Για πρώτη φορά παρουσιάζονται στο ελληνικό κοινό τα ιδιόχειρα σχόλια του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου στην έκδοση των "Βίων" του Τζόρτζο Βαζάρι (Φλωρεντία 1568). Η ελληνική έκδοση στηρίζεται στη μεταγραφή των σημειώσεων που έκανε ο Φερνάντο Μαρίας, Ισπανός καθηγητής της Ιστορίας της Τέχνης στο Αυτόνομο Πανεπίστημιο της Μαδρίτης, και κυκλοφόρησε στην Ισπανία το 1994. To βιβλίο περιλαμβάνει εκτενή εισαγωγή του Νίκου Χατζηνικολάου, καθηγητή της Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και πραγματοποιήθηκε χάρη στην ευγενή χορηγία του Ιδρύματος Λεβέντη.
Μέσα από τις ιδιόχειρες σημειώσεις που γράφτηκαν στις αρχές του 1590 στα περιθώρια των σελίδων των "Βίων" ο Γκρέκο εκφράζει, μ' ένα μονίμως ειρωνικό ύφος, τις αντιδράσεις του στις εκτιμήσεις και τους ισχυρισμούς της κριτικής της τέχνης της εποχής του όπως αυτή διατυπώνεται από τον Τζόρτζο Βαζάρι. Παράλληλα, όμως, οι σημειώσεις αποκαλύπτουν "τη βαθιά του γνώση για την ιταλική ζωγραφική, την αντίληψή του για το νέο ρόλο της τεχνοκριτικής της εποχής του, την ιδιόμορφη αισθητική του, τις προτιμήσεις και τις απορρίψεις του".
Από τις παρατηρήσεις του Θεοτοκόπουλου εντύπωση προκαλεί το ειρωνικό ύφος του για τον Λεονάρντο ντα Βίντσι, η αποδοχή και ο θαυμασμός για το έργο του Κορρέτζιο και του Τιτσιάνο, η γεμάτη πάθος υπεράσπιση της Βενετίας απέναντι στη Φλωρεντία και τη Ρώμη που προβάλλει ο Βαζάρι. Επιπλέον, αποκαλυπτική για τον αναγνώστη είναι η εμπεριστατωμένη άποψη με την οποία ο Γκρέκο απορρίπτει τον Μιχαήλ Άγγελο ως ζωγράφο, διατυπώνοντας ουσιαστικές αντιρρήσεις για την απόδοση της υλικής πραγματικότητας.
Ξεχωριστή βαρύτητα και ενδιαφέρον έχει ένα σχόλιο του Γκρέκο στα όσα γράφει ο Βαζάρι για τη βυζαντινή τέχνη. Το σχόλιο αυτό αποτελεί - κατά τον Νίκο Χατζηνικολάου- "μοναδική περίπτωση υπεράσπισης της ανωτερότητας της ζωγραφικής βυζαντινού κατά τον 16ο αιώνα στη Δυτική Ευρώπη". Ο Γκρέκο αναφέρει ότι γνωρίζει αυτήν την τέχνη, ενώ ο Βαζάρι την αγνοεί. Στη συνέχεια αξιολογεί συγκριτικά το έργο του Τζόττο χαρακτηρίζοντας τη ζωγραφική του "απλή" ή "απλουστευτική" σε σχέση με τη βυζαντινή και αιτιολογεί την άποψή του προσφεύγοντας στην αισθητική θεωρία του ιταλικού μανιερισμού. "Η βυζαντινή ζωγραφική", αντιτείνει ο Γκρέκο, "είναι στην πραγματικότητα εκείνη που μας διδάσκει πρόσφορες δυσκολίες".
"Οι σημειώσεις του Κρητικού αποτελούν μία εξαίρετη πηγή για τη γνώση της καλλιτεχνικής σκέψης του Γκρέκο και επιτρέπουν να επανατοποθετηθεί το θέμα της ερμηνείας του θεωρητικού και καλλιτεχνικού πιστεύω του" - αναφέρει στην εισαγωγή της ισπανικής έκδοσης ο Φερνάντο Μαρίας. "Αν και είχε υπάρξει ερμηνευτική προσέγγιση λίγα χρόνια πριν, η συμβολή των σημειώσεων στον Βαζάρι έδωσε μια νέα ώθηση σ' αυτήν την τάση, η οποία έκτοτε συμπεριλαμβάνει τον Κρητικό στη θεωρητική συζήτηση από την οποία μέχρι τότε απουσίαζε".