Το κραγιόν είναι ένα από τα πιο βασικά καλλυντικά στην τσάντα μιας γυναίκας. Σε πρωινές ή βραδινές αποχρώσεις, ματ ή έντονο το χρώμα στα χειλάκια σου είναι το κερασάκι στην τούρτα τονώνοντας την αυτοπεποίθησή σου και ολοκληρώνοντας την προσεγμένη σου εμφάνιση. Κι όμως δυστυχώς ακόμη και αυτό δεν είναι τόσο αθώο και ακίνδυνο όσο νομίζαμε. Πολλά από τα συστατικά που εμπεριέχονται σε ένα κραγιόν μπορούν μακροπρόθεσμα να προκαλέσουν προβλήματα υγείας, από αλλεργίες, πονοκεφάλους και αρθριτικά μέχρι χαμηλή γονιμότητα ή και καρκίνο.
Όπως έχουμε ήδη αναφέρει σε προηγούμενο άρθρο, τα καλλυντικά και τα προϊόντα μακιγιάζ κρύβουν ένοχα μυστικά καθώς μπορεί να περιέχουν ακόμη και μέταλλα αναγνωρισμένα ως επικίνδυνα. Δημοφιλή και best seller προϊόντα περιέχουν τοξικά στοιχεία ή μέταλλα όπως τα parabens, το αρσενικό, το κάδμιο, ο μόλυβδος, ο υδράργυρος, το βυρρήλιο, το σελήνιο και το θάλλιο ενώ στην παραπάνω λίστα έρχεται να προστεθεί ακόμη ένα νέο αμφιλεγόμενο συστατικό, το triclosan, που χρησιμοποιείται ως συντηρητικό σε αρκετά δημοφιλή κραγιόν.
Ας δούμε όμως αναλυτικά ποια είναι τα ένοχα συστατικά και αν όντως υπάρχει λόγος ανησυχίας.
Triclosan: Το μήλο της έριδος
Πρόκειται για ένα νέο συστατικό – επαναστατικό και καινοτόμο όπως διατείνονται εταιρίες καλλυντικών. Η χημική ουσία αυτή όμως έχει ενοχοποιηθεί για μυϊκούς πόνους αλλά και καρδιακά προβλήματα ενώ υπάρχουν φόβοι ότι ισχυροποιεί τα βακτήρια και τα μικρόβια κάνοντάς τα ανθεκτικότερα στα αντιβιοτικά.
Και παρόλο που οι περισσότερες ευρωπαϊκές εταιρίες καθησυχάζουν αναφορικά με τις παραπάνω ανησυχίες, η κίνηση της αμερικανικής Johnson & Johnson να αφαιρέσει την εν λόγω ουσία από τα προϊόντα της ταράζει τα νερά, εντείνοντας τις ανησυχίες.
Πρόσφατη, άλλωστε, έρευνα παρέχει σαφείς ενδείξεις πως το εν λόγω συστατικό δημιουργεί αντιδράσεις στον οργανισμό που εμποδίζουν τη διαδικασία με την οποία οι μύες – συμπεριλαμβανομένης της καρδιάς – δέχονται τα σήματα του εγκεφάλου. Μελέτη με επικεφαλής τον καθηγητή μοριακής βιοτεχνολογίας Isaac Pessah διαπίστωσε μείωση της μυικής δύναμης αλλά και διατάραξη της ομαλής καρδιακής λειτουργίας. Βέβαια, όπως σημειώνει ο καθηγητής, το πείραμα έγινε σε ποντίκια και δίνει απλώς κάποιες ενδείξεις για πιθανές,
Αλλά και προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει σύνδεση του triclosan με προβλήματα γονιμότητας ή θυρεοειδή ενώ το συστατικό ενοχοποιείται και για αύξηση των ανδρογόνων, προκαλώντας συμπτώματα όπως ακμή, αύξηση σωματικού βάρους, υπερβολική τριχοφυΐα και διαταραχή του κύκλου.
Νομικά βέβαια η χρήση του συντηρητικού είναι καθόλα νόμιμη ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει ακόμη καταλήξει, αρκούμενη να σημειώνει πως το ζήτημα χρήσης της ουσίας παραμένει "υπό αξιολόγηση" ενώ από την πλευρά τους οι εταιρίες ισχυρίζονται πως η ποσότητα που χρησιμοποιείται στα καλλυντικά είναι είναι αμελητέα και γι΄αυτό δεν υφίσταται λόγος ανησυχίας.
Πάραμπενς & βαρέα μέταλλα: Στα "κόκκινα" συστατικά
Παραπάνω εστιάσαμε στο triclosan καθότι «νεότερο» αλλά μην ξεχνάμε τα υπόλοιπα «κόκκινα» συστατικά που κατά καιρούς έχουν απασχολήσει. Το καμπανάκι χτυπά επίσης για parabens και βαρεά μέταλλα.
Αναφορικά με τα parabens υπάρχουν ανησυχίες για διαταραχή του κύκλου εμμηνου ρήσεως αλλά και σύνδεσή τους με εμφάνιση καρκίνου του μαστού μιας κι αυτά δρουν ως μιμητές ορμονών και πιο συγκεκριμένα, των οιστρογόνων. Μάλιστα, πρόσφατη έρευνα, υπό τον Δρ Philippa Darbre, ογκολόγο στο Πανεπιστήμιο Reading, παρέχει σαφείς ενδείξεις για την σύνδεση του εν λόγω συστατικού με με την εμφάνιση του καρκίνου του μαστού.
Αρκετά κραγιόν άλλωστε περιέχουν σημαντικές ποσότητες βαρέων μετάλλων όπως το κάδμιο ή το χρώμιο, τα οποία και συνδέονται με δερματίτιδες και σε μακροπρόθεσμη βάση με προβλήματα στα νεφρά ενώ η πιο γνωστή ανησυχία σχετικά με τα κραγιόν είναι η δηλητηρίαση από συσσωρεμένο μόλυβδο.
Οι ερευνητές έχουν επίσης ανιχνεύσει σε κραγιόν μεθακρυλικό, μια μορφή κόλλας που εκτός από ερεθισμούς έχει συνδεθεί με αρθρίτιδες αλλά και αυτοάνοσα όπως ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος.
Κι αν σκεφτούμε πως στη διάρκεια της ζωής μας καταπίνουμε μέχρι κι 1,5 κιλό κραγιόν, οι ανησυχίες δεν είναι αδικαιολόγητες. Και όπως είναι φυσικό οι γυναίκες που φορούν κραγιόν από μικρή ηλικία και δεν το αποχωρίζονται ούτε λεπτό έχουν αυξημένο κίνδυνο σε σχέση με όσες δεν το φορούν συστηματικά. Έχει υπολογιστεί πως η μέση γυναίκα καταπίνει από 500 γραμμάρια μέχρι κι 1,5 κιλό κραγιόν κατά τη διάρκεια της ζωής της ανάλογα με το αν φορά περιστασιακά ή συστηματικά κραγιόν.
Και με τα φυσικά καλλυντικά; Είμαι προστατευμένη;
Όλο και περισσότεροι κατασκευαστές χρησιμοποιούν ορυκτά σαν χρωστική ουσία σε μια προσπάθεια επιστροφής στο φυσικό και φυτικό. Από τη στιγμή όμως που το ορυκτό εξορύσσεται από το έδαφος είναι πολύ πιθανό έως βέβαιο να εμπεριέχει μόλυβδο και πιθανότατα αρσενικό ή κάδμιο.
Μπορεί δηλαδή τα φυσικά καλλυντικά να θεωρούνται πιο υγιεινά γι΄αυτό και τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί τόσο η ζήτησή τους, ωστόσο, δεν είναι εντελώς ακίνδυνα. Αντίθετα, μπορεί να περιέχουν υψηλή ποσότητα βαρέων μετάλλων και επικίνδυνων φυσικών χρωστικών. Και ως προς τις αναλογίες, αυτές ποικίλουν ανάλογα με το κραγιόν και ανάλογα με το χρώμα και την φωτεινότητά του. Σε γενικές γραμμές πάντως οποιοδήποτε προϊόν εγγυάται έντονο χρώμα που διαρκεί περιέχει υψηλότερα επίπεδα μολύβδου σε σχέση με άλλα.
Πρέπει να ανησυχώ;
Σύμφωνα με τους κοσμετολόγους και τις φαρμακευτικές εταιρίες δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας αφού η χρηση βαρεών μετάλλων και συστατικών όπως τα parabens και το triclosan γίνεται λελογισμένα και σε αμελητέες ποσότητες. Μάλιστα, όπως τονίζουν στις έρευνες, πέρα από το γεγονός ότι γίνονται σε πειραματόζωα και κυρίως ποντίκια, χρησιμοποιούνται ποσότητες των συστατικών αυτών πέραν από το επιτρεπτό όριο, οπότε και τα συμπεράσματα που εξάγονται είναι επισφαλή.
Από την άλλη βέβαια οι καταναλωτικές ενώσεις πολιτών παγκοσμίως πιέζουν εδώ και χρόνια να προσδιοριστούν και να τεθούν αυστηρά όρια για τη χρήση βαρέων μετάλλων και άλλων συντηρητικών στα καλλυντικά ενώ κανένας δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο εμφάνισης προβλημάτων σε βάθος χρόνου…
Από τη Δήμητρα Γκούντρα
