Αν και οι περισσότεροι πόνοι στην κοιλιά δεν κρύβουν κάτι ανησυχητικό, υπάρχουν περιπτώσεις που το «καμπανάκι» ενός πόνου στον κοιλιακό χώρο πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη. Κυρίως όταν είναι ασυνήθιστος, επιμένει για περισσότερο από 6 ώρες, εμφανίζεται σε κάποια συγκεκριμένα σημεία ή συνδυάζεται με ιδρώτα και τάση για λιποθυμία. Ας δούμε, λοιπόν, τι μπορεί να κρύβει ένας επίμονος ή ασυνήθιστος πόνος στην περιοχή αυτή κι ας λάβουμε τα μέτρα μας.

Σκωληκοειδίτιδα – Πόνος κάτω και δεξιά της κοιλιάς

Πού εντοπίζεται ο πόνος: Αρχίζει πρώτα γύρω από τον ομφαλό και σταδιακά επεκτείνεται στο κάτω δεξιό μέρος της κοιλιάς, ενώ αυξάνει σε ένταση. Ο πόνος συνυπάρχει με ναυτία και πιθανότατα με εμετούς και πυρετό (έως 38,6ºC). Ο κίνδυνος που συνοδεύει τη σκωληκοειδίτιδα, αν παραμεληθεί ή δεν διαγνωστεί εγκαίρως, είναι η περιτονίτιδα, μια σοβαρή μόλυνση της κοιλιάς που απειλεί τη ζωή.

Πώς αντιμετωπίζεται: Η σκωληκοειδίτιδα είναι η φλεγμονή της σκωληκοειδούς απόφυσης (ένα σωληνάκι με τυφλό άκρο που εκφύεται από το παχύ έντερο). Η μόνη αντιμετώπιση, λοιπόν, είναι η χειρουργική αφαίρεση της παθολογικής σκωληκοειδούς απόφυσης και ο καθαρισμός της κοιλιάς από το πύον –είτε πρόκειται για απλή μορφή είτε για διάτρηση– με την κλασική ανοιχτή μέθοδο ή λαπαροσκοπικά.

Προσοχή: Η διάγνωση της οξείας σκωληκοειδίτιδας πρέπει να γίνει μέσα στις 8-12 ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων, ώστε να προληφθεί η ρήξη της σκωληκοειδούς απόφυσης, που μπορεί να οδηγήσει στην περιτονίτιδα.

Οξεία σαλπιγγίτιδα – Πόνος χαμηλά στην κοιλιά

Πού εντοπίζεται ο πόνος: Το βασικότερο σύμπτωμα αυτής της λοίμωξης, που μπορεί να αφορά τη μία ή και τις δύο σάλπιγγες (σωλήνες που συνδέουν τις ωοθήκες με τη μήτρα), είναι ο έντονος πόνος στο υπογάστριο, στο κάτω δηλαδή μέρος της κοιλιάς. Ο πόνος, που με τις κινήσεις επιδεινώνεται και αντανακλάται στην οσφυϊκή χώρα, μπορεί να συνοδεύεται και από καούρα, δυσκοιλιότητα, τάση προς εμετό, ταχυκαρδία, πυρετό, διαταραχές του κύκλου και πυώδη κολπικά υγρά.

Πώς αντιμετωπίζεται: «Με ξεκούραση, λήψη πολλών υγρών και κυρίως με αντιβίωση, έτσι ώστε να αποφευχθεί η εξέλιξή της σε χρόνια σαλπιγγίτιδα, η οποία μπορεί να προκαλέσει το φράξιμο των σαλπίγγων με αποτέλεσμα τη στείρωση», επισημαίνουν από την Ελληνική Μαιευτική και Γυναικολογική Εταιρεία. Και βέβαια είναι αυτονόητο ότι τη σωστή θεραπευτική αγωγή θα πρέπει να καθορίσει ο γυναικολόγος.

Προσοχή: Μερικές φορές, ειδικά όταν η σάλπιγγα που πάσχει είναι η δεξιά, μπορεί να μπερδευτεί η πάθηση με τη σκωληκοειδίτιδα. H γυναικολογική ωστόσο εξέταση από τον κόλπο είναι αρκετή ώστε να γίνει η σωστή διάγνωση.

Οξεία χολοκυστίτιδα – Επιδεινώνεται μετά το φαγητό

Πού εντοπίζεται ο πόνος: Στο δεξιό άνω άκρο της κοιλιάς, ο οποίος γίνεται εντονότερος μετά το φαγητό ή κατά τη διάρκεια της νύχτας και συχνά συνοδεύεται από ναυτία, εμετό και πυρετό. Υπάρχει επίσης το ενδεχόμενο ο πόνος να εντοπίζεται στο δεξιό μέρος της κοιλιάς και να «αντανακλάται» στην πλάτη ή στο στήθος.

Πώς αντιμετωπίζεται: Μετά τη διάγνωση, που γίνεται με υπερηχογράφημα της άνω κοιλίας, το οποίο θα δείξει ότι υπάρχουν πέτρες στη χοληδόχο κύστη και φλεγμονή του τοιχώματός της, ο γιατρός καθορίζει τη θεραπεία. Η οποία θα γίνει είτε με αντιβιοτικά είτε με χειρουργική αφαίρεση της χοληδόχου κύστεως.

Προσοχή: «Την απόφαση για τη χειρουργική αφαίρεση της χοληδόχου κύστεως λαμβάνει ο χειρουργός συνεκτιμώντας και άλλους παράγοντες, όπως η ηλικία του ασθενούς, η συνύπαρξη άλλων παθήσεων και, βεβαίως, η βαρύτητα της νόσου», επισημαίνουν από την Ελληνική Ουρολογική Εταιρεία.

Σπαστική κολίτιδα – Υπεύθυνο το έντερο

Πού εντοπίζεται ο πόνος: Επειδή πρόκειται για διαταραχή της κινητικότητας του τελευταίου τμήματος του εντέρου, ο πόνος εντοπίζεται στο κάτω μέρος της κοιλιάς. Πολλές φορές εμφανίζεται κατά διαστήματα, υποχωρεί, ξαναεμφανίζεται κ.ο.κ. Παρουσιάζεται κυρίως μετά το γεύμα, επειδή τότε αυξάνεται η κινητικότητα του εντέρου. Παράλληλα με τον πόνο μπορεί να συνυπάρχει διάρροια ή δυσκοιλιότητα ή εναλλαγές και των δύο, ναυτία, και συχνά αίσθηση φουσκώματος (μετεωρισμός) με αποβολή αερίων.

Πώς αντιμετωπίζεται: Η σπαστική κολίτιδα, αν και ενοχλητική, είναι μια ήπια φλεγμονή του εντέρου, που οφείλεται κυρίως σε υπερβολικό άγχος, χωρίς να εγκυμονεί κινδύνους. Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί από το Ελληνικό Ίδρυμα Γαστρεντερολογίας και Διατροφής (ΕΛΙΓΑΣΤ): «Ο κύριος τρόπος αντιμετώπισής της είναι οι πάσχοντες να αποφεύγουν τα τρόφιμα που έχουν παρατηρήσει ότι τους ενοχλούν, ώστε να μην προκαλείται σπασμός στο έντερό τους».

Προσοχή: Επειδή τα συμπτώματα της σπαστικής κολίτιδας μοιάζουν με αυτά του καρκίνου του παχέος εντέρου, επιβάλλεται ο ιατρικός έλεγχος, για τον αποκλεισμό αυτής της νόσου.

Γαστρεντερίτιδα – Ιοί είναι η αιτία

Πού εντοπίζεται ο πόνος: Πρόκειται για λοίμωξη του εντέρου, η οποία οφείλεται σε ιούς, βακτήρια ή παράσιτα και προκαλεί συνεχή ή κολικοειδή πόνο στην κοιλιά. Συνήθως συνυπάρχουν εμετός και διάρροια.

Πώς αντιμετωπίζεται: Η θεραπεία της γαστρεντερίτιδας, κυρίως με την έννοια της δίαιτας, είναι αυτή που θα βελτιώσει σαφώς την κατάσταση. Σε ειδικές περιπτώσεις μπορεί να χορηγηθούν σπασμολυτικά και κάποιο παυσίπονο. Όταν περάσουν τουλάχιστον 2 ημέρες και η κατάσταση δεν βελτιώνεται, αλλά χειροτερεύει, τότε συνήθως ενδείκνυται η χρήση αντιβίωσης.

Προσοχή: Επειδή τα κρούσματα γαστρεντερίτιδας έχουν πάρει διαστάσεις επιδημίας τα τελευταία χρόνια, το μόνο που μπορείτε να κάνετε για να περιορίσετε τις πιθανότητες να «κολλήσετε» είναι να πλένετε σχολαστικά τα χέρια σας, ιδιαίτερα την περίοδο που υπάρχει έξαρση της νόσου (Oκτώβριος - Απρίλιος).

Τι κρύβει ο πόνος;

Με μια ματιά πόνοι που εντοπίζονται:

• Γύρω από τον ομφαλό, μπορεί να έχουν σχέση με διαταραχές του λεπτού εντέρου ή με φλεγμονή της σκωληκοειδούς απόφυσης, δηλαδή με σκωληκοειδίτιδα.
• Ακριβώς πάνω από τον ομφαλό, στο πάνω μέσο μέρος της κοιλιάς που ονομάζεται επιγαστρική περιοχή, έχουν συνήθως σχέση με διαταραχές στο στομάχι. Η γαστρίτιδα, το έλκος στο στομάχι, τα υπερβολικά οξέα μπορεί να εκδηλωθούν με πόνο στην περιοχή αυτή.
• Κάτω από τον ομφαλό, στην υπογαστρική περιοχή που επεκτείνεται προς το δεξιό ή το αριστερό κάτω μέρος της κοιλιάς, μπορεί να προκαλούνται από παθήσεις του παχέος εντέρου. Επίσης, ο επίμονος πόνος στην επιγαστρική περιοχή μπορεί να έχει σχέση με διαταραχές στο δωδεκαδάκτυλο, στο πάγκρεας, ή στη χοληδόχο κύστη.
• Πάνω δεξιό μέρος της κοιλιάς, ιδιαίτερα όταν είναι έντονοι, σχετίζονται με φλεγμονή της χοληδόχου κύστεως.
• Κάτω αριστερό μέρος της κοιλιάς, σχετίζονται συνήθως με το παχύ έντερο (σπαστική κολίτιδα, ελκώδης κολίτιδα, ασθένεια του Crohn).
• Κάτω δεξιό μέρος της κοιλιάς, σχετίζονται με φλεγμονές του παχέος εντέρου ή με τη σκωληκοειδίτιδα.
• Οι αντανακλαστικοί πόνοι μπορεί να εκδηλώνονται στην κοιλιά από παθήσεις άλλων περιοχών (πνεύμονες, καρδιά κ.ά.).

ΠΡΟΣΟΧΗ: Η σχέση μεταξύ τοποθεσίας του πόνου στην κοιλιά και της αιτίας που τον προκαλεί είναι μόνο ενδεικτική. Κάθε φορά που υπάρχει πόνος στην κοιλιά, είναι επίμονος, επαναλαμβανόμενος, χειροτερεύει ή συνοδεύεται από δύσπνοια, ζαλάδα, αιμορραγία, πυρετό ή εμετούς, επιβάλλεται άμεσα η εξέταση από γιατρό.

Πότε να πας στο νοσοκομείο

• Αν ο πόνος συνοδεύεται από ταχυκαρδία, υπόταση, έντονη εφίδρωση, ταχύπνοια, εμετό, υψηλό πυρετό ή ζάλη.
• Αν ο πόνος είναι ισχυρός, υποτροπιάζει ή είναι συνεχής και επιμένει για περισσότερο από 6 ώρες.
• Αν επιδεινώνεται, προκαλεί ανορεξία και σε καθηλώνει στο κρεβάτι.
• Αν η κοιλιά είναι πρησμένη και διατεταμένη.
• Αν ο πόνος συνοδεύεται από αδυναμία ούρησης ή αδυναμία αποβολής αερίων και κοπράνων.
• Αν αντανακλάται στο στήθος, στο λαιμό ή στον ώμο.
• Αν εμφανιστεί αίμα στα κόπρανα, στα ούρα ή προκληθεί έμετος με πρόσμειξη αίματος.
• Αν συνοδεύεται από αιμορραγία από τον κόλπο.

ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ