Eίναι από τα πιο σημαντικά όργανα του σώματος και αποτελούν τα φυσικά φίλτρα του οργανισμού, καθώς βοηθούν στην αποτοξίνωσή του και γενικότερα στη διατήρηση της καλής μας υγείας. Tα νεφρά μας καθαρίζουν το αίμα, αποβάλλουν τις τοξίνες και τις άχρηστες ουσίες, εκκρίνουν αλλά και αποδεσμεύουν ορμόνες, ρυθμίζουν το νερό και τις χημικές ουσίες του αίματος (όπως το νάτριο και το κάλιο). Aν, λοιπόν, υποστούν κάποια βλάβη, τότε δυσκολεύονται ή αδυνατούν να εκτελέσουν τις βασικές αυτές λειτουργίες, με αποτέλεσμα να προκληθούν διάφορες επιπλοκές, συχνά απειλητικές για τη ζωή μας. Ο πρόεδρος της Ελληνικής Νεφρολογικής Εταιρείας, καθηγητής Παθολογίας / Νεφρολογίας της Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ κ. Δημήτρης Μέμμος και ο δ/ντής της Νεφρολογικής Κλινικής Νοσοκομείου Νίκαιας, δρ Χρήστος Ιατρού, μας ενημερώνουν για όλα όσα πρέπει να κάνουμε ώστε να διατηρούμε τα νεφρά μας σε καλή κατάσταση.
Τα «ύποπτα» σημάδια
Oι παθήσεις των νεφρών, εκτός από τη νεφρολιθίαση, δεν πονάνε, οπότε δυστυχώς δεν μας ειδοποιούν έγκαιρα.
Στην οξεία νεφρική ανεπάρκεια η μη αποβολή ούρων ή η αποβολή πολύ μικρών ποσοτήτων μπορεί να αποτελεί μια ένδειξη.
Ένα άλλο σύμπτωμα μπορεί να είναι τα οιδήματα, που εμφανίζονται μετά τον ύπνο στα βλέφαρα ή τα πόδια.
Στη χρόνια νεφρική βλάβη πιθανά συμπτώματα είναι η κόπωση, η απουσία ενεργητικότητας, οι διαταραχές του ύπνου και η συχνή ούρηση με μεγάλη ποσότητα ούρων, ειδικά κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Υπέρταση: ο υπ’ αριθμόν 1 κίνδυνος!
Ένα στα τέσσερα περιστατικά νεφρικής ανεπάρκειας οφείλεται σε υψηλή αρτηριακή πίεση. Κι αυτό γιατί τα νεφρά παίζουν βασικό ρόλο στη ρύθμισή της. «Η υψηλή αρτηριακή πίεση», εξηγεί ο κ. Δημήτρης Μέμμος, «εκτός του ότι μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική βλάβη, μπορεί επίσης να αποτελεί ένδειξη ήδη υπάρχουσας νεφρικής βλάβης. Όταν, π.χ., έχουν δημιουργηθεί νεφρικές βλάβες λόγω υψηλής αρτηριακής πίεσης, οι νεφροί δεν μπορούν να φιλτράρουν και να αποβάλλουν τις περιττές ουσίες και το επιπλέον υγρό από το αίμα ή να παράγουν σημαντικές ορμόνες, όπως η ερυθροποιητίνη, η έλλειψη της οποίας οδηγεί σε χαμηλή οξυγόνωση του αίματος, κατάσταση που αναγκάζει την καρδιά να εργάζεται πιο έντονα. Έτσι, ο ασθενής αισθάνεται συχνά κουρασμένος και μπορεί να εμφανίσει καρδιαγγειακή νόσο και άλλες επιπλοκές. Ο έλεγχος λοιπόν της αρτηριακής πίεσης αποτελεί σήμερα την πιο σημαντική παρέμβαση στην αντιμετώπιση της χρόνιας νεφρικής νόσου».
Τι πρέπει να ξέρουμε για τη Χρόνια Νεφρική Νόσο
n Η διάγνωση της ΧΝΝ είναι δύσκολη, επειδή ο ασθενής δεν έχει συμπτώματα. Η πάθηση εξελίσσεται αθόρυβα σε ανεπάρκεια των νεφρών. Τα συμπτώματα εμφανίζονται όταν πάνω από το 50% της λειτουργίας τους έχει ήδη χαθεί.
Σε πιο προχωρημένο στάδιο της νόσου εμφανίζονται γαστρεντερικά προβλήματα. Ακόμα, με την επιδείνωση της νόσου παρατηρείται δυσανεξία στη γλυκόζη, λόγω της αντίστασης των ιστών στη δράση της ινσουλίνης.
Το νερό κάνει καλό! Ναι, αλλά πόσο;
Γενικά επικρατεί η εντύπωση ότι η μεγάλη κατανάλωση νερού «καθαρίζει» τα νεφρά μας. Τα πράγματα όμως δεν είναι ακριβώς έτσι. Οι ειδικοί συμβουλεύουν να πίνουμε μόνο όσο νερό χρειαζόμαστε. H μεγάλη κατανάλωσή του μπορεί μάλιστα να μας βλάψει, αν υπάρχει ήδη νεφρική βλάβη. Eκείνοι που χρειάζονται λίγο παραπάνω νερό ?αλλά και πάλι χωρίς υπερβολές? είναι όσοι έχουν πέτρες στα νεφρά.
Τι πρέπει να κάνετε
«Όσοι ανήκουν στην ‘‘ομάδα κινδύνου’’», επισημαίνει ο δρ Χρήστος Ιατρού, «θα πρέπει να υποβάλλονται, τουλάχιστον μία φορά το χρόνο, σε έλεγχο των νεφρών, που γίνεται με μια εξέταση αίματος που αφορά τα επίπεδα της κρεατινίνης (δείκτης καλής ή κακής νεφρικής λειτουργίας), εξετάσεις ούρων και απεικονιστικές εξετάσεις».
Θα πρέπει επίσης να ελέγχουν συχνά την αρτηριακή τους πίεση, μειώνοντας την κατανάλωση αλατιού και αλκοόλ, αλλά και να διατηρούν το βάρος τους σε φυσιολογικά επίπεδα.
Οι υπερτασικοί επιβάλλεται να διατηρούν καλά ρυθμισμένη την αρτηριακή τους πίεση, όσοι έχουν σάκχαρο να ελέγχουν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα και αυτοί που αντιμετωπίζουν πρόβλημα νεφρολιθίασης (πέτρα στα νεφρά) να αποφεύγουν την υπερκατανάλωση τροφών πλούσιων σε ασβέστιο, όπως γαλακτοκομικά κ.λπ.
Σε ορισμένους ασθενείς ίσως χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή για τη σωστή ρύθμιση της πίεσης, για την ελάττωση των τιμών της χοληστερόλης και για την αντιμετώπιση της αναιμίας.
Κι εγώ που δεν έχω πρόβλημα;
Προσέχετε να μην αποκτήσετε, παίρνοντας κάποια προληπτικά μέτρα.
Η γενική εξέταση ούρων, π.χ., είναι ένας ασφαλής τρόπος για να μάθετε την κατάσταση των νεφρών σας, αφού μπορεί να αποκαλύψει διαταραχές όπως ουρολοίμωξη, πέτρες, νεφρική ανεπάρκεια κ.ά.
Αποφεύγετε την υπερκατανάλωση αλατιού, ελέγχετε το βάρος, την αρτηριακή σας πίεση και ακολουθείτε διαιτολόγιο με τρόφιμα από όλες τις ομάδες, στις σωστές ποσότητες.
