Γύρνα Πίσω

03.04.2007
Αντίθετα με την προστακτική -ενδεχομένως και παρακλητική- ελληνική «απόδοση», το volver είναι ένα απαρέμφατο που δεν διαθέτει κλίσεις, γένος, συναισθηματικές αποχρώσεις.

Αντίθετα με την προστακτική -ενδεχομένως και παρακλητική- ελληνική «απόδοση», το Volver είναι ένα απαρέμφατο που δεν διαθέτει κλίσεις, γένος, συναισθηματικές αποχρώσεις. Βάση για οποιαδήποτε χρήση του ρήματος «επιστρέφω», αμετάβατο σε χώρο και χρόνο, ένα μέρος του λόγου τόσο πρωτογενές όσο και απαραίτητο, αλλά και ταυτόχρονα από αυτά που χρησιμοποιούνται σπανιότερα τόσο στον γραπτό όσο και στον προφορικό λόγο.

Μία ταινία - απαρέμφατο είναι και το Volver. Χωρίς γένος, αν και οι ήρωες του είναι αποκλειστικά γυναίκες. Χωρίς χρόνο, αν και διαδραματίζεται στο τώρα. Χωρίς χώρο, αν και με συγκεκριμένες γεωγραφικές συντεταγμένες. Μία ταινία - βάση για την οριστική κατάθεση του κινηματογραφικού genre που μετά από χρόνια θα ονομάζεται αλμοδοβαρικό και που ακόμα είναι νωρίς για να οριστεί με σαφείς γλωσσικούς και εννοιολογικούς προσδιορισμούς. Μία ταινία - δείγμα αντιπροσωπευτικό ολόκληρης της φιλμογραφίας ενός δημιουργού που μπορεί για πολλούς να είναι ένας άλλος από το Ολα Για Τη Μητέρα Μου και μετά, αλλά αδίκως, αφού υπήρξε πάντοτε ο ίδιος αθεράπευτα μονομανής συνθέτης της πιο εκκωφαντικής οπτικοακουστικής όπερας του ανθρώπινου πάθους που αντήχησε ποτέ σε dolby digital. Μία ταινία - επιστροφή για τον ίδιο τον Αλμοδόβαρ, που επιστρέφει στη Λα Μάντσα της παιδικής του ηλικίας, για την Κάρμεν Μάουρα που επιστρέφει στο πλατό μίας ταινίας του Αλμοδόβαρ, για τους νεκρούς που επιστρέφουν ερήμην όλων στον «άλλο κόσμο» των ζωντανών για να συνυπάρξουν αρμονικά σε μία κοινωνία στην οποία δεν υπάρχει τέλος σε ό,τι αναπνέει, για το παρόν που επιστρέφει πεισματικά στο παρελθόν ζητώντας απαντήσεις, για το παρελθόν που επιστρέφει στο παρόν ως μοναδική μήτρα του μέλλοντος, για την Πενέλοπε Κρουζ που επιστρέφει ως άλλη Σοφία Λόρεν σε μία ερμηνεία στα όρια της αρχετυπικής θηλυκότητας, για το ίδιο το σινεμά που με αυτή την ταινία επιστρέφει στην αρχέγονη αποστολή του - ενός θεάματος τόσο αυθεντικά λαϊκού - όσο και σε ένα πολιτικό μανιφέστο διεκδίκησης των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Μία ταινία - λήμμα για την ευφυϊα της απλότητας με την οποία ο Αλμοδόβαρ οδηγεί τις ηρωίδες του σε μία νέα άφυλη, κοσμική και πανανθρώπινη επανεξέταση της «ιδέας» της μητρότητας. Μία ταινία δικαίωσης για τα αποκλεισμένα από οποιαδήποτε δικαιοσύνη ανθρώπινα όντα: παράνομες κομμώτριες, κόρες - δολοφόνοι, ανύπαντρες μητέρες, θείες με προβλήματα ακοής, φαντάσματα που δεν περνάνε μέσα από πόρτες. Μία ταινία - κλασική που επιτέλους μπορεί να της αποδοθεί ο τίτλος όσο είναι ακόμη νωρίς, χωρίς να περιμένει κανείς τον κριτή χρόνο για να την αναγνωρίσει με ψυχραιμία όταν θα την ανακαλύπτουν έκθαμβοι οι σινεφίλ του μέλλοντος.

Μία ταινία αναφοράς που δεν προστάζει και δεν εκλιπαρεί, αλλά απλά υπάρχει. Σαν ένα απαρέμφατο από το οποίο μπορεί ο καθένας να φτιάξει τη δική του λέξη γι αυτό που μπορεί να είναι το «να επιστρέφεις» στη... ζωή.

ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΡΑΝΑΚΗΣ