Μήτρογλου. Εργατικός μεν, όχι ιδιαίτερα αποτελεσματικός δε. Ετσι με αποκάλεσε 2,5 χρόνια πρίν το πρώην αφεντικό μου, μπροστά στα υπόλοιπα στελέχη της εταιρείας που δούλευα τα τελευταία 6 χρόνια. Το αποτέλεσμα; Εντονος πόνος στο στομάχι ο οποίος μου κατάστρεψε τις διακοπές του Πάσχα. Αλλά μετά συνήλθα. Ή, τουλάχιστον, έτσι νόμιζα ώσπου ήρθαν πίσω τα αποτελέσματα του σπερμοδιαγράματος που έκανα, εξέταση που έκρινε απαραίτητη ο γιατρός μου προκειμένου να διαπιστώσουμε τι συνέβαινε και αργούσε να έρθει ο πελαργός που με αγωνία περιμέναμε. Στην περίπτωσή μου, υπήρξε happy end. Η κόρη μου είναι πλέον 18 μηνών. Και οι ώρες που έχω περάσει στα δωμάτια συλλογής σπέρματος, με ένα άδειο πλαστικό δοχείο και ένα γεμάτο κουβά άγχος, έχουν διαγραφεί από τον σκληρό μου δίσκο.

Τι σημαίνει «αδύναμο σπέρμα»
Στην πορεία έμαθα και 1-2 πολύ χρήσιμα πράγματα. Αυτά, στη συνέχεια, φρόντισα να τα μεταβιβάσω στους πολλούς φίλους και γνωστούς μου, οι οποίοι, όπως κατάλαβα, αντιμετώπιζαν το ίδιο πρόβλημα, αλλά ντρέπονταν να το παραδεχτούν. Γιατί το να έχεις στις μέρες μας αδύναμο σπέρμα δεν σημαίνει απολύτως τίποτα. Σε ενάμιση μήνα, τόσος χρόνος χρειάζεται για να κάνει το σπέρμα «επαναφόρτιση», τα πράγματα μπορεί να είναι εντελώς διαφορετικά. Πάντα με την προϋπόθεση ότι βρίσκεσαι υπό ιατρική παρακολούθηση, ώστε να εντοπίσεις και να διαγράψεις την αιτία που προκάλεσε αυτό το σπερματικό μακροβούτι στο κενό.

Τι μπορεί να φταίει
Στην περίπτωσή μου, αποκλειστική αιτία ήταν το άγχος. Κάτι το οποίο είναι ιδιαίτερα συνηθισμένο στην εποχή μας. Και δεν μιλάμε μόνο για το χρόνιο στρες, αλλά και για το οξύ, αυτό που προέρχεται π.χ. από ένα θάνατο στην οικογένεια ή μια απόλυση. Υπάρχουν, όμως, και αρκετοί άλλοι «συνήθεις ύποπτοι», ξεκινώντας από το κάπνισμα (το μοναδικό στο οποίο συμφωνούν όλοι), τη χρήση ναρκωτικών ουσιών, την ηλικία (πάνω από τα 40), αλλά και την παχυσαρκία. Ας μην ξεχνάμε, φυσικά, ότι μπορεί να οφείλεται και σε καθαρά ιατρικούς λόγους, όπως ενδοκρινοπάθειες, παθήσεις του θυρεοειδούς, σακχαρώδης διαβήτης ή θέματα γενετικά. Επίσης, ρόλο μπορεί να παίξουν και πράγματα που ποτέ δεν θα υποψιαζόμασταν, όπως η απότομη αλλαγή βάρους (τόσο το να πάρεις όσο και το να χάσεις κιλά).

Η άποψη του ειδικού
Δρ Νίκος Μανιάς, μαιευτήρας, χειρουργός γυναικολόγος

Το πιο σημαντικό από όλα, όπως τονίζει και ο Νίκος Μανιάς (μαιευτήρας, χειρουργός γυναικολόγος, δρ Πανεπιστημίου Αθηνών, ειδικός στη γυναικολογική ενδοκρινολογία και υπεύθυνος στη Μονάδα Θεραπείας Υπογονιμότητας «Μητρότης») είναι ότι, στην ουσία, το πρόβλημα της αντρικής υπογονιμότητας έχει λυθεί. Και, μάλιστα, από το 1992. «Το 60% των ζευγαριών που έχουν έρθει στο γραφείο μου τα τελευταία 24 χρόνια αντιμετωπίζει πρόβλημα σπέρματος (αποκλειστικά ή σε συνδυασμό με κάτι άλλο). Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι σήμερα, ειδικά μετά το 1992, όταν ανακαλύφθηκε η μέθοδος της μικρογονιμοποίησης (η ενδοωριακή έγχυση σπερματοζωαρίων σε περιτπώσεις σοβαρής ολιγοσπερμίας ή αζωοσπερμίας), το συγκεκριμένο πρόβλημα λύθηκε διεθνώς. Ολα αυτά, δηλαδή, τα ζευγάρια μπορούν να τεκονοποιήσουν. Μπορώ να πω ότι για ένα ζευγάρι το πρόβλημα είναι μικρότερο όταν το παρουσιάζει ο σύζυγος., αφού είναι και το πιο εύκολο σε ό,τι αφορά τη λύση του. Γιατί ακόμα και ένα σπερματοζωάριο να είναι ζωντανό, μπορούμε να προχωρήσουμε σε γονιμοποίηση».

Δεν είσαι μόνος
Εντυπωσιακό, όμως, είναι ότι «το 20% των φυσιολογικών, γόνιμων αντρών έχει κατά περιόδους σπέρμα μικρότερο από τις φυσιολογικές παραμέτρους. Για να το θέσω διαφορετικά. Εάν ήδη έχει κάνει δύο παιδιά κάποιος, τι σημασία έχει πόσα εκατομμύρια σπερματοζωάρια ανά ml σπέρματος διαθέτει; », τονίζει ο ειδικός.

Το σπέρμα κινδυνεύει
Το αντρικό σπέρμα ακολουθεί παγκοσμίως μια ραγδαία καθοδική πορεία. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον δρα Μανιά (σ.σ. τον οποίο εγώ προσωπικά αποκαλώ απλώς «τον άνθρωπο στον οποίο οφείλω την ύπαρξη της κόρης μου»), «πολλοί άντρες πάσχουν από υπογονιμότητα παγκοσμίως. Ενώ και οι παράμετροι του σπέρματος (σ.σ. το όριο πάνω από το οποίο το σπέρμα θεωρείται φυσιολογικό) ελαττώνονται συνεχώς, χωρίς να ξέρουμε το γιατί. Πιθανόν οι λόγοι να είναι περιβαλλοντολογικοί ή να αφορούν τον τρόπο ζωής μας. Ενδεικτικά αναφέρω ότι τα τελευταία 40 χρόνια, η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας έχει κατεβάσει διαδοχικά το όριο του φυσιολογικού σπέρματος από τα 60.000.000 στα 20.000.000 ανά ml». Με άλλα λόγια, το αντρικό σπέρμα τείνει να γίνει πολύτιμο. Ετσι, το «προσέχουμε για να έχουμε» γίνεται όλο και πιο επίκαιρο.

Χρήσιμες πληροφορίες

Ολιγοασθενοσπερμία
είναι ο επιστημονικός όρος για το πρόβλημα της αντρικής υπογονιμότητας, στο οποίο το «όλιγο» αναφέρεται στο μικρό αριθμό σπερματοζωαρίων ανά ml σπέρματος και το «άσθενο» στη μικρή κινητικότητά τους.

Σπερμοδιάγραμμα
ονομάζεται η βασική εξέταση που δείχνει την κατάσταση του σπέρματος (ποσότητα και ταχύτητα). Γίνεται σε εργαστήριο γονιμότητας ή σε ειδικευμένο μικροβιολόγο.

Γιατί δεν υπάρχει λόγος να κάνει σπερμοδιάγραμμα ένας άντρας πριν αποφασίσει να γίνει πατέρας:
Οπως εξηγεί ο δρ Μανιάς, «υπάρχουν πάνω από 250 είδη εργαστηριακών εξετάσεων που αφορούν την αντρική γονιμότητα. Καμία από αυτές δεν μπορεί να δείξει εάν κανείς είναι γόνιμος ή υπογόνιμος. Η γονιμότητα αφορά το ζευγάρι και όχι το κάθε άτομο ξεχωριστά. Αν, π.χ., ένας άντρας με χαμηλό σπέρμα πάρει μια πολύ γόνιμη γυναίκα, μπορεί και να μην καταλάβει ποτέ ότι έχει πρόβλημα. Πρώτα αφήνουμε το ζευγάρι να κάνει σεξ χωρίς προφύλαξη για ένα χρόνο (σ.σ. αν η γυναίκα είναι πάνω από 35 το διάστημα πέφτει στους έξι μήνες) και μετά ξεκινάμε να ψάχνουμε τι μπορεί να συμβαίνει».

Πώς να δυναμώσετε το σπέρμα σας

Περιορίστε το κάπνισμα και ΑΠΟΒΑΛΛΕΤΕ το στρες
Το πρώτο, δηλαδή, πράγμα που σας λένε οι γιατροί, όποια πάθηση και αν έχετε.

Κρατήστε δροσερή την περιοχή του οσχέου
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θα κάνετε μήνες να φορέσετε στενά τζιν ή στενά εσώρουχα. Επίσης, θα πρέπει να περιορίσετε τις ώρες που οδηγείτε καθημερινά και να σταματήσετε να ακουμπάτε το λάπτοπ στα γόνατά σας. Εννοείται πως δεν πατάτε το πόδι σας σε σάουνα ή τζακούζι.

Εκσπερματίζετε συχνά
Ο αστικός μύθος θέλει το σπέρμα να γίνεται πιο αδύναμο όταν έχετε καθημερινή σεξουαλική επαφή. Η αλήθεια είναι ακριβώς το αντίθετο. Το σπέρμα (όχι πάντα, αλλά τις περισσότερες φορές) καταλήγει να βελτιώνεται.

ΠΑΝΟΣ ΚΟΚΚΙΝΗΣ