο να προσπαθήσω να ενώσω τους δυο κόσμους των κωφών και των ακουόντων μέσω της τραγωδίας. Άλλωστε, αυτό που επιδιώκει να πραγματοποιήσει η Ομάδα, είναι να ενώσει τους δυο αυτούς κόσμους, μέσω της τέχνης του θεάτρου. Και όχι μόνο. Η κωφή εικαστικός-ηθοποιός Σοφία Ζάγκα φιλοτέχνησε την αφίσα, ενώ η βαρήκοη γραφίστρια Μαρία Στεφανή επιμελήθηκε όλον τον καλλιτεχνικό σχεδιασμό των εντύπων μας.
Παρά το γεγονός ότι η τραγωδία θεωρείται ένα δύσκολο είδους θεάτρου, τα κείμενα αυτά βλέπουν συχνά το φως της σκηνής. Ποιο νομίζετε ότι είναι τα στοιχείο των έργων της τραγωδίας που τα κάνει παραστάσιμα;
Η Αρχαία Ελληνική Τραγωδία, ήταν και είναι πολιτικό θέατρο, εφόσον παρουσιαζόταν επί σκηνής και με αποδέκτες τους πολίτες της Αθηναϊκής κοινωνίας. Το Αρχαίο Δράμα αφορά στο σύγχρονο άνθρωπο που βιώνει στις μέρες μας πολύ πιο έντονα μια ηθική και πνευματική κόπωση, η οποία ίσως τελικά και να προϋποθέτει την ψυχική και κοινωνική του ωρίμανση, όπως αναφέρω και στο σκηνοθετικό σημείωμα.
Στην παράστασή σας διατηρήσατε αυτούσιο το κείμενο της τραγωδίας ή χρειάστηκε να το διασκευάσετε;
Η παράστασή μας έχει ως κεντρικό άξονα το Φως και το Σκοτάδι και με ποιον τρόπο ο τραγικός ήρωας γλιστρά από το ένα στο άλλο. Για το λόγο αυτό, χρειάστηκε να μελετήσουμε πολλές απ’ τις τραγωδίες , προκειμένου να γίνει η τελική επιλογή εξ αυτών και η ανάλογη διασκευή τους, προκειμένου να τις συμπεριλάβουμε όλες. Στο σημείο αυτό, οφείλω ν’ αναφέρω την σημαντική και απαιτητική μελέτη και εργασία που πραγματοποιήθηκε επάνω στην απόδοση των κειμένων από το μεταφρασμένο αρχαίο κείμενο στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα με την συμβολή δυο εξαιρετικών συνεργατών, της διερμηνέας Μυρτώ Γκανούρη και της κωφής ηθοποιού Όλγας Δαλέκου.
Στους συντελεστές της παράστασης αναφέρεται και το όνομα μιας μουσικού, της Ελεάννας Γεροντοπούλου.
Είναι μεγάλη χαρά για εμάς που συνεργάζεται μαζί μας, καθώς η μουσική της συνοδεία με τα κρουστά, όχι μονάχα δίνει τον δικό της ξεχωριστό ρυθμό στην παράσταση, μα επιτυγχάνει και μια ακόμη πολύ πιο σημαντική λειτουργία· οδηγεί τους κωφούς ηθοποιούς, αλλά και τους ακούοντες να "αφουγκραστούν" τους ήχους και την μουσική μέσο των σωμάτων τους.
Πώς λειτουργεί αυτός ο συνδυασμός, κωφών και ακουόντων ηθοποιών;
Είναι η πρώτη φορά στην Ελλάδα - πέραν από εκπαιδευτικού χαρακτήρα παραστάσεις- , που ερμηνεύεται το είδος της Αρχαίας Τραγωδίας από Έλληνες κωφούς ηθοποιούς, με ταυτόχρονη συμμετοχή ακουόντων ηθοποιών. Δύο κόσμοι διαφορετικοί, μα τόσο ανθρώπινοι...Δυο κόσμοι που είναι δυνατόν να ενωθούν με βαθιά επικοινωνία. Μα ο συνδυασμός αυτός, αναδεικνύει και την ομορφιά της νοηματικής γλώσσας και σε κάνει να θες να την ανακαλύψεις! Θεωρώ ότι, αποτελεί για τον θεατή μια πραγματικά ξεχωριστή εμπειρία.
Θέλετε να μας μιλήσετε για τον τρόπο με τον οποίο δουλέψατε με αφορμή το υλικό της παράστασης;
Το ταξίδι αυτό είχε απρόσμενη και συγκινητική διαδρομή. Ξεκινήσαμε με την μελέτη και εντατική εργασία των κειμένων, με ανακάλυψη διαφορετικών μεθόδων, ώστε να και να αποδίδεται το νόημα του λόγου με παράλληλη υποκριτική ερμηνεία και να μεταφέρεται επί σκηνής η ταυτόχρονη απόδοση στην νοηματική γλώσσα και να επιτυγχάνεται η σκηνική δράση. Και όλα τα παραπάνω, αφουγκράζοντας τους μουσικούς ήχους.
Η συγκεκριμένη παράσταση έχει παρουσιασθεί και στην Αρχαία Ολυμπια; Και πώς βιώσατε αυτή την εμπειρία;
Όταν ανέφερα προηγουμένως τη λέξη "συγκινητική" το γεγονός αυτό είχα στο μυαλό μου. Ήταν μια απίστευτη εμπειρία για εμάς, που ομολογώ ότι δεν θα την ξεχάσουμε ποτέ! Και οφείλουμε να ευχαριστήσουμε δημόσια το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης για την υποστήριξή του και τον Τάσο Βιζοβίτη, του οποίου η παράσταση αφιερώνεται στην μνήμη του.
