Η επίσκεψη στο γυναικολόγο αποτελεί για όλες μας πηγή στρες, αμηχανίας και έντασης. Παρόλα αυτά είναι απολύτως απαραίτητη, τουλάχιστον μια φορά το χρόνο, ακόμα και αν δεν παρουσιάζουμε κανένα σύμπτωμα. «Μια γυναίκα καλό είναι να επισκέπτεται το γυναικολόγο αφού έχει αρχίσει σεξουαλικές σχέσεις», συμβουλεύει ο επίκουρος καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας, κ. Μάριος Καλογερόπουλος.
Ειδικά στη διάρκεια της εφηβείας, ο προληπτικός γυναικολογικός έλεγχος είναι αναγκαίος γιατί:
- Ο γιατρός θα διαπιστώσει αν η ανάπτυξη των γεννητικών οργάνων είναι φυσιολογική.
- Θα δώσει πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με την αντισύλληψη και την υγιεινή της περιοχής.
- Θα διαγνώσει τυχόν κολπικές φλεγμονές που δεν παρουσιάζουν συμπτώματα.
Από παιδί, γυναίκα
8 - 13 ετών - Οι ωοθήκες αναπτύσσονται ραγδαία.
10 - 11 ετών - Εμφανίζεται η πρώτη τριχοφυΐα στο εφηβαίο και στις μασχάλες.
12 – 13 ετών - Η πρώτη περίοδος κάνει την εμφάνισή της. Σε αυτή την κρίσιμη φάση, η μητέρα πρέπει να στηρίξει την έφηβη, να τη διαβεβαιώσει ότι αυτό που της συμβαίνει είναι απολύτως φυσιολογικό και να την ενημερώσει γύρω από τις αλλαγές που γίνονται στο σώμα της.
Στο γυναικολόγο επειγόντως…
Μην αναβάλεις την επίσκεψη στο γυναικολόγο αν η κόρη σου:
- Νιώθει επίμονο πόνο χαμηλά στην κοιλιά
- Παρουσιάζει αιμορραγία ανάμεσα σε δυο κύκλους περιόδων
- Σου έχει πει ότι έχει ασυνήθιστες κολπικές εκκρίσεις, επίμονη φαγούρα ή/και αίσθημα καύσου
- Ο κύκλος της παρουσιάζει μεγάλη αστάθεια
- Εχει ολοκληρωμένες σχέσεις. Ο γιατρός θα τη βοηθήσει να επιλέξει την κατάλληλη μέθοδο αντισύλληψης.
Επίσκεψη στα κρυφά
Πολλές γυναίκες στην εφηβεία τους, είτε από φόβο είτε από αμηχανία, επιλέγουν το γυναικολόγο τους τυχαία και τον επισκέπτονται κρυφά από την οικογένειά τους. Η κατάσταση αυτή προκαλεί επιπρόσθετο άγχος που κορυφώνεται κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, δεδομένου ότι η έφηβη:
- Δεν ξέρει πώς γίνεται η εξέταση
- Ανησυχεί αν έχει επιλέξει το σωστό γιατρό
- Φοβάται ότι θα νιώσει πόνο
- Νιώθει αμηχανία βλέποντας το γυναικολόγο -ειδικά αν είναι άντρας - να εισβάλει σε μια τόσο ευαίσθητη και προσωπική ζώνη.
Μια καλή λύση είναι να επισκεφτεί η έφηβη το γυναικολόγο συνοδευόμενη από εσένα, τη μητέρα της, παραμένοντας όμως εντελώς μόνη κατά τη διάρκεια της εξέτασης.
Προσοχή στη χλωρίδα
Το κολπικό περιβάλλον είναι όξινο και προστατεύεται από μια φυσική βακτηριδιακή χλωρίδα, που καθιστά αδύνατη την επιβίωση των μικροοργανισμών.
Η ισορροπία της χλωρίδας είναι τόσο ευαίσθητη που αρκεί μια μικρή απροσεξία για να τη διαταράξει, προκαλώντας προβλήματα. Ο γυναικολόγος θα κατατοπίσει την έφηβη γύρω από τη φροντίδα της ευαίσθητης περιοχής. Μερικές χρήσιμες συμβουλές που μπορείς να της δώσεις κι εσύ είναι:
- Να χρησιμοποιεί πάντα ειδικά σαπούνια στην ευαίσθητη περιοχή, χωρίς να γίνεται υπερβολική.
- Να μην κάνει εσωτερικές κολπικές πλύσεις, εκτός και αν ο γιατρός τη συμβουλεύσει διαφορετικά.
- Να πλένεται πάντα ξεκινώντας από τον κόλπο προς τον πρωκτό και όχι αντίστροφα, ώστε να μη διευκολύνει το πέρασμα των μικροβίων από τη μια περιοχή στην άλλη.
- Να προτιμά τα βαμβακερά εσώρουχα από τα συνθετικά.
- Να αποφεύγει τα πολύ στενά παντελόνια, γιατί δημιουργούν ευνοϊκό περιβάλλον για τους μύκητες και τα βακτηρίδια.
Απαραίτητες ερωτήσεις
Η γυναικολογική εξέταση είναι απλή και καθόλου επίπονη, αλλά σίγουρα απαραίτητη. Αρχίζει με τη λήψη του ιατρικού ιστορικού. Ο γιατρός θα ρωτήσει το έφηβο κορίτσι:
- Σε ποια ηλικία ήρθε η πρώτη περίοδος
- Πόσο διαρκεί ο κύκλος της περιόδου και αν είναι σταθερός
- Πόσες μέρες διαρκεί η περίοδος και αν κατά τη διάρκειά της παρουσιάζει ναυτία, πόνους στην κοιλιά, πονοκέφαλο, πρήξιμο στο στήθος
- Αν έχει ήδη σεξουαλικές επαφές
- Αν είχε στο παρελθόν μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη
- Αν καπνίζει, αν παίρνει φάρμακα
«Στη συνέχεια, η κοπέλα θα ξαπλώσει στην ειδική γυναικολογική καρέκλα και ο γιατρός θα προχωρήσει στην εξέταση, φορώντας αποστειρωμένα γάντια μιας χρήσης. Θα εξετάσει τα εξωτερικά όργανα και αν η γυναίκα έχει ήδη σεξουαλικές σχέσεις και τα εσωτερικά, χρησιμοποιώντας ένα ειδικό εργαλείο, που πρέπει να είναι μιας χρήσεως. Ο γιατρός μπορεί επίσης να κάνει στη νεαρή υπερηχογράφημα, για να διαπιστώσει αν η μήτρα και οι ωοθήκες είναι φυσιολογικές και αν υπάρχουν κύστες.Η προληπτική γυναικολογική εξέταση περιλαμβάνει και την ψηλάφηση του στήθους, η οποία είναι προτιμότερο να γίνεται αμέσως μετά την περίοδο», εξηγεί ο κ. Καλογερόπουλος.
Ποια είναι η πιο κατάλληλη μέθοδος αντισύλληψης;
Η έναρξη των σεξουαλικών σχέσεων σηματοδοτεί την ανάγκη να επιλογής μιας αποτελεσματικής μεθόδου αντισύλληψης, με τη βοήθεια του γυναικολόγου. Διάβασε τις πέντε από τις πιο γνωστές μεθόδους:
Το αντισυλληπτικό χάπι
Τα αντισυλληπτικά χάπια, με ποσοστό επιτυχίας 99,9%, παραμένουν η πιο ασφαλής μέθοδος αντισύλληψης. Περιέχουν ορμόνες που εμποδίζουν την ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Ρυθμίζουν τον κύκλο, ελαττώνουν τον κίνδυνο εξωμήτριας κύησης και φλεγμονής της πυέλου, καθώς επίσης και του καρκίνου των ωοθηκών και του ενδομητρίου. Πρέπει να λαμβάνεται απαραιτήτως καθημερινά. Πριν το συνταγογραφήσει ο γιατρός θα ζητήσει ειδικές εξετάσεις αίματος. Επειδή μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο θρομβόσεων των αγγείων πρέπει να λαμβάνεται με προσοχή από καπνίστριες, μεγαλύτερες των 30 ετών.
Προσοχή: Το χάπι προστατεύει αποτελεσματικά από μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, όχι όμως από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
Το προφυλακτικό
Αν χρησιμοποιηθεί σωστά είναι αποτελεσματικό κατά 85-95%. Προφυλάσσει και από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, συμπεριλαμβανομένου του AIDS, γι’ αυτό πρέπει απαραίτητα να χρησιμοποιείται στις περιστασιακές σχέσεις. Χρειάζεται προσοχή στην ημερομηνία λήξεως, στην ποιότητά του, αλλά και στη συντήρησή του.
Το σπιράλ
Η αποτελεσματικότητά του, 97 – 99%, το καθιστά τη δεύτερη πιο αποτελεσματική μέθοδο αντισύλληψης μετά το χάπι. Εφαρμόζεται και αφαιρείται μόνο από το γυναικολόγο και πρέπει να αντικατασταθεί μετά από 2-3 χρόνια. Μπορεί να προκαλέσει αιμορραγία μεταξύ των περιόδων και εξωμήτρια κύηση. Δεν ενδείκνυται για τις γυναίκες που δεν έχουν γεννήσει.
Το διάφραγμα
Είναι μια λεπτή ελαστική μεμβράνη που τοποθετείται από τη γυναίκα στον κόλπο πριν την επαφή. Είναι αποτελεσματικό κατά 70-96%, αν όμως δεν τοποθετηθεί σωστά, μπορεί να μετακινηθεί. Μπορεί να προκαλέσει ουρολοίμωξη. Πρέπει να παραμείνει στον κόλπο για 6 ώρες, αλλά να αφαιρεθεί μέσα σε 24 ώρες μετά την επαφή. Είναι γενικά μια μέθοδος δύσκολη στην εφαρμογή της.
Τεστ ωορρηξίας
Είναι ένα τεστ που εντοπίζει την ωχρινοτρόπο ορμόνη στα ούρα. Όταν τα επίπεδα της ορμόνης αυξάνονται, σημαίνει ότι ακολουθεί ωορρηξία σε 1-2 μέρες. Θεωρείται αξιόπιστο κατά 98%. Υπάρχει και ηλεκτρονικό τεστ ωορρηξίας. Πρόκειται για ένα ηλεκτρονικό θερμόμετρο ακριβείας, που βοηθά να παρακολουθούμε τη θερμοκρασία μας σε καθημερινή βάση, ώστε να εντοπίσουμε τις γόνιμες μέρες του κύκλου. Τη μέρα της ωορρηξίας η θερμοκρασία θα ανέβει λίγα δέκατα πάνω από το συνηθισμένο. Η αξιοπιστία της μεθόδου αυτής δεν είναι μεγάλη.
Οι μολύνσεις του έρωτα
Μια φορά το χρόνο, μαζί με το τεστ Παπανικολάου, καλό είναι να κάνει μια εξέταση κολπικού εκκρίματος, που θα φανερώσει τυχόν μολύνσεις από αερόβια ή αναερόβια μικρόβια ή τριχομονάδες, χλαμύδια, γονόροια, μύκητες που μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα στο γυναικείο γεννητικό σύστημα, ακόμα και στειρότητα. Δεν πρέπει επίσης να παραλείπει τις ειδικές εξετάσεις για τη διάγνωση σεξουαλικώς μεταδιδομένων νοσημάτων, όπως ο έρπης των γεννητικών οργάνων, τα κονδυλώματα, η σύφιλη και το ΑIDS.
Τι είναι το Παπ τεστ
Το γνωστό Τεστ Παπανικολάου είναι μια απλή, ολιγόλεπτη και καθόλου επίπονη εξέταση, που μπορεί πραγματικά να σώσει ζωές. Επιτρέπει με μεγάλη επιτυχία τη διάγνωση καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και πρέπει να επαναλαμβάνεται μια φορά το χρόνο. 24 ώρες πριν κάνει το τεστ δεν πρέπει να έχει έρθει σε σεξουαλική επαφή και να μην έχει κάνει κολπικές πλύσεις.
Ευχαριστούμε τον επίκουρο καθηγητή Μαιευτικής και Γυναικολογίας κ. Μάριο Καλογερόπουλο για τη συνεργασία.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΕΞΙΑ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία τεύχος 51.
Επικαιροποίηση: Ioύνιος 2015.
