Προσπαθείς και εσύ να καταλάβεις, τί σημαίνουν όλα εκείνα τα ''Ε'' πάνω στα προϊόντα που αγοράζεις; Μάθε να ξεχωρίζεις ποιά από πρόσθετα που περιέχουν τα αγαθά ευρείας κατανάλωσης σε οφελούν και ποια θα πρέπει να αποφύγεις, οπωσδήποτε.
Υπάρχουν και ''καλά'' συντηρητικά
Θα σου ακουστεi παράξενο, όμως εδώ και αιώνες χρησιμοποιούμε «πρόσθετα» για να αυξήσουμε τη διάρκεια συντήρησης των τροφίμων και να βελτιώσουμε τις οργανοληπτικές τους ιδιότητες. Η ιστορία των προσθέτων μας ταξιδεύει στην περίοδο που ο άνθρωπος έμαθε να διατηρεί τα τρόφιμα από τη μία συγκομιδή μέχρι την επόμενη, βελτιώνοντας παράλληλα την εμφάνιση και τη θρεπτική αξία της τροφής. Η χρήση του αλατιού με σκοπό τη συντήρηση άρχισε πριν από χιλιάδες χρόνια, ενώ το αλάτισμα ήταν πολύ συνηθισμένο και κατά τον Μεσαίωνα. Στη Αρχαία Αίγυπτο χρησιμοποιούνταν μάλιστα χρωστικές από λαχανικά, για να κάνουν τα τρόφιμα θελκτικά.
Η λανθασμένη αντίληψη
Υπάρχει μία γενική αντίληψη ότι ο αριθμός Ε που χαρακτηρίζει τα πρόσθετα τροφίμων είναι κάτι επιβλαβές. Η αλήθεια είναι ότι ο αριθμός Ε είναι απλώς ένας διεθνής κώδικας που υποδεικνύει ότι το συγκεκριμένο πρόσθετο έχει περάσει μία πολύ αυστηρή διαδικασία εκτίμησης ασφάλειας από την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Κάθε εγκεκριμένο πρόσθετο τροφίμων ταξινομείται στη λίστα των προσθέτων κάτω από την κατηγορία στην οποία αντιστοιχεί με έναν κωδικό αριθμό «Ε».
Για παράδειγμα, η βιταμίνη C (ασκορβικό οξύ) κωδικοποιείται ως Ε300 και είναι η ίδια ουσία, είτε βρίσκεται σε ένα πορτοκάλι είτε σε ένα αναψυκτικό. Και η φύση άλλωστε, έχει τα δικά της πρόσθετα, που χρησιμοποιούνται ευρύτατα από τη βιομηχανία τροφίμων. Αν μια ντομάτα δηλαδή ήταν «συσκευασμένο» προϊόν, η ετικέτα της θα έγραφε: Οξινο γλουταμινικό νάτριο (Ε621) κ.λπ.
Για την ασπαρτάμη, έχουν γίνει, επίσης, χιλιάδες συζητήσεις τα τελευταία χρόνια, προβληματίζοντας όλους όσοι επιθυμούμε τη γλυκιά γεύση στις τροφές που καταναλώνουμε, χωρίς τις θερμίδες της ζάχαρης. Ομως, παρά τα όσα λέγονται, η ασπαρτάμη είναι απολύτως ασφαλής για όλους, σύμφωνα με την EFSA και την τελευταία έκθεσή της το 2006 (με μοναδική εξαίρεση εκείνων που αντιμετωπίζουν πρόβλημα φαινυλκετονουρίας). Η ασφάλειά της έχει πιστοποιηθεί από πολλές επιστημονικές έρευνες, που έκριναν ως αναξιόπιστες τις φήμες ότι προκαλεί καρκίνο. Τα πρόσθετα τροφίμων δεν μπορούν να χρησιμοποιούνται ανεξέλεγκτα. Θα πρέπει να εξυπηρετούν μία χρήσιμη λειτουργία, απαραίτητη για τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα, την ασφάλεια ή τη συντήρηση του τροφίμου.
Οι κατηγορίες των προσθέτων
- Συντηρητικά: συμβάλλουν στη διατήρηση της φρεσκάδας και αναστέλλουν τη δράση διαφόρων βακτηρίων, μυκήτων, καθώς και της μούχλας.
- Χρωστικές ουσίες: ενισχύουν το επιθυμητό ή χαρακτηριστικό χρώμα των τροφίμων.
- Ομογενοποιητές: προστίθενται όπου υπάρχει ανάγκη βελτίωσης και διατήρησης της υφής των τροφίμων, Επίσης παρεμποδίζουν την κρυσταλλοποίησή τους.
- Αντιοξειδωτικές ουσίες: αποτρέπουν την οξείδωση των τροφίμων, η οποία οδηγεί στην αλλοίωση της οσμής ή τον αποχρωματισμό τους.
- Σταθεροποιητές: προσδίδουν ομοιόμορφη δομή στα τρόφιμα.
- Γλυκαντικές ουσίες: υποκαθιστούν τη ζάχαρη χωρίς να τα επιβαρύνουν με θερμίδες.
Επιστημονική επιμέλεια: Πυρογιάννη Βασιλική, Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, MSc Sports Nutrition, www.nutrimed.gr
