Μπίρα: πιείτε, μαγειρέψτε και λουστείτε!

21.05.2008
Ξανθιά ή καστανή; Με ή χωρίς αλκοόλ; Παγωμένη ή χλιαρή; Οπως και αν την προτιμάτε, η μπίρα, το νούμερο ένα ποτό του καλοκαιριού, είναι μοναδική και ασυναγώνιστη. Καιρός λοιπόν για μια ιδιαίτερη γνωριμία με τα λαχταριστά θελγητρά της και τα πληθωρικά μυστικά της. Η μπίρα κατάγεται από τη Μεσοποταμία και σύμφωνα με μαρτυρίες, έχει μια

Ξανθιά ή καστανή; Με ή χωρίς αλκοόλ; Παγωμένη ή χλιαρή; Όπως και αν την προτιμάτε, η μπίρα, το νούμερο ένα ποτό του καλοκαιριού, είναι μοναδική και ασυναγώνιστη. Καιρός λοιπόν για μια ιδιαίτερη γνωριμία με τα λαχταριστά θέλγητρα της και τα πληθωρικά μυστικά της.

Η μπίρα κατάγεται από τη Μεσοποταμία και σύμφωνα με μαρτυρίες, έχει μια ιστορία 6.000 χρόνων. Ωστόσο, σταθμός στην Παγκόσμια ζυθοποιία στάθηκε το 1876, η ανακάλυψη του γνωστού Γάλλου επιστήμονα Λουί Παστέρ, ο οποίος καθιέρωσε τη χρήση μαγιάς στη ζύμωση της μπίρας. Σήμερα ανά την υφήλιο κυκλοφορούν περίπου 17.000 ετικέτες μπίρας, σε άπειρες γευστικές παραλλαγές, ενώ υπάρχουν μπίρες ακόμα και με εκχυλίσματα φρούτων ή με γεύση... λεμονάδας!

Οι διάφοροι τύποι
Πέρα από την προέλευση και την ποικιλία τους, οι μπίρες που κυκλοφορούν στο εμπόριο χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες: Στις μπίρες υψηλής ζύμωσης και στις μπίρες χαμηλής ζύμωσης, οι οποίες είναι και οι μπίρες με τη μεγαλύτερη κατανάλωση. Στις μπίρες χαμηλής ζύμωσης ανήκουν:

*Η κλασική Lager (ξανθιά με πλούσιο αφρό και γλυκιά γεύση),

*Οι γερμανικού τύπου μπίρες (με χαρακτηριστικό σκούρο χρώμα και έντονη σπιρτάδα).

*Στις μπίρες υψηλής ζύμωσης, περιλαμβάνονται:

*Οι μπίρες τύπου Stout (μαύρες, πικρές με κρεμώδη αφρό και άρωμα καβουρδισμένης καραμέλας)

*Οι τύπου Ale (γλυκές από σιτάρι με θολοκίτρινο χρώμα), αλλά και ένα σωρό ακόμα είδη μπίρας, με χαρακτηριστικές γεύσεις που συχνά καθορίζουν και την «προσωπικότητα» της κάθε μάρκας.

Τι περιέχει
Η αυθεντική μπίρα φτιάχνεται από κριθάρι, λυκίσκο (κοινώς ζυθόχορτο), νερό και μαγιά (ζυθομήκητες). Το καθένα πρέπει να πληροί ορισμένες προδιαγραφές, ώστε να διασφαλίζεται η ποιότητα της μπίρας.

Κριθάρι: Χρησιμοποιείται το φυτρωμένο, που λέγεται βύνη. Ωστόσο μπίρα μπορεί να παρασκευαστεί και από οποιοδήποτε δημητριακό (π.χ. σιτάρι, σίκαλη ή βρώμη). Όμως προτιμάται η βύνη, επειδή περιέχει πολλές πρωτεΐνες, αμινοξέα, όπως επίσης άμυλο και σάκχαρα, τα οποία μετατρέπονται σε αλκοόλη κατά τη ζύμωση.

Λυκίσκος: Πρόκειται για φυτό που δίνει στην μπίρα τα άρωμά της και τη χαρακτηριστική πικράδα.

Μαγιά: Είναι προϊόν ζυθοποιίας, που δίνει τους ζυμομύκητές της για τη ζύμωση της μπίρας, η οποία προσδίδει και αυτή άρωμα στο ποτό.

Νερό: Το καταλληλότερο για την παρασκευή της μπίρας, είναι αυτό που έχει υψηλή περιεκτικότητα σε ασβέστιο και είναι σκληρό.

Φάρμακο για τον προστάτη

Οι ευεργετικές ιδιότητες
Η παράδοση παρουσιάζει την μπίρα ως φάρμακο για την καταπολέμηση της διάρροιας, της δυσεντερίας, της ατονίας, της νεύρωσης του στομάχου, της αϋπνίας και της νευρικότητας και την πρόληψη του προστάτη. Ωστόσο, παρόλο που η μπίρα συχνά αποδεικνύεται αποτελεσματική σε πολλές από τις προαναφερθείσες περιπτώσεις, δεν υπάρχουν επίσημα επιστημονικές ανακοινώσεις και ιατρικές εφαρμογές που να επιβεβαιώνουν τη θεραπευτική της δράση.

Ο λυκίσκος (βασικό συστατικό της μπίρας) όμως, όπως δείχνουν πρόσφατες έρευνες, εμπλουτίζει την μπίρα όχι μόνο με τη χαρακτηριστική γεύση και το άρωμά του, αλλά και με σημαντικές ευεργετικές ιδιότητες. Από ό,τι φαίνεται μπορεί να συμβάλει συμπληρωματικά στη μείωση της ανάπτυξης καρκινογόνων κυττάρων, ενώ βοηθά στην αποφυγή θρομβώσεων.

Κάνει καλό στην καρδιά
Αρκετές επιστημονικές μελέτες υποστηρίζουν ότι η μέτρια κατανάλωση (1 ποτήρι ημερησίως για τις γυναίκες και μέχρι 2 ποτήρια για τους άνδρες) οποιουδήποτε τύπου μπίρας, βοηθά στη μείωση του κινδύνου για εμφράγματα και καρδιαγγειακές παθήσεις.

Πριν από λίγο καιρό στο επιστημονικό περιοδικό «Τhe New England Journal of Μedicine» δημοσιεύτηκε μία μελέτη σύμφωνα με την οποία η ελαφριά ή και μέτρια κατανάλωση μπίρας μειώνει τις πιθανότητες εμφάνισης εμφράγματος κατά 20%. Επίσης, το Πανεπιστήμιο του Τέξας (Southwestern Medical Center) στο Ντάλας ανακοίνωσε πρόσφατα ότι η μπίρα περιέχει παρόμοιες ποσότητες πολυφαινολών (αντιοξειδωτικές ουσίες) με το κόκκινο κρασί και 4-5 φορές περισσότερες από το λευκό κρασί.

Ακόμα, Βέλγοι επιστήμονες από το πανεπιστήμιο UCL των Βρυξελλών, υποστηρίζουν ότι η κατανάλωση 2-4 ποτηριών μπίρας από τους άνδρες και ενός με δύο από τις γυναίκες, έχει προληπτικές ιδιότητες στην «κακή» χοληστερίνη και στη στεφανιαία νόσο.

Διουρητική
Η κατανάλωση μπίρας ευνοεί τα άτομα που αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τα νεφρά (π.χ νεφρολιθίαση), αφού έχει διουρητικές ιδιότητες.

Θα πρέπει όμως να καταναλώνεται με μέτρο από ανθρώπους που αντιμετωπίζουν πρόβλημα στο συκώτι (η μπίρα δεν παύει να είναι αλκοολούχο ποτό), καθώς και από άτομα που έχουν πρόβλημα στο γαστρεντερικό τους σύστημα (η περιεκτικότητα της σε λυκίσκο που είναι άπεπτος και σε διοξείδιο του άνθρακα, είναι πολύ πιθανό να τους προκαλέσει ενοχλήσεις).

Κρασί ή μπίρα;
Εάν συνηθίζετε να πίνετε μπίρα με το φαγητό, κινδυνεύετε να κάνετε κοιλιά και στομάχι τρεις φορές περισσότερο από ό,τι εάν πίνατε μόνο κρασί! Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από έρευνα που έγινε στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας σε δείγμα 12.145 ατόμων. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, δεν είναι γνωστό αν για το φαινόμενο αυτό ευθύνεται το είδος του ποτού ή η συμπεριφορά που υιοθετούν οι πότες των δύο αυτών κατηγοριών. Πάντως, οι απόψεις των ειδικών κλίνουν περισσότερο στο θέμα συμπεριφοράς.

Βάλτε την και στην κουζίνα

Τυριά και μπίρα
Ο συνδυασμός κίτρινων τυριών και μπίρας είναι μια ξεχωριστή απόλαυση. Μπορείτε λοιπόν τώρα το καλοκαίρι, να συνοδεύετε την μπίρα σας, με τυριά σε διάφορα ψημένα σνακ ή άψητα σε καναπεδάκια: όπως μια φέτα π.χ. τυρί έμενταλ επάνω σε οκτάσπορο ψωμί ή ψωμί σίκαλης ελαφρά βουτυρωμένο. Μπορείτε ακόμα ως ορεκτικό, να σερβίρετε τυριά κομμένα σε κύβους, αναμεμειγμένα και με άλλα υλικά: όπως με μήλα, καρύδια με αβοκάντο, άσπρα σταφύλια κλπ.

Ψωμί από μπύρα
Χτυπήστε ελαφρά στο μίξερ ή στο χέρι τρία φλιτζάνια αλεύρι που φουσκώνει μόνο του, ένα φλιτζάνι ζάχαρη, δυο κουτάκια μπίρα και δυο κουταλιές της σούπας μαργαρίνη. Η μπίρα και το αλεύρι που φουσκώνει μόνο του θα κάνουν το ψωμί να φουσκώσει χωρίς να χρειαστεί να του προσθέσετε επιπλέον μαγιά.) Βάλτε το μείγμα σε βουτυρωμένη φόρμα (σε σχήμα ορθογώνιο) και ψήστε το σε δυνατό φούρνο για 45 περίπου λεπτά. Το αποτέλεσμα θα είναι ένα ψωμί πολύ νόστιμο και τραγανό.

Είναι δροσερή αλλά δεν ξεδιψάει
Η παγωμένη μπίρα, είναι αναμφισβήτητα μια δροσερή απόλαυση. Μην πίνετε όμως μπίρα για να ξεδιψάσετε. Το μόνο που θα καταφέρετε είναι να ανακουφίσετε τη δίψα σας προσωρινά, να φουσκώσετε και να φορτωθείτε αξιόλογο αριθμό θερμίδων. Το ίδιο ισχύει και με τα αναψυκτικά. Αυτό που θα σας ξεδιψάσει πραγματικά, είναι ένα ποτήρι δροσερό -και όχι παγωμένο- νερό.

Μαρινάδα για το κρέας
Η μπίρα είναι ελαφρώς οξειδωτική και αυτό την κάνει ιδανική για να μαλακώνει το κρέας, χωρίς να αλλοιώνει τη γεύση του, όπως συμβαίνει με άλλες μαρινάδες που έχουν σαν βάση το κρασί ή το ξίδι. Αν είναι λοιπόν σκληρό το κρέας, θα του κάνετε μικρές τρύπες και θα το βάλετε μέσα σε ένα τάπερ, αφού το σκεπάσετε με μπίρα και το αφήσετε για μερικές ώρες στο ψυγείο. Οι αγγλικές ale είναι ιδανικές για το μοσχάρι και το βοδινό.

Γεύση μπίρας στις πατάτες
Δώστε ξεχωριστή και πολύ ενδιαφέρουσα γεύση στις τηγανητές πατάτες με μια μικρή παραλλαγή στην προετοιμασία. Περίπου δύο ώρες πριν τις τηγανίσετε καθαρίστε τες, κόψτε τις σε μπαστουνάκια και αφήστε τις να μουλιάσουν σε μια γαβάθα, την οποία θα έχετε γεμίσει όχι με νερό αλλά με μπίρα! Όταν έρθει η ώρα να τις τηγανίσετε, σουρώστε τες και ρίξτε τες στο καυτό λάδι.

Πρέπει να γνωρίζετε ότι...
*
Η μπίρα δεν πρέπει να μπαίνει στην κατάψυξη, γιατί η αφύσικα χαμηλή θερμοκρασία μπορεί να αλλοιώσει τη γεύση της. Βάλτε τη στη συντήρηση του ψυγείου, ενώ στην κατάψυξη, μπορείτε να βάλετε για λίγη ώρα το ποτήρι μέσα στο οποίο θα τη σερβίρετε.

*Παγωμένες, δηλαδή στους 6-8οC, πίνονται μόνο οι Lager μπίρες. Αντίθετα οι μαύρες μπίρες και όσες έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε οινόπνευμα, πίνονται στους 10-13οC.

*Η μπίρα είναι ένας ζωντανός οργανισμός που έχει συγκεκριμένο χρόνο ζωής. Το ανοιγμένο μπουκάλι μπίρας, πρέπει καταναλωθεί μέσα στο 24ωρο γιατί ξινίζει και χάνεται όλο το διοξείδιο του άνθρακα.

*Εκτός από τον χρόνο, την μπίρα καταστρέφουν και οι υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου, καθώς και οι συχνές αλλαγές θερμοκρασίας.

*Το ιδανικό σερβίρισμα είναι κάθε ποτήρι με μπίρα να έχει δυο δάκτυλα αφρό.

*Οι μπίρες από σιτάρι σερβίρονται με λεμόνι. Τα 100 γραμμάρια μπίρας περιέχουν συνήθως 4,5% αλκοόλ.

*Η μπίρα όταν συνοδεύει το φαγητό δημιουργεί «φούσκωμα», εξαιτίας του διοξειδίου του άνθρακα που περιέχει.

Διατροφική αξία ανά 330ml
H διατροφική άξια της μπίρας ανά 330 ml (ένα μεταλλικό κουτάκι) είναι:

Θερμίδες 135
Πρωτεΐνες 0,91 γραμμάρια
Υδατάνθρακες 12,8 γραμμάρια
Ασβέστιο 13 χιλιοστόγραμμα
Μαγνήσιο 35 χιλιοστόγραμμα
Φώσφορο 49 χιλιοστόγραμμα

Η περιεκτικότητα της μπίρας σε οινόπνευμα, κυμαίνεται από 0,5% (μπίρες χωρίς οινόπνευμα).

Με ή χωρίς αφρό;
Είναι μια ερώτηση που κάνουμε συχνά πριν σερβίρουμε την μπίρα. Φαίνεται πάντως - σύμφωνα με τους ειδικούς- πως η επιλογή του αφρού είναι καλύτερη για δυο λόγους. Καταρχήν, ο αφρός προστατεύει την μπίρα από την επαφή της με το οξυγόνο, οπότε και δεν την αφήνει να οξειδωθεί, βοηθώντας την έτσι, να κρατήσει καλύτερα τα οργανοληπτικά της χαρακτηριστικά (γεύση, άρωμα κλπ.). Από την άλλη πλευρά, όταν η μπίρα κάνει αφρό στο ποτήρι, απελευθερώνεται το ανθρακικό που περιέχει με αποτέλεσμα να μας προστατεύει κατά κάποιον τρόπο από όλα τα προβλήματα που προκαλεί το ανθρακικό, όπως είναι το «φούσκωμα» στο στομάχι και η ανάγκη για επιτακτική ούρηση.

Που αλλού μπορείτε να τη χρησιμοποιήσετε

Γυαλίζει τα παπούτσια
Σας έχει σωθεί το βερνίκι παπουτσιών; Θα γυαλίσετε το ίδιο αποτελεσματικά τα παπούτσια σας, αν τα περάσετε με ένα πανί στο οποίο θα έχετε στάξει μερικές σταγόνες μπίρα. Μπορείτε ακόμα να αφαιρέσετε από τα παπούτσια κάποιους λεκέδες, αν πριν τα γυαλίσετε, τρίψετε σε λεκιασμένα σημεία με λίγη μπίρα και μετά τα σκουπίσετε με μαλακό πανί.

Για κουρασμένα πόδια
Νιώθετε με τη ζέστη τα πόδια σας βαριά και πρησμένα στους αστραγάλους; Αδειάστε μια κρύα μπίρα σε μια λεκάνη και μουλιάστε τα μέσα. Τα συστατικά της μπίρας σε συνδυασμό με το ανθρακικό, θα ανακουφίσουν τα κουρασμένα πόδια.

Μπίρα για το γκαζόν
Αν το γκαζόν σας σε κάποιο σημείο έχει κιτρινίσει, ένας απλός τρόπος για να το επαναφέρετε στην αρχική του κατάσταση είναι να ραντίσετε το συγκεκριμένο σημείο με μπίρα. Αυτό, γιατί τα σακχαρώδη ένζυμα της μπίρας δυναμώνουν το γρασίδι και καταπολεμούν τους μύκητες που τυχόν αναπτύσσονται και σταδιακά το ξεραίνουν. Βέβαια, αν το πρόβλημα συνεχίζετε ο μόνος κατάλληλος να σας το λύσει είναι ο γεωπόνος, ο οποίος θα σας συστήσει ψεκασμούς με κάτι πιο δραστικό.

Αφρόλουτρο με μπίρα
Η θρυλική Κλεοπάτρα, αλλά και η αυτοκράτειρα του Βυζαντίου Θεοδώρα έκαναν, λέει, αφρόλουτρα με μπίρα για να έχουν απαλό και σφριγηλό δέρμα. Εκτός λοιπόν από το να την πίνετε, δοκιμάστε να μουλιάσετε μέσα σε αυτήν, ρίχνοντας ένα μπουκάλι stout ή μαύρη lager στη γεμάτη χλιαρό νερό μπανιέρα και ξαπλώνοντας μέσα αναπαυτικά για ένα απολαυστικό αφρόλουτρο! Μετά 20 λεπτά παραμονής μέσα στην μπανιέρα σκουπιστείτε χωρίς να ξεπλυθείτε. Η μυρωδιά της μπίρας έτσι και αλλιώς φεύγει και το μόνο που μένει είναι ένα ανεπαίσθητο άρωμα μαγιάς, η οποία θα κάνει το δέρμα σας λείο και απαλό! Για δύο άτομα, διπλασιάστε την ποσότητα της μπίρας.

Πως να βγάλετε τους λεκέδες από μπίρα
Αν ο αφρός χύθηκε επάνω σε ξύλινο τραπέζι, διαλύστε λίγη αμμωνία σε χλιαρό νερό, βρέξτε ένα πανάκι με το μείγμα και ταμπονάρετε ελαφρά τον λεκέ. Αν πάλι χύθηκε στα ρούχα σας, ανάλογα με το ύφασμα, ακολουθήστε και την κατάλληλη τακτική: Για άσπρο βαμβακερό, μουλιάστε το λεκιασμένο σημείο σε ένα μείγμα νερού και χλωρίνης (σε αναλογία 15 με 1). Αφήστε το 10 και μετά ξεπλύνετε. Αν το ύφασμα είναι εμπριμέ ή χρωματιστό, βουτήξτε το σε μείγμα νερού και οξυζενέ (αναλογία 10 με 1), προσθέτοντας και λίγες σταγόνες αμμωνίας. Αφήστε το μείγμα να ενεργήσει για 10.

Μην την πιείτε λουστείτε
Θέλετε να φαίνονται τα μαλλιά σας πιο πλούσια και με περισσότερη λάμψη; Βράστε μισό φλιτζάνι μπίρας σε μέτρια φωτιά, μέχρι να μείνει το μισό. Αυτό για να αφαιρεθεί όλο το αλκοόλ που περιέχει, το οποίο έχει την ιδιότητα να ξηραίνει τα μαλλιά. Αφήστε την μπίρα να κρυώσει και ανακατέψτε τη με τη δόση του σαμπουάν σας. Λουστείτε και ξεβγάλτε με άφθονο νερό. Το χτένισμά επίσης θα κρατήσει περισσότερο αν πριν από τη μιζανπλί βρέξετε τα μαλλιά με 1/2 ποτήρι μπίρα, ενώ μερικές σταγόνες μπίρας μπορούν να δαμάσουν τα τσουλούφια που πετάνε.

Ρίτα Βελώνη