Η αρχή της σχολικής ζωής για ένα παιδί, εκτός από την ψυχολογική προετοιμασία, απαιτεί και σωστή εκτίμηση της υγείας και της σωματικής του κατάστασης. Με δυο λόγια, όσο γερό και αν φαίνεται το παιδί θα πρέπει πριν πάει στο σχολείο να κάνει κάποιες προληπτικές ιατρικές εξετάσεις, ώστε να εντοπιστούν και να διορθωθούν τυχόν προβλήματα, να ελεγχθούν οι πιθανότητες αναιμίας, χοληστερίνης και αρτηριακής πίεσης, που είναι πλέον αρκετά συνηθισμένα προβλήματα στα Ελληνόπουλα. Δες λοιπόν πιο αναλυτικά πώς θα βοηθήσεις το παιδί σου να κάνει ένα σωστό ξεκίνημα στη νέα σχολική χρονιά.

Στον οφθαλμίατρο ολοταχώς

Ένα βασικό ερώτημα που πρέπει να σε απασχολεί τώρα που το παιδί ξεκινά τη μαθητική του θητεία είναι το πόσο καλά βλέπει και εάν παρουσιάζει κάποια διαθλαστική ανωμαλία στην όραση (όπως π.χ. μυωπία, υπερμετρωπία κ.ά.). Αν λοιπόν δεν του έχεις κάνει ήδη οφθαλμολογική εξέταση, προκειμένου να διαπιστωθεί ή να αποκλειστεί το ενδεχόμενο κάποιας διαθλαστικής ανωμαλίας, καλό είναι η επίσκεψη στον οφθαλμίατρο να γίνει αυτήν τη χρονική περίοδο που το παιδί εντάσσεται στη σχολική κοινότητα. Έτσι ώστε αν προκύψει διαθλαστικό πρόβλημα, να διορθωθεί εγκαίρως με τα κατάλληλα γυαλιά. Όλα τα παιδιά πρέπει επίσης να ελέγχονται μέχρι τα 6 τους χρόνια για τυχόν πρόβλημα αμβλυωπίας (το λεγόμενο «τεμπέλικο» μάτι), γιατί ύστερα από αυτή την ηλικία η οριστική θεραπεία της αμβλυωπίας είναι σχεδόν ακατόρθωτη.

Ακούει καλά;

Η βαρηκοΐα συνήθως γίνεται ευκολότερα αντιληπτή από το περιβάλλον και έτσι πολύ σπάνια ένα παιδί φτάνει στη σχολική ηλικία χωρίς να είναι γνωστό το πρόβλημά του. Εάν όμως έχουν προκύψει πρόσφατες ωτίτιδες, επιβάλλεται ο έλεγχος της ακουστικής οξύτητας του παιδιού από ειδικό στον τομέα ΩΡΛ. Η πιο συνηθισμένη εξέταση για έλεγχο ακοής από την ηλικία των 6 ετών και άνω είναι το ακουόγραμμα, κατά το οποίο το παιδί ακούει μέσα από ειδικά ακουστικά (σε ηχομονωμένο θάλαμο ή ειδικά διαμορφωμένο εξεταστικό χώρο) απλούς ήχους (όπως π.χ. μια νότα πιάνου) και απαντά ότι έχει ακούσει τον ήχο την ίδια στιγμή είτε λεκτικά είτε με το πάτημα ενός κουμπιού ή δεν απαντά αν δεν έχει ακούσει τον ήχο. Η εξέταση διαρκεί τουλάχιστον 15 λεπτά και πάντα ανάλογα με τη δυνατότητα συνεργασίας του παιδιού είναι δυνατόν να διαρκέσει πιο πολύ χρόνο ή να τροποποιηθεί, προκειμένου το παιδί να «παίζει κάποιο παιχνίδι» κατά το οποίο απαιτείται μια συγκεκριμένη κίνηση κάθε φορά που ακούει κάποιον ήχο.

Τσεκάπ και στον παιδοδοντίατρο

Δεν έχει σημασία αν το παιδί έχει ακόμη τα πρώτα του δόντια ή αν δεν παραπονιέται για ενοχλήσεις. Σύμφωνα με τις στατιστικές και τις μετρήσεις, στη χώρα μας το 36% των παιδιών προσχολικής ηλικίας έχει τερηδόνα. «Μια επίσκεψη λοιπόν στον παιδοδοντίατρο πριν πάει για πρώτη φορά στο σχολείο επιβάλλεται όχι μόνο για την αντιμετώπιση τυχόν τερηδονισμένων δοντιών αλλά και για μια προληπτική οδοντιατρική εκτίμηση. Οπως επισημαίνει ο καθηγητής Παιδοδοντιατρικής, της Οδοντιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Κωνσταντίνος Ουλής: «Στην επίσκεψη αυτή ο παιδοδοντίατρος θα εξετάσει το στόμα, θα δείξει στο παιδί πώς πρέπει να βουρτσίζει τα δόντια του και επίσης θα σας πληροφορήσει για τη σωστή διατροφή, τη χρήση φθορίου και ό,τι άλλο σχετίζεται άμεσα με την υγεία των παιδικών δοντιών». Αν υπάρχουν ορθοδοντικές ανωμαλίες, η ηλικία που το παιδί ξεκινά τη μαθητική του θητεία θεωρείται ιδανική από τους ειδικούς για να αντιμετωπιστούν.

Μήπως του λείπει σίδηρος;

Κάτι πολύ συνηθισμένο ανάμεσα στα παιδιά της προσχολικής και σχολικής ηλικίας είναι η σιδηροπενία (αναιμία από έλλειψη σιδήρου). Παρουσιάζεται με συμπτώματα κόπωσης, ατονίας, εριστικής συμπεριφοράς, καθώς και με ωχρότητα στο παιδικό δέρμα. Η αναιμία των παιδιών, που οφείλεται συνήθως σε ανεπάρκεια σιδήρου, δυσχεραίνει πολύ τη μαθητική ζωή, γιατί όταν ένα παιδί κουράζεται εύκολα και είναι νευρικό, δεν μπορεί να συγκεντρωθεί και επομένως να αποδώσει στα μαθήματά του. Ωστόσο με μια απλή εξέταση αίματος ο γιατρός μπορεί να διαπιστώσει αν το παιδί έχει αναιμία και να τη διορθώσει με την κατάλληλη διατροφή ή την επιπλέον χορήγηση σιδήρου.

Έλεγχος για χοληστερίνη και αρτηριακή πίεση

«Τα πεντάχρονα και τα εξάχρονα παιδιά στη χώρα μας είναι, απ’ ό,τι φαίνεται, τα μελλοντικά θύματα των εμφραγμάτων και των εγκεφαλικών επεισοδίων, καθώς στην εποχή του φαστ-φουντ, της τηλεόρασης και του κομπιούτερ η προσπάθεια των γονιών να προστατεύσουν την υγεία των παιδιών τους γίνεται όλο και πιο δύσκολη». Τα λόγια αυτά ανήκουν στον κ. Αντώνη Καφάτο, καθηγητή Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης, με αφορμή τις πρόσφατες αποκαρδιωτικές έρευνες, οι οποίες αποκαλύπτουν ότι 1 στα 4 Ελληνόπουλα προσχολικής ηλικίας έχει υψηλή χοληστερίνη, 1 στα 2 έως 3 παιδιά έχει αυξημένο βάρος και 1 στα 3 έχει υπέρταση. «Σήμερα λοιπόν η προληπτική ιατρική επιβάλλει οι εξετάσεις για τη χοληστερίνη, την αρτηριακή πίεση και τη σχέση σωματικού βάρους και ύψους να γίνονται μόλις γεννηθεί το παιδί και να επαναλαμβάνονται στην αρχή της σχολικής περιόδου. Επίσης στα παιδιά με σχετικές ενδείξεις (αυξημένο σωματικό βάρος, βεβαρημένο οικογενειακό ιστορικό κ.λπ.) συστήνονται και άλλες εργαστηριακές εξετάσεις (τιμές λιπιδίων, σάκχαρο νηστείας κ.λπ.), σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα.

Οι εξετάσεις για παιδιά που αθλούνται

Όλα τα παιδιά που ξεκινούν αθλητικές δραστηριότητες πρέπει να κάνουν έναν υπέρηχο για τον αποκλεισμό της ύπαρξης εκ γενετής προβλημάτων που μπορεί να οδηγήσουν σε απρόβλεπτες καταστάσεις. Επίσης η ιατρική παρακολούθηση του παιδιού που ασχολείται με τον αθλητισμό είναι επιβεβλημένη, κυρίως για την έγκαιρη διάγνωση σοβαρών νοσημάτων (όπως π.χ. του κυκλοφορικού), που μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο ακόμη και τη ζωή του. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας, καθηγητή Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ανδρέα Κωνσταντόπουλο: «Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στην καρδιολογική εξέταση, ενώ εξίσου σημαντική είναι και η ορθοπεδική εκτίμηση, που αποσκοπεί στη διάγνωση προβλημάτων του μυοσκελετικού συστήματος, καθώς μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές κακώσεις κατά τη διάρκεια της άθλησης. Όσο για τα αθλήματα που προτείνονται στα παιδιά τα οποία ξεκινούν το Δημοτικό είναι το κολύμπι, το τρέξιμο, το τένις και για όσα έχουν τη δυνατότητα το bowling και το γκολφ».

Μην ξεχνάς και τα εμβόλια…

Μήπως ήρθε η στιγμή να ρυθμίσεις εκ νέου το χρονοδιάγραμμα εμβολιασμών του παιδιού σου; Άλλωστε, σύμφωνα με τους κανονισμούς, για να διαβεί το κατώφλι του σχολείου πρέπει προηγουμένως να έχει ολοκληρώσει τον κύκλο των εμβολιασμών που ορίζονται από το υπουργείο Υγείας. Έλεγξε λοιπόν το βιβλιάριο υγείας και προγραμμάτισε έγκαιρα με τον παιδίατρο τα εμβόλια που χρειάζονται, πριν αρχίσει η εποχή των ιώσεων, που μπορεί να καθυστερήσει κάποια δόση.

Να θυμάσαι ακόμα

• Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζεις την ομάδα αίματος στην οποία ανήκει το παιδί σου, καθώς και αν υπάρχουν ενδείξεις φαινυλκετονουρίας, συγγενής υποθυρεοειδισμός ή έλλειψη ενζύμου G.6.P.D.
• Η ανεπάρκεια του ενζύμου G.6.P.D. δεν αποτελεί αρρώστια, απλώς τα παιδιά που την έχουν δεν ανέχονται πάντα ορισμένες ουσίες (ναφθαλίνη, κουκιά και πολύ σπάνια κάποια φάρμακα).

ΤΣΕΚΑΠ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ:

• Σε δημόσια νοσοκομεία (έχοντας πρώτα εξασφαλίσει τις «εντολές» των γιατρών) και αφού κλείσεις σειρά ραντεβού για τις διάφορες εξετάσεις.
• Σε ιδιωτικά νοσοκομεία και κλινικές (αν έχεις ιδιωτική ασφάλεια, συχνά το τσεκάπ προβλέπεται στο ασφαλιστήριό σου).
• Σε ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα και εργαστήρια (συνήθως σε αυτά που είναι συμβεβλημένα με τον ασφαλιστικό σας φορέα).
• Στους παιδιάτρους που είναι συμβεβλημένοι με τα Ταμεία και διαθέτουν τον απαιτούμενο εξοπλισμό.

ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 163
Update: Σεπτέμβριος 2015.