Εσύ, αυτός και το ροχαλητό του

15.04.2009

Βαθιά χαράματα και το δωμάτιο σείεται... από συνεχή χρρρ. Ξυπνάς και πού να ξανακλείσεις μάτι! Αν όλα αυτά κάτι σου θυμίζουν, σίγουρα ξέρεις καλά τι σημαίνει ροχαλητό! Αυτό που ίσως δεν ξέρεις είναι πώς θα απαλλαγείς από το πρόβλημα αυτό.

Το πρόβλημα του ροχαλητού δεν εμφανίζεται μόνο στους άντρες: οι έρευνες που έχουν γίνει τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό αναφέρουν πως το 45% αντρών και γυναικών ροχαλίζουν περιστασιακά, ενώ το 25% σε καθημερινή βάση. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται περισσότερο μεταξύ των αντρών ηλικίας 25-60 ετών (δηλαδή αυτών που βρίσκονται στην παραγωγική τους ηλικία), ενώ στις γυναίκες αυξάνεται όταν μπουν στην εμμηνόπαυση. Όπως, λοιπόν, τονίζουν οι ειδικοί από την Ελληνική Εταιρεία Έρευνας του Ύπνου, ο έλεγχος στα άτομα που ροχαλίζουν συστηματικά επιβάλλεται. Γιατί μπορεί μεν το ροχαλητό για τους περισσότερους να μην κρύβει κάτι το επικίνδυνο, υπάρχει όμως και ένα ποσοστό (περίπου 1 στους 20 άντρες και 1 στις 50 γυναίκες) που πάσχει από το «σύνδρομο της άπνοιας του ύπνου», κατάσταση που, όπως λένε οι ειδικοί, χρειάζεται ειδική αντιμετώπιση.

Ποιοί κινδυνεύουν από το «σύνδρομο»;
Οι στατιστικές από τα Κέντρα Μελέτης Ύπνου, στα οποία καταφεύγουν πολλά από τα άτομα που ροχαλίζουν αναζητώντας λύση στο πρόβλημά τους, δείχνουν ότι στις περισσότερες περιπτώσεις το ροχαλητό οφείλεται στα εξής: σε στραβό διάφραγμα, ρινικούς πολύποδες ή σε υπερτροφία των αμυγδαλών. Επίσης καλό είναι να γνωρίζουμε ότι για το «σύνδρομο της άπνοιας του ύπνου» μπορεί να ευθύνονται γενετικοί, ανατομικοί αλλά και ορμονικοί παράγοντες.

Πότε να ανησυχήσεις;
Θα καταλάβεις ότι το ροχαλητό του παιδιού κρύβει το συγκεκριμένο σύνδρομο αν: έχει υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, δεν μπορεί να καταπιεί εύκολα, το στόμα του είναι ανοιχτό και το άνω χείλος ανυψωμένο. Επίσης, μιλά με τη μύτη, τα δόντια του αναπτύσσονται ανώμαλα, η αναπνοή του είναι δύσοσμη και εμφανίζει συχνές λοιμώξεις των αμυγδαλών. Για τη διάγνωση ο γιατρός μπορεί να υποδείξει τη νυχτερινή πολυπνογραφία (μια εργαστηριακή μέθοδο μελέτης του ύπνου).

Οι θεραπείες με μια ματιά
Η αντιμετώπιση τόσο του απλού ροχαλητού όσο και του συνδρόμου της υπνικής άπνοιας μέχρι στιγμής είναι συντηρητική ή χειρουργική.

Στα παιδιά, το ροχαλητό και η αποφρακτική υπνική άπνοια θεραπεύονται πλήρως με την αφαίρεση των αδενοειδών εκβλαστήσεων και την αμυγδαλεκτομή.

Στους ενηλίκους, αν το αίτιο οφείλεται στην ύπαρξη ρινικών πολυπόδων ή σε «στραβό διάφραγμα», τότε η αφαίρεση των πολυπόδων και η πλαστική του ρινικού διαφράγματος θα οδηγήσουν σε πλήρη ίαση.

Αν η αιτία του προβλήματος είναι η μαλθακή υπερώα (ουρανίσκος), η σταφυλή ή τα πλάγια τοιχώματα του φάρυγγα, η χειρουργική αντιμετώπιση είναι επίσης αποτελεσματική.

Το άνοιγμα των αεραγωγών με laser μπορεί ακόμα να βοηθήσει κυρίως άτομα νεαρής ηλικίας, χωρίς ωστόσο να εξαλείψει τελείως το πρόβλημα.

Για όσους δεν θέλουν να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση υπάρχει και συντηρητική θεραπεία. Γίνεται με τη χρήση μιας ειδικής «μάσκας», που φοριέται κατά τη διάρκεια του ύπνου και έχει την ιδιότητα να «πιέζει» και να διατηρεί κατά κάποιον τρόπο ανοιχτούς τους αεραγωγούς. Η συγκεκριμένη θεραπεία θεωρείται αρκετά αποτελεσματική.

Αποτελεσματικά θεωρούνται και τα ρινικά έμπλαστρα. Πρόκειται για υποαλλεργικά τσιροτάκια που τοποθετούνται στη ράχη της μύτης, διευκολύνοντας σημαντικά την αναπνοή και περιορίζοντας με αυτόν τον τρόπο το ροχαλητό.

Tέλος, υπάρχει και το «Snore stopper» (που μοιάζει με βραχιόλι). Περιέχει έναν ειδικό αισθητήρα ο οποίος είναι άκρως ευαισθητοποιημένος στον ήχο του ροχαλητού. Αστραπιαία εκπέμπει ανώδυνα ηλεκτρικά σήματα, που προκαλούν την κίνηση και επομένως την αλλαγή θέσης στον ύπνο.

Τα τσιγάρα, τα ποτά και...
...τα κιλά είναι οι καλύτεροι σύμμαχοι του ροχαλητού και του «συνδρόμου της άπνοιας του ύπνου». Όπως επισημαίνει ο καθηγητής Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Έρευνας του Ύπνου, κ. Κωνσταντίνος Σολδάτος, το σύνδρομο «εμφανίζεται συνήθως σε άντρες που είναι υπέρβαροι και καπνίζουν, καταναλώνουν αλκοόλ ή παίρνουν ηρεμιστικά. Ευάλωτοι είναι και όσοι έχουν κοντό και χοντρό λαιμό. Eπιπλέον, τα άτομα με το ‘‘σύνδρομο της άπνοιας του ύπνου’’ όταν ξυπνούν νιώθουν κούραση και γενικά δεν έχουν καλή διάθεση, ενώ κατά τη διά- ρκεια της ημέρας εμφανίζουν υπνηλία, πονοκεφάλους και διαταραχές στη μνήμη. Πολλοί, δε, εμφανίζουν και σεξουαλικά προβλήματα, γιατί αφενός είναι κουρασμένοι, αφού δεν κοιμούνται καλά, αφετέρου το σύνδρομο αποτελεί μια ακόμα αιτία για να μειώνονται το ποσοστά τεστοστερόνης τους».

Τι κρύβει το ροχαλητό στα παιδιά;
Σύμφωνα με έρευνα της Πνευμονολογικής Κλινικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, και τα 3 στα 10 από τα παιδιά που ροχαλίζουν πάσχουν από το σύνδρομο ύπνου-άπνοιας, ενώ η κύρια αιτία σε αυτή την περίπτωση είναι οι διογκωμένες αμυγδαλές και η παχυσαρκία. Το πρόβλημα, αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, μπορεί να δημιουργήσει μακροχρόνια και μεγάλου βαθμού απόφραξη στο αναπνευστικό σύστημα του παιδιού καθώς και υπερκινητικότητα, νευρικότητα, αλλαγές στα χαρακτηριστικά του προσώπου του (αδενοειδές προσωπείο).

Έρχεται και το χάπι...
Εδώ και ένα χρόνο έχουν ξεκινήσει οι κλινικές δοκιμές ενός χαπιού με την κωδική ονομασία ΒGC20-0166, που υπόσχεται να δώσει λύση στο πρόβλημα του ροχαλητού. Πρόκειται για φάρμακο που έχει σχεδιαστεί ώστε να επηρεάζει τις περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με την ομαλή λειτουργία της αναπνοής, επεμβαίνοντας έτσι και στο μηχανισμό που προκαλεί το ροχαλητό. Οι πρώτες δοκιμές που έγιναν σε δείγμα σαράντα ατόμων έδειξαν ότι το χάπι σε υψηλές δόσεις μειώνει σημαντικά τα συμπτώματα της αποφρακτικής άπνοιας (τη διακοπή δηλαδή της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου).

Και 5 φυσικοί τρόποι για να μειώσεις την έντασή του

1 Άσκηση: η σωματική άσκηση βελτιώνει ταυτόχρονα τον τόνο των μυών της γλώσσας και του λάρυγγα, με αποτέλεσμα να μειώνεται ο κίνδυνος ροχαλητού.

2 Διώξε τα επιπλέον κιλά: τα υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα έχει αποδειχτεί ότι ροχαλίζουν συχνότερα και εντονότερα από αυτούς που έχουν κανονικό βάρος.

3 Απόφυγε το αλκοόλ και το βαρύ φαγητό το βράδυ: το αλκοόλ, επειδή χαλαρώνει υπερβολικά τους μυς προκαλώντας έτσι ροχαλητό, είναι καλό να το αποφεύγεις τουλάχιστον τέσσερις ώρες πριν πας για ύπνο. Δεν πρέπει επίσης να τρως αργά το βράδυ, επειδή και η τροφή προκαλεί την έκκριση σάλιου, που μπορεί να επηρεάσει την αναπνοή κατά τη διάρκεια του ύπνου και να δημιουργήσει ροχαλητό.

4 Προσπάθησε να κοιμάσαι σε πλάγια στάση: Όταν κοιμάσαι ανάσκελα, η πιθανότητα ροχαλητού είναι μεγαλύτερη.

5 Πρόσεξε τα επίπεδα υγρασίας του δωματίου σου: Αν και στην Ελλάδα το κλίμα είναι γενικά υγρό, καλοριφέρ και air-condition ξηραίνουν τον αέρα. Ο ξηρός αέρας προκαλεί περισσότερες συσπάσεις του λάρυγγα και άρα... θορυβώδες ροχαλητό. Το χειμώνα τοποθέτησε στα σώματα θέρμανσης γυάλινα μπολ με νερό ή υγραντήρα στο δωμάτιο, για να ανεβάσεις τα ποσοστά υγρασίας.

Να θυμάσαι

Ένα άτομο που ροχαλίζει δεν σημαίνει απαραιτήτως πως πάσχει ή πως θα εμφανίσει το σύνδρομο της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας. Ωστόσο, η επίσκεψη στον ειδικό ωτορινολαρυγγολόγο σε περίπτωση υποψίας της νόσου θα βοηθήσει να εντοπιστεί το πρόβλημα νωρίς, αποτρέποντας έτσι την εμφάνιση επιπλοκών.

Οι διαταραχές αναπνοής κατά τον ύπνο διαπιστώνονται μόνο με μια ειδική εξέταση, που λέγεται «πολυσωματική μελέτη ύπνου», σε εξοπλισμένα εργαστήρια ή στα κρατικά Κέντρα Μελέτης Ύπνου. Τα περισσότερα ασφαλιστικά ταμεία εγκρίνουν τη συγκεκριμένη δαπάνη, ενώ η εξέταση αυτή, που κρατάει από ένα έως δύο 24ωρα (στη διάρκεια των οποίων ο ενδιαφερόμενος παραμένει στο νοσοκομείο), μπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε ηλικία.

Βασικά μέτρα κατά του ροχαλητού σε κάθε ενήλικο είναι κατ’ αρχάς η απώλεια βάρους, η διακοπή του καπνίσματος και του αλκοόλ, αφού και αυτό συμβάλλει στη χαλάρωση των μαλακών ιστών. Κατόπιν, ανάλογα με το αίτιο, προτείνεται και η θεραπεία.

«Μελέτησε» τον ύπνο σου

... Στα Ειδικά Κέντρα Μελέτης Ύπνου που λειτουργούν στα νοσοκομεία:

Aθήνα

«Eυαγγελισμός», τηλ.: 210-7201843.

«Αιγινήτειο», τηλ.: 210-7289324.

«Σισμανόγλειο», τηλ.: 210-8039911.

«Σωτηρία», τηλ.: 210-7763153.

«Ευγενίδειο», τηλ.: 210-7236743.

«Ερρίκος Ντυνάν», τηλ.: 210-6972958-9.

Θεσσαλονίκη

Nοσ. «Παπανικολάου», τηλ.: 2313-307000.

Νοσ. «Άγιος Παύλος», τηλ.: 2310-493538-9.