Μήπως είσαι αλλεργική στη γύρη, στη σκόνη ή σε κάποια άλλη ουσία; Γνώρισε τα πάντα για τις αλλεργίες της άνοιξης και τα συμπτώματά τους, τσέκαρε τις γνώσεις σου απαντώντας στο ερωτηματολόγιο που ετοιμάσαμε για εσένα και αντιμετώπισε τον «απρόσκλητο επισκέπτη» σου έξυπνα και μεθοδικά!

Δεν χρειάζεται να στερηθείς τις καθημερινές συνήθειες για να αποφύγεις τις ανοιξιάτικες αλλεργίες. Αρκεί μόνο να είσαι περισσότερο προσεκτική με τα αλλεργιογόνα που σε πολιορκούν εντός και εκτός σπιτιού.

Η αλλεργιολόγος-παθολόγος κ. Καλλιόπη Κόντου-Φίλη, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας, εντοπίζει μαζί μας σε ένα ερωτηματολόγιο τους «συνήθεις υπόπτους», που ενοχοποιούνται αυτή την εποχή για την πλειονότητα των αλλεργικών εκδηλώσεων, και δίνει συμβουλές για την πρόληψή τους.

Γιατί οι Κυκλάδες και Μάνη είναι ιδανικοί προορισμοί; Γιατί απαγορεύεται η ιππασία; Γιατί "πειράζουν" τα φρούτα με... κουκούτσι; Γιατί τα νήπια δεν πρέπει να τρώνε μέλι; Απάντησε στο κουίζ γνώσεων και κάνε την... έξυπνη

1. Ποιο σύμπτωμα είναι ενδεικτικό της ανοιξιάτικης αλλεργίας;

• Α. Ρινική συμφόρηση
• Β. Επαναλαμβανόμενο φτάρνισμα
• Γ. Πυρετός

Η σωστή απάντηση είναι η... Β
Το ξαφνικό επαναλαμβανόμενο φτάρνισμα (10-30 συνεχόμενα) είναι το πιο ενδεικτικό σύμπτωμα της αλλεργικής ρινίτιδας (που είναι η πρωταγωνίστρια όλων των αλλεργιών). Συχνά συνοδεύεται από έντονη φαγούρα στη μύτη και έκκριση υγρού (που μοιάζει με νερό), ενώ πολλές φορές τα άτομα με προδιάθεση εμφανίζουν και επιπεφυκίτιδα όπως και αλλεργικό άσθμα (έντονο ξηρό βήχα και δυσκολία εισπνοής-εκπνοής). Μια κρίση άσθματος συνήθως πυροδοτείται και από αλλεργιογόνα, όπως η γύρη, ο καπνός του τσιγάρου, η σκόνη, οι μύκητες κ.ά.

2. Ποιο είδος φυτών δεν προκαλεί αλλεργίες;

• Α. Δέντρα
• Β. Αγρωστώδη
• Γ. Καλλωπιστικά φυτά

Η σωστή απάντηση είναι η... Γ
Εκτός σπανίων εξαιρέσεων, τα αλλεργικά άτομα μπορούν όχι μόνο να «ανέχονται» την παρουσία των καλλωπιστικών φυτών στον κήπο ή τη βεράντα, αλλά ακόμα και να τα καλλιεργούν χωρίς κίνδυνο. Κι αυτό γιατί τα συγκεκριμένα φυτά παράγουν εντομοφιλική γύρη και όχι ανεμοφιλική (δηλαδή γύρη που μεταφέρεται με τον άνεμο, η οποία υπάρχει σε υπερπαραγωγικότητα κυρίως τους μήνες της άνοιξης, προξενώντας έντονες αλλεργικές αντιδράσεις, ακόμα και από... απόσταση). Όσο για τη γύρη των αλλεργιογόνων δένδρων και φυτών, είναι επικίνδυνη μόνο κατά τους μήνες της ανθοφορίας τους - στις υπόλοιπες εποχές έχουν μικρή έως ανύπαρκτη αλλεργιογόνο δράση. Ελιά, πεύκο, κυπαρίσσι, λεύκες, πλάτανος, ιτιά, καρυδιά είναι πρωταθλητές στην πρόκληση αλλεργιών τους ανοιξιάτικους μήνες κι αυτό γιατί τότε βρίσκονται στο ζενίθ της ανθοφορίας τους. Αλλεργία την άνοιξη προκαλούν, επίσης, όλα τα σιτηρά και τα αγρωστώδη (γρασίδι) αλλά και τα αγριόχορτα, όπως η αγριάδα, η τσουκνίδα, η αψιθιά κ.ά. Η γύρη των χόρτων, μάλιστα, προκαλεί αλλεργική αντίδραση περίπου στο 70% των ατόμων που υποφέρουν από αλλεργίες.

3. Αν είσαι επιρρεπής στις αλλεργίες, η χειρότερη ώρα για περίπατο είναι το...

• Α. Πρωί
• Β. Μεσημέρι
• Γ. Σούρουπο

Η σωστή απάντηση είναι η... Α
Μπορείς να ελαττώσεις την έκθεσή σου στη γύρη, αν αποφεύγεις τον περίπατο ή την άθληση στις 8-10 το πρωί καθώς και 7-9 το απόγευμα, γιατί τότε η πυκνότητα της γύρης αυξάνεται. Ο καιρός επίσης, επηρεάζει τη συγκέντρωση της γύρης στην ατμόσφαιρα. Για παράδειγμα, ο ξηρός και ζεστός αέρας ευνοεί τη διασπορά των σπόρων, ενώ αντίθετα η βροχή περιορίζει τη γύρη, γιατί την κατευθύνει προς τη γη. Τα τελευταία χρόνια εκτιμάται ότι οι ρύποι της ατμόσφαιρας προκαλούν μορφολογικές αλλοιώσεις στους κόκκους της γύρης, αυξάνοντας ανησυχητικά τις αναπνευστικές αλλεργίες.

4. Τι αυξάνει περισσότερο τα αλλεργιογόνα στο σπίτι;

• Α. Σκόνη
• Β. Υγρασία
• Γ. Κατοικίδιο

Η σωστή απάντηση είναι η... Α
H σκόνη του σπιτιού αποτελεί μια πολυσύνθετη πηγή αλλεργιογόνων και ανάμεσά τους κυριαρχούν τα ακάρεα, τα οποία ζουν κυρίως στα στρώματα και στα σκεπάσματα των κρεβατιών, και επηρεάζουν έως και το 90% των ατόμων που υποφέρουν από αλλεργικό άσθμα και ρινίτιδα. Σε χώρους με υγρασία, που δεν αερίζονται καλά (ντουλάπια, αποθήκες, κελάρια) αναπτύσσονται μύκητες, που ενοχοποιούνται για αλλεργίες του αναπνευστικού, όπως η αλλεργική ρινο-επιπεφυκίτιδα και το άσθμα. Τα αλλεργιογόνα αυτά βρίσκονται και σε τρόφιμα (κρεμμύδια, εσπεριδοειδή, μουχλιασμένο ψωμί) και στα σαπισμένα φύλλα του κήπου. Όσο για τα κατοικίδια, επηρεάζουν ένα 30% των ατόμων με αλλεργική προδιάθεση, ενώ τα αλλεργιογόνα τους εντοπίζονται κατά κύριο λόγο στο σάλιο τους. Οι τρίχες είναι απλώς οι φορείς τους. Ωστόσο -όπως εξηγεί η κ. Κόντου-Φίλη- οι τελευταίες μελέτες έδειξαν ότι όσοι ζουν κοντά σε ζώα είναι πιο προστατευμένοι από τις αλλεργίες και μάλιστα ισχύει ότι όσο περισσότερα τα ζώα τόσο μεγαλύτερη η προστασία. Το καλύτερο μέτρο προστασίας, λοιπόν, είναι η καθαριότητα, ο καλός αερισμός του σπιτιού και οι κανόνες υγιεινής που επιβάλλονται και για το κατοικίδιό σας.

5. Ποιο σπορ είναι καταλληλότερο για τα αλλεργικά άτομα;

• Α. Κολύμπι
• Β. Τένις
• Γ. Ιππασία

Η σωστή απάντηση είναι η... Α
Το κολύμπι στη θάλασσα είναι το πλέον κατάλληλο σπορ, που βοηθά τόσο στην ελάττωση των κρίσεων (όταν η αλλεργία συνυπάρχει και με άσθμα) όσο και στη βελτίωση της αναπνευστικής λειτουργίας. Η κολύμβηση στην πισίνα είναι μια επίσης καλή λύση, χρειάζεται όμως προσοχή στο χλώριο, το οποίο βρίσκεται σε σημαντική ποσότητα σε ορισμένες πισίνες. Υπό ορισμένες προϋποθέσεις επιτρέπεται και το τένις. Αντίθετα η ιππασία απαγορεύεται στα αλλεργικά άτομα, εξαιτίας του κινδύνου να αναπτύξουν αλλεργική αντίδραση από το τρίχωμα του αλόγου. Απαγορεύονται ακόμα τα σπορ που απαιτούν παρατεταμένη προσπάθεια (κυρίως στα άτομα με αλλεργικό άσθμα).

6. Από ποιο δωμάτιο πρέπει να απομακρύνουμε πρώτα τα αλλεργιογόνα;

• Α. Μπάνιo
• Β. Καθιστικό
• Γ. Υπνοδωμάτιο

Η σωστή απάντηση είναι η... Γ
Το υπνοδωμάτιο χρειάζεται συστηματική και άμεση φροντίδα. Αερίσε το, λοιπόν, κάθε μέρα και εκτός από το πάτωμα και τα χαλιά, «περνάτε» με την ηλεκτρική σκούπα τα στρώματα και τα παπλώματα. Ένας θεμελιώδης κανόνας είναι ο καλός αερισμός του κρεβατιού και όχι το στρώσιμό του αμέσως μετά το ξύπνημα. Αν ανήκειςστη κατηγορία των αλλεργικών που η άνοιξη τους βασανίζει μέχρι... δακρύων, αντικατέστησε τα μάλλινα σκεπάσματα, τα βαμβακερά παπλώματα και τα πουπουλένια μαξιλάρια με άλλα από συνθετικό υλικό. Κατάργησε τις βαριές κουρτίνες στα παράθυρα και τις μοκέτες από τοίχο σε τοίχο. Προτίμησε τις καθαρές γυμνές επιφάνειες ή τοποθέτησε μικρά χαλιά, τα οποία τινάζονται και καθαρίζονται εύκολα. Διατήρησε την ατμόσφαιρα δροσερή και ξηρή (η υπερβολική ζέστη ξηραίνει τους βλεννογόνους και ευνοεί τη ρινίτιδα και το άσθμα). Επίσης, να αποφεύγεις να αερίζεις τα κλινοσκεπάσματα τις ώρες που οι συγκεντρώσεις της γύρης στην ατμόσφαιρα είναι υψηλές, δηλαδή 8-10 το πρωί, όταν φυσάει, αλλά και τις πολύ ζεστές, ξηρές ημέρες, που έχει άπνοια και η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι αυξημένη.

7. Τα αντιαλλεργικά φάρμακα καλό είναι να λαμβάνονται σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού...

• Α. Πριν ξεκινήσει η περίοδος των αλλεργιών
• Β. Αφότου εμφανιστούν τα συμπτώματα
• Γ. Όλο το χρόνο

Η σωστή απάντηση είναι η... Α
Η αγωγή καλό είναι να ξεκινά 2 εβδομάδες πριν από την αναμενόμενη έναρξη των συμπτωμάτων. Για τη ρινίτιδα ο γιατρός θα σου συστήσει αντιισταμινικά ρινικά σπρέι, χάπια ή σταγόνες για το στόμα, καθώς και ρινικά σπρέι κορτιζόνης. Για την επιπεφυκίτιδα θα χορηγήσει αντιισταμινικά κολλύρια, ενώ για το άσθμα εισπνεόμενα βρογχοδιασταλτικά, σπρέι κορτιζόνης και αντιισταμινικά χάπια. Ειδικότερα, όσον αφορά το άσθμα, επειδή μπορεί να εκδηλωθεί σοβαρή αναπνευστική κρίση με έντονη δύσπνοια, συνιστώνται και χάπια κορτιζόνης. Βέβαια πολύ σημαντική ανακούφιση από τη ρινική συμφόρηση, το μπούκωμα και την καταρροή προσφέρουν τα αποσυμφορητικά, τα οποία χορηγούνται χωρίς συνταγή γιατρού.

8. Ποιες από τις παρακάτω τροφές μπορεί να ενισχύσουν την ανοιξιάτικη αλλεργία;

• Α. Φρούτα και λαχανικά
• Β. Σιτάρι
• Γ. Μέλι

Η σωστή απάντηση είναι η... Α
Το 50% των ατόμων που είναι αλλεργικά στη γύρη είναι επίσης αλλεργικά σε κάποια φρούτα ή λαχανικά. Τα μήλα, τα αχλάδια, τα φρούτα με κουκούτσι (κεράσια, βερίκοκα, ροδάκινα κ.λπ.) είναι αυτά που ενοχοποιούνται περισσότερο για αλλεργικά συμπτώματα. Επίσης τα τελευταία χρόνια η εισαγωγή και κατανάλωση εξωτικών φρούτων σε συνδυασμό με την αύξηση της περιβαλλοντολογικής μόλυνσης (ατμοσφαιρική ρύπανση, φυτοφάρμακα κ.λπ.) έχουν εντείνει το πρόβλημα. Όσον αφορά τα λαχανικά, πιο αλλεργιογόνα θεωρούνται το σπανάκι, οι ντομάτες, ο μαϊντανός, το σέλινο. Σε ό,τι αφορά το μέλι, δεν πρέπει να το δίνεις σε παιδιά μικρότερα του ενός έτους, επειδή το ανοσοποιητικό τους δεν είναι πλήρως ανεπτυγμένο και μπορεί να τους προκαλέσει κάποια αλλεργία.

9. Κατά την περίοδο της ανθοφορίας ποιες περιοχές χαρακτηρίζονται από μικρότερη ποσότητα γύρης;

• Α. Βουνό
• Β. Παραθαλάσσιες
• Γ. Περιοχές με λίμνες και ποτάμια

Η σωστή απάντηση είναι η... Β
Ιδανικές περιοχές για εσένα, λοιπόν, που ταλαιπωρείσαι από αλλεργίες είναι εκείνες που έχουν άφθονο ήλιο, θάλασσα, πέτρα και περιορισμένη βλάστηση. Γι’ αυτό, τα ιδανικά μέρη στην Ελλάδα για εσένα είναι οι Κυκλάδες και η Μάνη. Απέφυγε το βουνό την περίοδο της ανθοφορίας που η συγκέντρωση της γύρης είναι μεγαλύτερη, καθώς και τα μέρη που έχουν πολύ πράσινο και τρεχούμενα νερά. Μάλιστα, αν είσαι αλλεργική στα άνθη της λεύκας ή της ιτιάς, μην επισκέπτεσαι περιοχές με λίμνες και ποτάμια. Και φυσικά, πριν πάς στην εξοχή, μάθε ποια φυτά ανθίζουν στην περιοχή!

Μείνε μακριά απ’ αυτά τα φυτά!
Στον παρακάτω πίνακα θα βρείς τα φυτά που ενοχοποιούνται περισσότερο για τις ανοιξιάτικες αλλεργίες και, ενδεικτικά, τις περιοχές όπου ευδοκιμούν και πόσο κρατά η ανθοφορία τους!