Οι κατασκευές στην άμμο είναι το πιο αυθόρμητο παιχνίδι, που χαρίζει στο παιδί μία απαράμιλλη αίσθηση ελευθερίας. Όπως μας λέει η κ. Θεανώ Τσακίρη, εκπαιδευτική ψυχολόγος, «η άμμος είναι το κατεξοχήν υλικό δημιουργίας». Όταν μάλιστα ο μικρός καλλιτέχνης έχει στη διάθεσή του κουβαδάκια διαφόρων μεγεθών, τσουγκράνες και σουρωτήρια, το παιχνίδι γίνεται πιο συναρπαστικό.

Ζήτω τα αμμόλουτρα! Τα παιδιά απολαμβάνουν ακόμα και το να λερώνονται με τη βρεγμένη άμμο. Είναι λοιπόν σημαντικό να τα αφήνεις να παίζουν ελεύθερα, χωρίς να τους επιβάλεις κανόνες. Αν σε κάποια παιδιά δεν αρέσει η επαφή με την άμμο, αυτό συμβαίνει γιατί οι γονείς τους, χωρίς να το θέλουν, τους έχουν μεταδώσει μία εμμονή με την καθαριότητα. Αυτή η λανθασμένη διαπαιδαγώγηση γίνεται εμφανής ακόμα και σε ένα «χαλαρό» περιβάλλον όπως η παραλία.

Θέλεις να παίξουμε…; Τα παιχνίδια στην άμμο τους δίνουν επίσης την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με συνομηλίκους τους. Ωστόσο, αν τα βλέπεις να παίζουν μόνα τους, άφησέ τα και μην τα πιέζεις να κάνουν συναναστροφές. Το καλύτερο σε αυτήν την περίπτωση είναι να διευρύνεις εσύ η ίδια τις παρέες της οικογένειας. Μπορούν να μάθουν πολλά από τις μικρές αλλαγές στη συμπεριφορά σου.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΣΤΗΝ ΑΜΜΟ

Παρατηρώντας τις προτιμήσεις του παιδιού σε κάποια σχήματα, θα συλλάβεις «μηνύματα» σχετικά με τις κλίσεις αλλά και τα συναισθήματά του. Τι σημαίνει λοιπόν αν φτιάχνει…

ΚΑΣΤΡΑ

Η επιλογή των κάστρων, των πύργων και των φρουρίων είναι πολύ συνηθισμένη, ιδίως στα αγόρια. «Η άμμος δίνει στο παιδί την ευκαιρία να δημιουργήσει έναν κόσμο παραμυθιού, πιο ηρωικό και πιο εντυπωσιακό από τον πραγματικό», εξηγεί η κ. Τσακίρη. Δεδομένου όμως ότι το κάστρο συμβολίζει έναν τόπο δύναμης και εγκλεισμού, ενδεχομένως με αυτόν τον τρόπο να εκφράζει και ένα αίσθημα καταπίεσης. Οι γονείς ίσως θα έπρεπε να το αφήνουν να εκδηλώνει πιο ελεύθερα τα συναισθήματά του.

ΚΑΡΑΒΙΑ

Το παιδί που φτιάχνει καράβια αγαπάει την περιπέτεια και ονειρεύεται ότι ταξιδεύει. Χαρακτηρίζεται από δημιουργικότητα, πρωτότυπη σκέψη και φαντασία.

ΣΒΩΛΟΥΣ Ή «ΚΕΦΤΕΔΑΚΙΑ»

Είναι η πιο συνηθισμένη και απλή κατασκευή των μικρών. «Τους αρέσει να συμπυκνώνουν την άμμο και να της δίνουν όγκο. Μετά μπορεί να τα χαλάσουν και να δημιουργήσουν κάποιο άλλο σχήμα», λέει η κ. Τσακίρη.

ΤΡΥΠΕΣ

Η τρύπα λειτουργεί σαν κρύπτη, όπου μπορεί να τοποθετήσει κάτι, να κρύψει θησαυρούς. Μπορεί να γίνει φωλιά για το σκυλάκι του ή ο χώρος όπου θα καταχωνιάσει τα παιχνίδια του. Τα παιδιά που προτιμάνε να ανοίγουν τρύπες εκφράζουν την επιθυμία να κρύψουν κάτι που κανένας δεν πρέπει να τους πάρει.

ΖΩΑ

Όταν το παιδί φτιάχνει μορφές κατοικίδιων ζώων, εκφράζει αυξημένη ευαισθησία και την επιθυμία να συνάψει σχέσεις. Τα σχήματα των άγριων ζώων ίσως προδίδουν κρυμμένους φόβους ή εκφράζουν επιθετικότητα, χωρίς όμως αυτό να είναι σίγουρο, γιατί μπορεί απλώς να έχει στο μυαλό του τις εικόνες από κάποιο παραμύθι που διάβασε πρόσφατα. Σε περίπτωση που δημιουργεί ένα ανθρώπινο σώμα, συνήθως προσπαθεί να αναπαραστήσει τον εαυτό του ή κάποιο φιλικό του πρόσωπο.

Έλα να παίξουμε

Επιτέλους, σου δίνεται η ευκαιρία να περάσεις περισσότερο χρόνο με τα παιδιά σου. Όσον αφορά στα πράγματα που μπορείτε να κάνετε μαζί, μην ξεχνάς ότι το καλοκαίρι είναι η εποχή του παιχνιδιού. Μέσα από το παιχνίδι, μπορούν να δομήσουν με αρμονικό τρόπο τα συναισθήματα και τη φαντασία τους, να αναπτύξουν την ευφυΐα τους. Καλό θα ήταν βέβαια να προσθέσεις στο πρόγραμμα των διακοπών και κάποιες ώρες ανάγνωσης εξωσχολικών βιβλίων.

ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΝ

Με πολύχρωμη εικονογράφηση, αποτελεί καλό δώρο για ένα παιδί από 10 μηνών και πάνω. Σε περίπτωση που δεν ξέρει ακόμα ανάγνωση, μπορείς να του το διαβάζεις δείχνοντάς του τις εικόνες. Στα βιβλία των πολύ μικρών παιδιών, η κ. Τσακίρη τονίζει πως «η εικόνα πρέπει να υπερτερεί του λόγου και να μην είναι πολύ σύνθετη αλλά απλή, δηλαδή να φαίνεται ξεκάθαρα τι αναπαριστά».

ΑΝΟΙΧΤΟΙ ΧΩΡΟΙ

Το καλοκαίρι προσπάθησε να το πηγαίνεις όσο γίνεται περισσότερο σε πάρκα, παιδικές χαρές και γήπεδα, όπου το παιδί μπορεί να παίζει και να συναντά συνομηλίκους του. Αν οι δρόμοι της περιοχής σου δεν είναι επικίνδυνοι, ενθάρρυνέ το να βγει να παίξει στη γειτονιά. Είναι μία καλή ευκαιρία κοινωνικοποίησης όσο τα σχολεία παραμένουν κλειστά.

ΕΚΦΡΑΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ

Εκμεταλλεύσου το χαλαρό πρόγραμμα των διακοπών για να «αφουγκραστείς» καλύτερα τις ανάγκες των παιδιών σου, να μπεις στη θέση τους και να τα βοηθήσεις να βγάλουν προς τα έξω τα αρνητικά συναισθήματά τους. «Αυτό θα το πετύχεις με τον διάλογο και με μία συμπεριφορά που δεν θα τα κάνει να νιώθουν απόρριψη», εξηγεί η κ. Τσακίρη.

ΠΟΛΛΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Τα σπορ βοηθάνε τα παιδιά να γίνουν πιο κοινωνικά και να έρθουν σε επαφή με τη φύση. Αν τους αρέσει το νερό, τώρα είναι η κατάλληλη περίοδος για να ξεκινήσουν κάποιο θαλάσσιο σπορ. Ήδη από πολύ νωρίς μπορούν να μάθουν κολύμπι. Αλλά και το ποδόσφαιρο, το τένις, το βόλεϊ είναι ομαδικά αθλήματα που ενισχύουν την εξωστρέφειά τους. Σε κάθε περίπτωση, βγείτε από το σπίτι και ξεχάστε στις διακοπές την τηλεόραση και τις σχολικές υποχρεώσεις!

ΑΠΟ ΤΗ ΓΩΓΩ ΚΑΡΚΑΝΗ

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 77

Update: Αύγουστος 2016.