Η χρήση των φυτών για φαρμακευτικούς και καλλυντικούς σκοπούς είναι γνωστή ήδη από την αρχαιότητα. Έτσι και η αρωματοθεραπεία –που αποτελεί κλάδο της φυτοθεραπείας και της βοτανικής ιατρικής- χρησιμοποιεί αρώματα (αιθέρια έλαια), για να μας βοηθήσει να χαλαρώσουμε, να τονώσουμε τον ψυχικό μας κόσμο και να απαλλαγούμε από καθημερινές μικροενοχλήσεις με τον πλέον φυσικό τρόπο. Όμως όπως ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις έτσι κι εδώ τα αιθέρια έλαια έχουν «οδηγίες χρήσεως»! Ας τις ανακαλύψουμε με τη βοήθεια της κ. Γιάννας Περγαντά, φαρμακοποιού.
Χίλια λουλούδια σε μια σταγόνα
Τα αιθέρια έλαια αποτελούν την «ψυχή» των φυτών σε συμπυκνωμένη μορφή. Είναι ουσίες οι οποίες εκκρίνονται κυρίως από τους ελαιοφόρους αδένες που βρίσκονται στα άνθη, στα φύλλα, στο φλοιό και στις ρίζες των αρωματικών φυτών. Χάρη στην πτητικότητά τους, δηλαδή στην ικανότητά τους να εξατμίζονται πολύ εύκολα, αλλά και στις ιδιότητές τους μπορούν ανάλογα με το αιθέριο έλαιο που χρησιμοποιούμε να μας χαρίσουν τόνωση, χαλάρωση, πνευματική διαύγεια ή ακόμα και να βοηθήσουν να ξεπεράσουμε καθημερινές μικροενοχλήσεις, απλές ιώσεις, πονοκεφάλους, λοιμώξεις του αναπνευστικού, δερματικά προβλήματα κ.ά.
Συμπυκνωμένη δύναμη
Αν και η ποσότητα αιθέριου ελαίου που χρησιμοποιείται στην αρωματοθεραπεία είναι μικρή, εντούτοις μια σταγόνα περικλείει μέσα της συμπυκνωμένη όλη την ουσία του φυτού, καθώς ένα μοναδικό συνδυασμό από επιμέρους ουσίες στις οποίες οφείλουν τη δραστικότητά τους. Έτσι ένα αιθέριο έλαιο μπορεί να περιέχει πάνω από 200 ουσίες, οι οποίες διακρίνονται σε βασικές και περιφερειακές: Οι πρώτες βρίσκονται σε μεγαλύτερες ποσότητες και χαρακτηρίζουν την ταυτότητα του ελαίου, ενώ οι δεύτερες σε συνδυασμό με τις πρώτες διαμορφώνουν τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου που σήμερα πολλά φάρμακα στηρίζονται σε πολλές από τις χημικές ιδιότητες των φυτών. Και βέβαια αυτός είναι ο λόγος που καθιστά προσεκτική και τη χρήση των αιθέριων ελαίων. Όπως ισχύει και στους υπόλοιπους κλάδους της εναλλακτικής ιατρικής, έτσι κι εδώ υπάρχουν αιθέρια έλαια που απαιτούν μεγαλύτερη προσοχή στη χρήση και καθοδήγηση από έναν επαγγελματία ειδικό ιδιαιτέρως δε όταν υπάρχουν προβλήματα υγείας.
Πώς εισέρχονται στον οργανισμό;
Τα αιθέρια έλαια μπορούν να εισέλθουν στον οργανισμό γρήγορα και άμεσα μέσω της αναπνευστικής οδού, μέσω της επιδερμίδας ή με εσωτερική λήψη δηλαδή μέσω της στοματικής οδού ή με υπόθετο (στις δύο τελευταίες περιπτώσεις χρειάζεται οπωσδήποτε συμβουλή και συνταγογράφηση ειδικού αρωματοθεραπευτή). Η είσοδος των αιθέριων ελαίων μέσω της αναπνευστικής οδού γίνεται με εισπνοές ή ειδικές συσκευές αρωματοθεραπείας, ενώ μέσω του δέρματος (διαλυμένα σε ουδέτερο λάδι όπως σε αμυγδαλέλαιο ή λάδι jojoba), με μασάζ ή μπάνιο οπότε και χρειάζονται περίπου 10-15 λεπτά για να περάσει το αιθέριο έλαιο μέσω του κυκλοφορικού συστήματος σε ολόκληρο το σώμα.
Και πώς χρησιμοποιούνται;
Τα αιθέρια έλαια δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται αδιάλυτα απευθείας στο δέρμα είναι γιατί μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμούς. Έτσι λοιπόν συνιστάται να διαλύονται σε έλαιο βάσης, νερό ή κρέμα.
Για μασάζ αναμιγνύεις 15-20 σταγόνες από το αιθέριο έλαιο της επιλογής σου με 100 ml έλαιο βάσης καλύτερα ουδέτερης οσμής όπως είναι το αμυγδαλέλαιο, το σησαμέλαιο ή το λάδι jojoba.
Για μπάνιο αναμιγνύεις 5-8 σταγόνες αιθέριο έλαιο σε μέλι, υγρό σαπούνι, ή χοντρό αλάτι και το διαλύεις στο ζεστό νερό της μπανιέρας.
Για εισπνοές προσθέτεις 2 σταγόνες αιθέριο έλαιο σε μπολ με βραστό νερό και κάνεις εισπνοές με τα μάτια κλειστά για λίγα λεπτά. Η πρακτική αυτή προκαλεί υπεραιμία και συνεπακόλουθα βοηθά στη ρινική καταρροή, στην ιγμορίτιδα, στους πονοκεφάλους και γενικά ανακουφίζει από αναπνευστικά προβλήματα. Δεν είναι όμως κατάλληλη για ασθματικούς.
Για τον αρωματισμό του χώρου διαλύεις μερικές σταγόνες αιθέριο έλαιο σε μπολ με νερό που το τοποθετείς πάνω στο καλοριφέρ ή σε ειδική συσκευή αρωματοθεραπείας.
ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΣ: Προμηθεύσου τα αιθέρια ελαία από αξιόπιστες πηγές που μπορούν να διασφαλίσουν την ποιότητα των προϊόντων τους. Τα φαρμακεία είναι ένας χώρος όπου είμαστε σίγουροι για την ποιότητα των αιθέριων ελαίων, την ασφαλή συντήρηση και προέλευσή τους.
Υπάρχουν αντενδείξεις;
Τα αιθέρια έλαια πρέπει να χρησιμοποιούνται με μεγάλη προσοχή. Το ότι πρόκειται για φυσικό προϊόν δεν σημαίνει ότι μπορεί να χρησιμοποιείται χωρίς συγκεκριμένους κανόνες και μέτρο. Γι’΄αυτό:
- Η χρήση τους πρέπει να αποφεύγετε από εγκύους, γιατί κάποια από αυτά είναι ιδιαίτερα διεγερτικά -μπορεί να προκαλέσουν συσπάσεις της μήτρας και πιθανά αποβολή-, καθώς και θηλάζουσες.
- Θα πρέπει να δίνονται κατόπιν συμβουλής ειδικού σε παιδιά και ηλικιωμένους.
- Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται σε όσους εφαρμόζουν οποιαδήποτε ομοιοπαθητική μέθοδο. Οι πολύ ισχυρές οσμές των αιθέριων ελαίων συχνά αντιδοτούν με τη δράση των ομοιοπαθητικών φαρμάκων γι' αυτό και χρειάζεται να ενημερώνεται ο ομοιοπαθητικός γιατρός πριν την έναρξη της αρωματοθεραπείας.
- Θα πρέπει να αποφεύγονται από άτομα με επιληψία, αναπνευστικά προβλήματα και ψυχική διαταραχή. Δεν πρέπει να καταπίνονται για οποιονδήποτε λόγο.
- Άτομα αλλεργικά ή με πολύ ευαίσθητο δέρμα θα πρέπει να εφαρμόζουν στο μπράτσο τους μια σταγόνα ελαίου διαλυμένη και να περιμένουν για ένα 24ωρο να διαπιστώσουν αν θα υπάρξει αντίδραση.
Δες στη συνέχεια πώς μπορείς να αντιμετωπίσεις μικροπροβλήματα με την αρωματοθεραπεία.
Μικρά προβλήματα με... αιθέριες λύσεις!
ΞΗΡΗ ΕΠΙΔΕΡΜΙΔΑ
Ποιο αιθέριο έλαιο να προτιμήσω;
Χαμομήλι, λιβάνι, πατσουλί, λεμόνι, μέντα, δεντρολίβανο, εσάνς από άνθη πορτοκαλιάς, λεβάντα.
Τι να κάνω;
Μασάζ προσώπου: Αναμιγνύεις 3 κουταλιές αμυγδαλέλαιο, 5 σταγόνες εσάνς λιβανιού, 5 από αιθέρια έλαια χαμομηλιού και 5 πατσουλί. Απλώνεις το μείγμα κάθε βράδυ στο πρόσωπο αποφεύγοντας την περιοχή γύρω από τα μάτια.
Μασάζ σώματος: Φτιάξε ένα μείγμα από 60 ml φυτικό έλαιο, 5 σταγόνες αιθέρια έλαια από λεβάντα, 5 από χαμομήλι και 5 από δεντρολίβανο. Το απλώνεις με απαλές κινήσεις μασάζ σε όλο το σώμα μετά το ντους ή το μπάνιο.
ΛΑΜΨΗ ΣΤΑ ΜΑΛΛΙΑ
Ποιο αιθέριο έλαιο να προτιμήσω;
Λεβάντα, δεντρολίβανο, θυμάρι.
Τι να κάνω;
Αναζωογονητική μάσκα: Αναμιγνύεις σε ένα φλιτζάνι του καφέ 3 σταγόνες αιθέρια έλαια από δεντρολίβανο, 2 από λεβάντα και 1 κουταλιά νερό. Κάνε μασάζ στα μαλλιά με το μείγμα. Αφήσέ το για 30΄ και λούσου με χλιαρό νερό.
Λούσιμο λάμψης και φρεσκάδας: Πρόσθεσε στο σαμπουάν σας 2 σταγόνες αιθέριο έλαιο θυμάρι και 2 λεβάντα. Επαναφέρει τη λάμψη.
ΦΡΕΣΚΑΔΑ ΣΤΟ ΧΩΡΟ
Ποιο αιθέριο έλαιο να προτιμήσω;
Λεμόνι, πορτοκάλι, κέδρο, δεντρολίβανο.
Τι να κάνω;
Διαλύεις 6-8 σταγόνες αιθέριου ελαίου σε 100 ml νερό και ψεκάζεις.
ΓΙΑ ΤΟΝΩΣΗ ΜΝΗΜΗΣ
Ποιο αιθέριο έλαιο να προτιμήσω;
Δεντρολίβανο, γεράνι.
Τι να κάνω;
Τοποθέτησε σε έναν υγραντήρα 20 σταγόνες αιθέριου ελαίου από δεντρολίβανο και γεράνι. Αντί για υγραντήρα χρησιμοποίησε ένα μπολ με νερό και τοποθέτησέ το πάνω στο καλοριφέρ.
ΓΙΑ «ΠΕΣΜΕΝΗ» ΔΙΑΘΕΣΗ
Ποιο αιθέριο έλαιο να προτιμήσω;
Λεβάντα, γεράνι, κιτρονέλλα, Ylang Ylang, μανταρίνι, χαμομήλι, σανταλόξυλο, τριαντάφυλλο.
Τι να κάνω;
Μασάζ σώματος: Αναμιγνύεις 15ml λάδι-βάση με δύο σταγόνες αιθέρια έλαια. Ζήτησε να σου κάνουν με το μείγμα μασάζ στην πλάτη.
Ντους: Ανάμειξε 1 σταγόνα αιθέριου ελαίου δεντρολίβανου ή κιτρονέλα με 1 κουταλιά μέλι. Βάλε τη στο σφουγγάρι σαου το πρωί κατά τη διάρκεια του ντους.
Μπάνιο: Πρόσθεσε στο νερό της μπανιέρας 3 σταγόνες αιθέριου ελαίου λεβάντα και γεράνι, 2 κιτρονέλα και ylang – ylang τις οποίες έχεις αναμείξει με 2 κουταλιές μέλι.
ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΚΥΤΤΑΡΙΤΙΔΑΣ
Ποιο αιθέριο έλαιο να προτιμήσω;
Juniper berry, δεντρολίβανο, γεράνι, γκρέιπ φρουτ, πατσούλι, μάραθο, κυπαρίσσι.
Τι να κάνω;
Μασάζ σώματος: Ρίχνεις 20-30 σταγόνες αιθέριου ελαίου ανά 100 ml λάδι – βάσης και κάνεις μασάζ στις περιοχές που εμφανίζεται η κυτταρίτιδα.
Μπάνιο: Πρόσθεσε στο νερό της μπανιέρας 10-15 σταγόνες αιθέριου ελαίου διαλυμένου σε λάδι βάσης ή σε 2 κουταλιές μέλι.
ΓΙΑ ΔΥΝΑΤΑ ΝΥΧΙΑ
Ποιο αιθέριο έλαιο να προτιμήσω;
Ευκάλυπτο, λεβάντα, δεντρολίβανο, λεμόνι, κυπαρίσσι.
Τι να κάνω;
Βουτάς τα νύχια σου –μία φορά την εβδομάδα- σε ένα μπολάκι με χλιαρό ελαιόλαδο στο οποίο έχεις διαλύσει 3-5 σταγόνες αιθέριο έλαιο. Τα αφήνεις 15΄, κάνεις ελαφρύ μασάζ να εισχωρήσουν τα θρεπτικά συστατικά και να τονώσεις την κυκλοφορία του αίματος, και σκουπίζεις απαλά.
ΓΙΑ ΝΑ ΤΟΝΩΣΕΙΣ ΤΗ ΛΙΜΠΙΝΤΟ
Ποιο αιθέριο έλαιο να προτιμήσω;
Γιασεμί, Ylang Ylang, σανταλόξυλο, τριαντάφυλλο, γεράνι, vetiver, ylang ylang, κέδρος, πατσουλί, φασκόμηλο.
Τι να κάνω;
Μπάνιο: Αναμιγνύεις 3 σταγόνες αιθέριο έλαιο Ylang Ylang και 10 σανταλόξυλο με 4 κουταλιές μέλι και το προσθέτεις στο ζεστό νερό της μπανιέρας.
Μασάζ: Αν η χαμηλή λίμπιντο οφείλεται σε έντονο στρες: Ανάμειξε 2 σταγόνες αιθέριο έλαιο φασκόμηλο, 2 σταγόνες Ylang Ylang και 3 σταγόνες γεράνι και κάνε μασάζ στην πλάτη και στην κοιλιά του συντρόφου σου. Αφού ολοκληρώσεις σού κάνει και εκείνος.
Ψεκασμός χώρου: «Αναψε» φωτιές στην κρεβατοκάμαρα ψεκάζοντας με το εξής μείγμα: Διαλύεις σε 200 ml νερό 5 σταγόνες αιθέριο έλαιο γιασεμί και 5 σταγόνες Ylang Ylang.