Όταν μια ωραία πρωία αυτές οι ενοχλητικές καταστάσεις με κάποιο τρόπο αλλάξουν σχήμα προς το καλύτερο ή για κάποιο λόγο παύουν να υφίστανται, αναρωτιόμαστε γιατί δεν είχαμε δράσει ή απαλλαγεί από δαύτες νωρίτερα. Μ΄ ένα ‘ΟΥΦ ΠΙΑ!’ ανακούφισης ξαναβρίσκουμε το κέφι μας. Γιατί άραγε συμβαίνει αυτό;
Ουδείς αγνωμονέστερος του ευεργετηθέντος!
Ευτυχώς δεν ισχύει πάντα η αρχαία αυτή ρύση, όμως κρύβει μια αλήθεια. Χωρίς να υποδεικνύει αδιαφορία προς τους έχοντες ανάγκη, εστιάζει στη σκοτεινή πλευρά της αλληλοβοήθειας. Πολλά παιχνίδια παίζονται στη δυναμική των ανθρώπινων σχέσεων με την δικαιολογία μιας κατάστασης. Αρκετοί είναι αυτοί που κρυμμένοι πίσω από κάποια δυσκολία άγονται και φέρονται όπως δεν θα όφειλαν και συμβαίνει να ανεχόμαστε την κακή τους συμπεριφορά ή χαμηλή τους απόδοση επειδή τους λυπόμαστε. Σίγουρα σε κανέναν δεν αρέσει να φέρεται άσχημα, κι όμως οι άνθρωποι που δεν φέρονται σωστά ή που δεν αποδίδουν όπως θα έπρεπε μέσα τους το γνωρίζουν – τουλάχιστον οι περισσότεροι.
Εφόσον λοιπόν δεν ζητάμε παράλογα πράγματα, αυτού του είδους τα προβλήματα ξεπερνιόνται αρκεί να ξεσκεπάσουμε αυτό που πραγματικά συμβαίνει. Περιγράφοντας την κατάσταση, πώς μας επηρεάζει, τι θα θέλαμε και τι είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε και για πόσο και διατηρώντας χαμηλό τόνο και διάθεση συνεργασίας, μπορούμε να επανατοποθετήσουμε τη σχέση σε νέες βάσεις προς ανακούφιση και των δύο πλευρών. Αν όχι, θεώρησε πως έδωσες ευκαιρίες και σήμανε αποχώρηση!
Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία
Γιατί όμως επιμένουμε να διαιωνίζουμε καταστάσεις όταν πρέπει να γυρίσουμε την πλάτη μας και να προχωρήσουμε μπροστά; Ένας λόγος είναι γιατί συχνά στα δύσκολα ενέχονται και καλά στοιχεία που ωστόσο σε τελική ανάλυση μπερδεύουν την κρίση μας κάνοντάς μας να υπομένουμε ή και να ελπίζουμε σε κάποια αλλαγή. Η άλλη πλευρά του νομίσματος είναι τα ανάμικτα συναισθήματα και η αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά από μεριάς μας. Τη μια βοηθητική, την άλλη εκνευρισμένη. Τη μια ενθαρρυντική την άλλη ανυπόμονη. Παρόλα τα ‘καλά στοιχεία’ το κόστος τελικά είναι μεγαλύτερο από τις… απολαύσεις και τις απολαβές. Σε τελική ανάλυση το να απαλλαγούμε ή να απομακρυνθούμε λειτουργεί λυτρωτικά μιας και ούτε εμείς θέλουμε να φερόμαστε άσχημα. Αν μάλιστα πρόκειται για μια απλη συνεργασία, το να τα καταφέρουμε μόνοι μας, μπορεί να είναι μονάχα θέμα οργάνωσης.
Ο άνθρωπος συνηθίζει τα πάντα
Η ικανότητα αυτή του ανθρώπου συμπεριλαμβάνει και την έννοια της προσαρμογής απέναντι στην ανάγκη για ισορροπία και την επιβίωση. Δεν είναι όμως χωρίς κόστος όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με καταστάσεις που φθείρουν. Και, πάει καλά όταν δεν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς. Εκεί αναγκαστικά θα ψάξουμε να βρούμε ισορροπίες, τα καλά στοιχεία, διαφορετικούς τρόπους αντιμετώπισης κοκ. Όταν όμως δεν υπάρχει ουσιαστικός λόγος χρειάζεται να αναλογιστούμε τις βαθύτερες αιτίες που προτιμάμε να συνηθίσουμε παρά να… ξεκολλήσουμε. Ο φόβος μιας ρήξης, η ανησυχία για την εικόνα που θα δώσουμε, η ανάγκη να είμαστε ‘το καλό παιδί’, ή η τάση αδιακρίτως να γινόμαστε χαλί να μας πατήσουν, είναι μερικοί από τους λόγους που αναχαιτίζουν την αποχώρηση. Επιπλέον, αυτοί οι τρόποι συμπεριφοράς αναπόφευκτα οδηγούν – αν δεν έχουν ήδη οδηγήσει- σε ψυχολογικά αλλά και πρακτικά αδιέξοδα.
Μήπως σ’ όσα διάβασες, αναγνωρίζεις τον εαυτό σου; Αν ναι, τότε έχεις πολλά να κερδίσεις από τη συνεργασία με κάποιο σύμβουλο ή ψυχοθεραπευτή. Οι επαγγελματίες αυτοί θα σε βοηθήσουν να καταλάβεις καλύτερα γιατί λειτουργείς εις βάρος σου, θα σε βοηθήσουν να βρεις τρόπους αντιμετώπισης της κατάστασης και να ασκηθείς σ΄ αυτούς. Έχοντας την άνεση να δουλέψεις τις προσωπικές σου δυσκολίες πάνω σε τέτοια σχετικώς ήπια επεισόδια της ζωής, όταν θα συμβεί κάτι σοβαρότερο θα είσαι σε καλύτερη θέση να το αντιμετωπίσεις αποτελεσματικά.
ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΡΑΣΙΔΑΚΗ - Συμβουλευτική ψυχολόγο -σύμβουλο σχέσεων
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 97
Update: Μάιος 2016.
