Ενα αρχοντικό στο Γιαλό

24.08.2007
Ενα παλιό αρχοντικό στη Σύμη αναβιώνει με ιδιαίτερη φροντίδα και δυναμικές παρεμβάσεις και αποκτά όμορφη εμφάνιση και αισθητικό ενδιαφέρον...

Από την ακριτική Σύμη, την αλλοτινή πρωτεύουσα των Δωδεκανήσων, πέρασαν Ιππότες, Τούρκοι, Ιταλοί, ενώ η ένωση με την Ελλάδα έγινε πριν από 55 χρόνια. Το πέρασμα των λαών και οι επιρροές τους άφησαν ζωντανά τα ίχνη τους στο νησί, ασκώντας μια ισχυρή γοητεία στον επισκέπτη. Το χρώμα και η αρχιτεκτονική φυσιογνωμία της Σύμης διατηρήθηκαν χάρη στην Αρχαιολογική Υπηρεσία που επoπτεύει το διατηρητέο οικισμό και τις προσεκτικές αναπαλαιώσεις από αλλοδαπούς, νέους ιδιοκτήτες. Μετά από τον βομβαρδισμό του Β Παγκόσμιου Πολέμου η Σύμη ερειπωνόταν, με αποτέλεσμα η εμφάνισή της να αποκαρδιώνει τους τουρίστες που αποβιβάζονταν από τα πλοία της Ρόδου... Ελάχιστοι αποφάσιζαν να αγοράσουν ένα παλιό σπίτι: το ταξίδι για το ακριτικό νησί ήταν μεγάλο, η μεταφορά και το κόστος των εργασιών απαγορευτικά, όπως και οι περιορισμοί στις επεμβάσεις. Η Ida και ο Julio Bursi μένουν για επαγγελματικούς λόγους στο Βέλγιο, αλλά ταξιδεύουν πολύ συχνά. Πριν από 10 χρόνια ανακάλυψαν ένα δίπατο αρχοντικό του 1924 στο Γιαλό, με μεγάλη βεράντα (στοιχείο ασυνήθιστο στη Σύμη) και έντονες διακοσμήσεις στο στηθαίο της απόληξης. Συμμετρική όψη βαμμένη σε μια απόχρωση της άμμου με λευκά γείσα και ακρογωνιαίες κολόνες, με γαλλικού τύπου παντζούρια κι ένα κεντρικό μπαλκονάκι που στηρίζεται σε φουρούσια, ξεχωρίζει από τα γειτονικά του. Ολα τα άλλα έχουν δίρριχτες στέγες και "μάτια του βοδιού", δηλαδή φεγγίτες που διώχνουν τα κακά πνεύματα σύμφωνα με αρχαίες παραδόσεις.

Εσωτερικά, όπως όλα τα καλά σπίτια, είχε πλούσιο διάκοσμο και αξιοσημείωτη μαστοριά. Η τέχνη του ξυλουργού ήταν πολύ διαδεδομένη στη Σύμη και τα ξύλα έρχονταν από την Αυστρία μέσω Τεργέστης ή από την Ανατολή (κατράνια) για να σκαλιστούν και να ζωγραφιστούν με ιδιαίτερο ζήλο. Το σπίτι είχε πολλά αξιόλογα έπιπλα, τα οποία δυστυχώς εκλάπησαν. Υπάρχουν βέβαια τα τζάκια στις κουζίνες (τσιμιά), οι εντοιχισμένες ξυλόγλυπτες ντουλάπες και οι εσωτερικές πόρτες με τζάμια στο άνω μέρος, η εσωτερική σκάλα με ψιλό μωσαϊκό στα πατήματα και ζωγραφισμένα ρίχτια, τα χειροποίητα ιταλικά πλακάκια που υπήρχαν κάποτε στη Ρόδο σε πολλά σημεία του δαπέδου, ενώ ντόπιοι μάστορες ανέλαβαν να φτιάξουν βοτσαλωτά στον εξωτερικό χώρο, όπως συνηθιζόταν στα Δωδεκάνησα. Το ζεύγος ανέθεσε την ανακαίνιση του αρχοντικού στην Peggy Simms "εν λευκώ", αν και το χρώμα χρησιμοποιήθηκε πολύ! Η Peggy είναι Αγγλίδα και ζει μόνιμα στη Σύμη. Ασχολείται επαγγελματικά με την αναπαλαίωση διατηρητέων σπιτιών και την εσωτερική διακόσμηση. Με την Ida Bursi συνεννοήθηκαν αμέσως. Οπως λέει η Peggy, η Ida είναι πληθωρικός άνθρωπος, γελαστή και γενναιόδωρη. Της αρέσουν τα έντονα χρώματα κι όταν στα ταξίδια της δει κάτι που της αρέσει πρέπει οπωσδήποτε να το αγοράσει. Τέτοιο είναι το πείσμα της, που από το Βέλγιο κουβάλησε με το αεροπλάνο ένα βαρύ μαρμάρινο νιπτήρα που πίστευε ότι ταιριάζει στο σπίτι της Σύμης. Εχει αδυναμία στα εξωτικά πράγματα κι έχει φέρει πολλά υφάσματα από τη Σρι Λάνκα. Η Peggy κατάλαβε αμέσως τι θέλει το σπίτι και τι θα ευχαριστούσε τους ιδιοκτήτες. Ντόπια συνεργεία συντονίστηκαν (άλλος για τα βοτσαλωτά στην είσοδο, άλλος για τα έπιπλα που φτιάχτηκαν από ανθεκτικό κατράμι σε σχέδια παραδοσιακά, άλλος για τη συντήρηση του σπιτιού). Τα πατώματα περάστηκαν με κερί και τα τσιμεντένια δάπεδα βάφτηκαν με σατινέ λαδομπογιές, όπως και τα ξύλινα ταβάνια. Η Peggy ζωγράφισε τη σκάλα της εισόδου και φρίζες στους τοίχους, αντιγράφοντας μοτίβα από παλιά πλακάκια ή από τα ξυλόγλυπτα που υπήρχαν μέσα στο σπίτι.

Η κουζίνα ασπρίστηκε κι όπου υπήρχε λιθοδομή κρατήθηκε το ανάγλυφό της. Φυσικά, το τζάκι διατηρήθηκε όπως και τα παλιά ιταλικά πλακάκια στο δάπεδο και το μακρόστενο τραπέζι. Φτιάχτηκε ξυλεπένδυση μέχρι κάποιο ύψος μαζί με τα άσπρα ντουλάπια και τα ξύλινα ράφια. Γρανίτης από τη Ρόδο, πορσελάνινος νεροχύτης από την Αγγλία και μπρούντζινες μπαταρίες, πόμολα από το κατάστημα Ikea και αντίκα-λάμπα οροφής επιλέχθηκαν για τη μεγάλη και δροσερή κουζίνα. Το χολ βάφτηκε σε χαρούμενο φιστικί, που δημιουργεί μεγάλη αντίθεση με το σκούρο χρώμα της ζωγραφισμένης σκάλας. Στον όροφο η Peggy έβαψε και ζωγράφισε τους τοίχους όπως και την εσωτερική σκάλα, αποχρωμάτισε και συντήρησε τις εντοιχισμένες ντουλάπες, έραψε κουρτίνες και πέρασε ασπροκέντια στις εσώπορτες. Τα έπιπλα έγιναν επί παραγγελία και βάφτηκαν, ροδίτικα στρώματα συμπληρώθηκαν με ετερόκλητα μαξιλαράκια και γκραβούρες με όστρακα διακόσμησαν το σπίτι. Στον ψηλότερο όροφο, όπου βρίσκεται το master bedroom, η Peggy "ξέφυγε" από την τοπική παράδοση και πλησίασε περισσότερο την προσωπική αισθητική των ιδιοκτητών. Γενικά σώθηκε ό,τι ήταν δυνατόν και προστέθηκαν μόνο τα απαραίτητα. Εδώ πρωταγωνίστρια είναι η ίδια η Σύμη, με τα χρώματα και την ιδιαίτερη φυσιογνωμία της...