Tα ιταλικά απεριτίφ

29.10.2013
Εύγευστα και ευφάνταστα, ολοκληρώνουν ένα γεύμα αφήνοντας μόνο την επίγευση της ικανοποίησης.

Αν υπάρχει μία χώρα που ξεχωρίζει για το πλούσιο τελετουργικό που ολοκληρώνει το γεύμα ή το δείπνο, αυτή είναι η Ιταλία. Η αφθονία των απεριτίφ στην περίπτωσή της είναι μοναδική.
Λέγεται ότι η Ιταλία είναι μια φαντασίωση που υπήρξε μόνο στο μυαλό του Καβούρ και στην καρδιά του Γκαριμπάλντι, των ανθρώπων που την ένωσαν για να γίνει ανεξάρτητη χώρα. Γιατί κατά τα άλλα, κάθε περιοχή, κάθε επαρχία έχει το δικό της χρώμα, τον δικό της ήχο, ξεχωριστή τοπική κουζίνα και τα δικά της ποτά.

Ξεκινώντας κυρίως από την Αναγέννηση, οι Ιταλοί ανακάλυψαν πρώτοι την ανάμειξη αλκοόλ με φρούτα, αρωματικά βότανα και καρπούς, δημιουργώντας άπειρα γευστικά λικέρ. Οπως επίσης ήταν οι πρώτοι που εφηύραν τα πικρά (bitter) ποτά με τη συνδρομή των καλόγερων, για να επεκταθούν τον 19ο αιώνα στην πιο πλούσια αξιοποίηση των προϊόντων των αμπελιών. Οι ιδιαίτερες γκράπες είναι εκατοντάδες και κάθε περιοχή περηφανεύεται γι’ αυτές.

Στο Πιεμόντε δημιουργήθηκαν τα πρώτα βερμούτ, που γρήγορα έγιναν διάσημα σε όλο τον κόσμο. Μια παράδοση που συνεχίζεται και εξελίσσεται και σήμερα, όπου το κρασί –λευκό ή κόκκινο– αναμειγνύεται με βότανα για να δώσει αυτό το ιδιαίτερο απεριτίφ με τα έντονα αρώματα.
Στη Νότια και στη Μέση Ιταλία, οι παλαιωμένες γκράπες έχουν την τιμητική τους. Κλείνουν ένα θεσπέσιο δείπνο τελετουργικά ή συμπληρώνουν με την αφάνταστη ποικιλία τους ένα γεύμα, μαζί με τον απαραίτητο καφέ ή το γλυκό.

Στη Σικελία, η Averna –σύμφωνα με την παράδοση– θεωρείται το ποτό που εκφράζει τη γεύση της ζωής. Είναι ιδιαίτερα πικρή, εξισορροπεί ένα πλούσιο γεύμα με λάδι και σκόρδο. Αγαπημένο digestive της μαφίας αλλά και των απλών ανθρώπων της υπαίθρου, η Averna αποτελεί ένα θεραπευτικό μέσο –σαν την Tarantella, τον τοπικό χορό– απέναντι στη βαρύτητα της καθημερινότητας.
Στη Δυτική και την Κάτω Ιταλία, η Sambuca –μαύρη ή άσπρη–, αρωματισμένη με γλυκάνισο, αντικαθιστά τη δική μας μαστίχα και προσφέρεται για όλες τις ώρες της ημέρας.

Τα Limoncello, που ποικίλλουν ανάλογα με τον τρόπο παρασκευής, συμπληρώνονται με άφθονα λικέρ, αλλά και με εξαιρετικά bitter ποτά, όπως το δημοφιλές χωνευτικό ποτό Fernet Branca: Μια σύνθεση 40 βοτάνων από όλα τα μέρη της Γης δείχνει τις τάσεις της εξερεύνησης, της έμπνευσης, που έκαναν την άρχουσα τάξη της Βόρειας Ιταλίας να ξεχωρίζει για το πρωτοποριακό πνεύμα της.

Από την ίδια περιοχή κατάγεται και το Campari, ένας ακόμη συνδυασμός εξωτικής ύλης και βορειοϊταλικού πνεύματος. Η αφάνταστη ευρηματικότητα των εκφάνσεων της ιταλικής κουζίνας καθορίζει τη γαστρονομική ταυτότητα της γείτονος. Μερικές φορές, ως ταξιδιώτες έχουμε την αίσθηση ότι ακόμη και στα μικρότερα χωριά υπάρχουν εστιατόρια ή ταβέρνες που κρύβουν στην κουζίνα τους έναν μεγάλο σεφ, που περιμένει να μας αποχαιρετήσει με μια ποικιλία απεριτίφ. Δοκιμάστε τα όλα!

Tips:

- Tο γεύμα με μακαρόνια και θαλασσινά συνδυάζεται καλύτερα με μια γκράπα.

- Tα επιδόρπια συνδυάζονται με ξινά ή γλυκά αποστάγματα. Tα bitter ταιριάζουν με γλυκά σοκολάτας.

- O καφές πάει τέλεια με πικρά ποτά.

- Eχετε παγωμένες στο ψυγείο τουλάχιστον δύο ή τρεις διαφορετικές γκράπες. Eπιλέγετε κάθε φορά εκείνη της οποίας το άρωμα σας αρέσει περισσότερο.