Από τη Σύλβια Μαζλούμη-Μαρσέλλου
Αλήθεια, πώς θα σας φαινόταν αν βρισκόσασταν μακριά από την κατοικία σας και με ένα απλό τηλεφώνημα στο σπίτι σας, πληκτρολογώντας τον προσωπικό σας κωδικό, ανοίγατε τα ρολά, ενεργοποιούσατε το πότισμα του κήπου, κατεβάζατε τις τέντες της βεράντας σας ή θέτατε σε λειτουργία το καλοριφέρ σας; Αρκεί να πάρετε μια απόφαση ζωής... Το «έξυπνο σπίτι», ένας όρος που καθιερώθηκε για λόγους ευκολίας και συντομίας, περιλαμβάνει το σύνολο των νέων τεχνολογιών, όπως η ηλεκτρονική, η πληροφορική, οι τηλεπικοινωνίες κ.ά., οι οποίες λειτουργούν συνδυαστικά με βασικό σκοπό να διευκολύνουν την περίπλοκη, πλέον, καθημερινότητα του σύγχρονου ανθρώπου, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής του τόσο εντός της οικίας του όσο και στον εργασια-κό του χώρο. Με την πολύπλευρη σύνδεση εσωτερικών και εξωτερικών δικτύων επικοινωνίας, επιτυγχάνεται ο έλεγχος μιας κατοικίας απ’ όπου κι αν βρίσκεστε, μέσω ενός τηλεχειριστηρίου, ενός τηλεφώνου, από ασύρματο τοπικό δίκτυο ή από το Διαδίκτυο. Για κάποιους το «έξυπνοσπίτι»μπορεί να λύσει απλά ζητήματα, όπως η αυτόματη λειτουργία ορισμένων φωτιστικών και ηλεκτρικών συσκευών, ενώ αντίθετα για άλλους μπορεί να «επεκτείνει» τις δραστηριότητές του σε πιο σημαντικά θέματα που αφορούν την ασφάλεια, την προστασία, τη φύλαξη, την παρακολούθηση ή ακόμη και την οργάνωση βάσει αυτοματισμών της κατοικίας τους. Τα συστήματα που κυκλοφορούν σήμερα και εφαρμόζονται είναι το ΕΙΒ στην Ευρώπη, το CEBus στην Αμερική και το HBS στην Ιαπω-νία. Το στοιχείο που διαφοροποιεί το ΕΙΒ είναι οι πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες που παρέχει από οποιοδήποτε άλλο σύστημα, τόσο ως προς τον αριθμό όσο και ως προς το εύρος τους.
Εφαρμογές
Το σύστημα Bus εφαρμόζεται σε νέες ή υπό ανακαίνιση κατασκευές, με διαφορετικές ανάλογα την περίσταση μεθόδους. Το κόστος εγκατάστασης σε σύγκριση με τις παραδοσιακές τεχνικές υπολογίζεται από 4 έως 7 φορές υψηλότερο. Η μετάδοση των πληροφοριών και οι εντολές για τις διάφορες διαδικασίες μπορεί να γίνουν σε κάθε κτίριο με πολλούς τρόπους.
Ας πάρουμε ένα παράδειγμα που αφορά τον έλεγχο ενός φωτιστικού ή μιας συσκευής. Σε αυτή την περίπτωση, η μονάδα του ειδικού δέκτη μπορεί να προσαρμοστεί με το φις στο κάτω μέρος της πρίζας της ηλεκτρικής εγκατάστασης. Στη συνέχεια με την κατάλληλη ρύθμιση αποκτά ένα συγκεκριμένο κωδικό αριθμό που περιλαμβάνει ορισμένα στοιχεία, τα οποία αναφέρονται στη συγκεκριμένη κατοικία, στο αντίστοιχο φωτιστικό ή στη συσκευή και το είδος της εντολής (την οποία μεταδίδει ένας πομπός μέσω της ηλεκτρικής εγκατάστασης) που θα πρέπει να εκτελέσει κάθε φορά. Αν το φωτιστικό ή η συσκευή λειτουργούσαν πριν με ένα διακόπτη, αυτός αντικαθίσταται με τον αντίστοιχο, ειδικό για να λειτουργεί με το ανάλογο πρωτόκολλο, επιτοίχιο. Στην περίπτωση που ο χρήστης επιθυμεί να λειτουργούν ταυτόχρονα δύο ή περισσότερες από τις συσκευές ή φωτιστικά, αυτό επιτυγχάνεται με την ταυτόσημη ρύθμιση του δέκτη τους. Στο σύστημα αυτό, εκτός από τον κλασικό διακόπτη λειτουργίας που αντικαθιστά τους συμβατικούς και επιτρέ-πει στο χρήστη τη δυνατότητα επιλογής εντολών, η μετάδοση μιας εντολής μπορεί να γίνει με υπέρυθρη ακτινοβολία, με ραδιοσυχνότητες, ηχητικά ή με ηλεκτρονικό τερματικό σταθμό.
Εγκατάσταση
Το καταλληλότερο σημείο, όσον αφορά την ασφάλεια και την ευκολία χρήσης συγκέντρωσης όλων των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών εξοπλισμών είναι κάποιο ντουλάπι στο κέντρο της κατοικίας. Η εγκατάσταση του συγκεκριμένου συστήματος εξασφαλίζει την ενδοεπικοινωνία μεταξύ των συσκευών καθώς και την επικοινωνία του χρήστη από εξωτερικό χώρο.
Πληροφορίες και έλεγχοι
Η κεντρική μονάδα χειρισμού δείχνει τα ενεργά ή απενεργοποιημένα κυκλώματα, ειδοποιεί για την εμφάνιση προβλημάτων και υπολογίζει τις τιμές των μετρήσεων. Μπορεί επίσης να δεχτεί ρυθμίσεις με το χέρι, χρονικά προγράμματα, καθώς και τυχόν τροποποιήσεις επιμέρους τμημάτων της εγκατάστασης.
Η ευελιξία του Βus
Στις συμβατικές ηλεκτρικές εγκαταστάσεις σε κάθε διακόπτη και συσκευή αντιστοιχεί ένας διαφορετικός αγωγός. Οι τοίχοι γεμίζουν με καλώδια και τυχόν τροποποιήσεις ή προσθήκες συνεπάγονται επιπλέον μερεμέτια και έξοδα. Αντίθετα, στην περίπτωση του συστήματος Bus όλες οι συσκευές συνδέονται παράλληλα σε έναν αγωγό 220 Volt και ελέγχονται μέσω ενός καλωδίου δύο διακλαδώσεων, προσαρμοσμένο σε αυτόν. Οι εγκαταστάσεις των συστημάτων Bus είναι πιο εύκολες και ανέξοδες για τη μεταφορά δεδομένων. Αυτά τα δεδομένα φτάνουν σε όλες τις συσκευές της εγκατάστασης και καθώς η καθεμία έχει έναν κωδικό, είναι εύκολο να διαπιστωθεί πού απευθύνεται η εντολή ή από πού έρχεταιη αναγγελία. Παρέχεται, επίσης, η δυνατότηταεφαρ-μογής συστήματος αυτοματισμού ακόμη και σε παλαιά κτίρια αξιοποιώντας τους ηλεκτρικούς αγωγούς της παλιάς ηλεκτρικής εγκατάστασης, αρκεί να χρησιμοποιηθούν ειδικές συσκευές με το κατάλληλο πρωτόκολλο.
Δυνατότητες εφαρμογής
Οι αυτοματισμοί που μπορεί να εφαρμοστούν σε κτίρια έχουν μια ευρεία γκάμα, μεταξύ των οποίων αναφέρουμε ενδεικτικά: τον έλεγχο των φωτιστικών σωμάτων εσωτερικού και εξωτερικού χώρου, το σύστημα ασφαλείας που με υπέρυθρη ακτινοβολία ανιχνεύει άτομα που εισέρχονται στον προαύλιο χώρο του κτιρίου, στον κήπο κτλ. Στις περιπτώσεις αυτές, εκτός του συναγερμού που μεταδίδεται από την ηλεκτρική σύνδεση, μπορεί αυτόματα ή με τηλεχειρισμό να ανάβουν τα φώτα. Ακόμη, με την κατάλληλη σύνδεση με τηλεφωνικό μεταδότη είναι δυνατή η από απόσταση μεταβίβαση εντολών δράσης και η λήψη πληροφοριών. Με τις κατάλληλες μονάδες πομπού που προσαρμόζονται στους ρευματολήπτες της ηλεκτρικής εγκατάστασης είναι δυνατή η μετάδοση εντολών χειρισμού από απόσταση σε οποιαδήποτε ηλεκτρική συσκευή.
Με την εγκατάσταση συσκευής video μπορεί να γίνεται λήψη εικόνων συστηματικά ή όποτε απαιτείται. Ειδικοί υπόγειοι αισθητήρες μπορεί να ειδοποιούν ή να ανάβουν τα φώτα σε περίπτωση που κάτι πλησιάσει στην είσοδο της κατοικίας. Επίσης, είναι δυνατός ο έλεγχος της ψύξης ή της ρύθμισης της θερμοκρασίας ενός εσωτερικού χώρου κτλ.
