Γενικά, τα κουφώματα θεωρούνται ως βασικά δομικά στοιχεία μιας κατοικίας και τοποθετούνται στα ανοίγματα των τοίχων με σκοπό την εξυπηρέτηση λειτουργικών αναγκών, αλλά και τον έλεγχο μεταξύ του εσωτερικού και του εξωτερικού χώρου (πόρτες, παράθυρα).
Εσωτερικά - Εξωτερικά κουφώματα
Βασικά κριτήρια επιλογής των εσωτερικών κουφωμάτων μιας κατοικίας είναι η αντοχή τους, η ικανοποίηση της αισθητικής των ενοίκων, η ευκολία στη χρήση τους, η θερμομόνωση που παρέχουν κτλ. Τα αντίστοιχα κριτήρια για τα εξωτερικά κουφώματα εστιάζονται στην προστασία που προσφέρουν απέναντι στο θόρυβο, το κρύο ή τη βροχή καθώς και σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς ή διάρρηξης της κατοικίας. Παράλληλα θα πρέπει να εξασφαλίζουν ένα άνετο επίπεδο ζωής επιτρέποντας στο φυσικό φως να εισδύει στο χώρο και ρυθμίζοντας τη σωστή θερμοκρασία, όπως και τον κατάλληλο αερισμό του.
Μέχρι περίπου τις αρχές του προηγούμενου αιώνα, τα κουφώματα κατασκευάζονταν σύμφωνα με το άνοιγμα που είχε αφήσει ο τεχνίτης γι' αυτόν το σκοπό. Από τότε έως σήμερα πολλά έχουν αλλάξει, μεταξύ των οποίων και η τυποποίηση των διαστάσεων των τοίχων, γεγονός που οδήγησε στην αντίστοιχη τυποποίηση των διαστάσεων των κουφωμάτων. Στο στάδιο της κατασκευής μιας οικοδομής, τα πλαίσια για τις πόρτες των δωματίων διατίθενται έτοιμα προς τοποθέτηση, ενώ συναρμολογούνται πολύ εύκολα.
Αρχικά, για το συγκεκριμένο σκοπό χρησιμοποιήθηκε το ξύλο, ενώ στο διάστημα που μεσολάβησε έως σήμερα έκαναν την εμφάνισή τους και πολλά άλλα υλικά. Σήμερα, η σύγχρονη αρχιτεκτονική επαναφέρει το ξύλο με το σκεπτικό ότι είναι ένα οικολογικό υλικό που απαιτεί τη μικρότερη ποσότητα ενέργειας για την κατασκευή ενός συστήματος κουφωμάτων.
Ως πλεονεκτήματά τους θεωρούνται η ανθεκτικότητά τους, η εύκολη κατεργασία τους και η δυνατότητα αλλαγής χρώματος. Τα σύγχρονα ξύλινα κουφώματα παρέχουν άριστη θερμομόνωση, είναι σταθερά και προστατεύουν έναντι των καιρικών συνθηκών. Στα μειονεκτήματά τους συμπεριλαμβάνεται η συστηματική συντήρηση και φροντίδα που απαιτείται για τη διατήρηση της καλής τους κατάστασης.
Κριτήρια ποιότητας
Η επιλογή του είδους της ξυλείας που θα χρησιμοποιηθεί, η μορφή των διατομών των κουφωμάτων, η διαμόρφωση των συνδέσεων και των αρμών, καθώς και το είδος του φινιρίσματος του κουφώματος αποτελούν κριτήρια της ποιότητάς του.
Το κούφωμα είναι ένα σύστημα στοιχείων που αποτελείται από δύο μέρη, λειτουργικά και μορφολογικά: ένα σταθερό πλαίσιο, την κάσα και ένα ή περισσότερα κινητά πλαίσια, τα φύλλα. Η λειτουργία τους εξασφαλίζεται μέσω ειδικών εξαρτημάτων, όπως είναι οι μεντεσέδες, οι μηχανισμοί κύλισης (ράουλα), οι κλειδαριές κ.ά.
Τοποθέτηση
Στη διάρκεια της κατασκευής μιας κατοικίας τα κουφώματα τοποθετούνται μετά από τα επιχρίσματα. Το σφράγισμα των αρμών πραγματοποιείται με ακρυλικές μαστίχες για εσωτερικές εφαρμογές και σιλικόνη για εξωτερικές εφαρμογές. Τα ξύλινα παράθυρα πρέπει να τοποθετούνται σε απόσταση 12-24 εκ. πιο μέσα από την επιφάνεια του εξωτερικού τοίχου. Οι ποδιές των παραθύρων πρέπει να έχουν κλίση προς τα έξω περίπου 10% σε απόσταση από την επιφάνεια του εξωτερικού τοίχου. Οσον αφορά τις εξώπορτες, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στο κατωκάσι και στη σωστή στεγανοποίησή του.
Σχέδια
Οι εσωτερικές πόρτες των δωματίων μιας κατοικίας, όπως και τα παράθυρα, αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα του σχεδιασμού της και συμβάλλουν ουσιαστικά στην έκφραση του προσωπικού ύφους διακόσμησης. Τα πολλά σχέδια και χρώματα που διατίθενται στο εμπόριο, δίνουν τη δυνατότητα στον ενδιαφερόμενο να αναδείξει το ατομικό του στιλ και γούστο.
Σημεία που απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή
Ενα σημείο που χρειάζεται προσοχή εντοπίζεται στην επιφάνεια επαφής των κουφωμάτων με το οικοδομικό άνοιγμα. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται σε περίπτωση μεγάλης υγρασίας (άνω του 20%) της ξυλείας, γι’ αυτό επιβάλλεται η τέλεια ξήρανσή της πριν από τη χρήση. Η αντιμετώπιση της συρρίκνωσης ή της διόγκωσης του ξύλου επιτυγχάνεται με επάλειψη της ξύλινης κατασκευής, αρχικά με λινέλαιο και κατόπιν με άλλα βερνίκια και ελαιοχρώματα. Με τον τρόπο αυτό μειώνονται οι πιθανότητες παραμόρφωσης του ξύλου. Ενα πρόβλημα, επίσης, που αφορά την εισροή νερού από τους υαλοπίνακες, αντιμετωπίζεται με τη στεγανοποίηση της πατούρας τους.
Αποθήκευση
—Τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν για τα κουφώματα έως ότου τοποθετηθούν θα πρέπει να φυλάσσονται σε χώρους προστατευμένους από την υγρασία.
—Τα μεταλλικά στοιχεία και οι σύνδεσμοι θα πρέπει να είναι τυλιγμένοι με χαρτί ή άλλο υλικό προκειμένου να προστατευτούν από χτυπήματα.
