Από τη Γεωργία Κοντού
Μια πάθηση με χίλια πρόσωπα, το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών, ταλαιπωρεί πολλές γυναίκες. Ο δρ Θάνος Παπαθανασίου μάς μιλά για τις θεραπείες που υπάρχουν σήμερα αλλά και για τον πολύτιμο ρόλο της φυτοθεραπείας. Περίπου 5-7% των γυναικών που βρίσκονται στο στάδιο της αναπαραγωγικής ηλικίας, δηλαδή μεταξύ 20 και 40 ετών, υποφέρουν από το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (ΣΠΩ). Μια πάθηση που επηρεάζει σημαντικά τόσο την ψυχολογία της γυναίκας όσο και τη μελλοντική υγεία της και φυσικά την ικανότητά της να φέρει στον κόσμο παιδιά. Το πιο σημαντικό όμως απ όλα είναι ότι πρόκειται για μια κατάσταση «αίνιγμα», καθώς δεν εμφανίζεται με τον ίδιο τρόπο σ' όλες τις γυναίκες. Αυτή η ποικιλομορφία στην εκδήλωσή της προβληματίζει τόσο τις ίδιες όσο και τους γιατρούς, και μάλιστα πολλές φορές διαφορετικών ειδικοτήτων. Ο δρ Θάνος Παπαθανασίου, μαιευτήρας-χειρουργός γυναικολόγος, MRCOG και μέλος του Κολεγίου Μαιευτήρων Γυναικολόγων της Μεγάλης Βρετανίας, μας βοηθά να λύσουμε το γρίφο της πάθησης αυτής και ταυτοχρόνως μας εξηγεί πώς, πότε και γιατί η φυτοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει.
Υποψίες & διλήμματα
Τα συνήθη συμπτώματα που οδηγούν μια γυναίκα στο ιατρείο είναι οι διαταραχές του μηνιαίου κύκλου λιγότερο συχνή ή και καθόλου περίοδος, η υπερτρίχωση, η εμφάνιση ακμής, η δυσκολία να μείνουν έγκυοι ή οι συχνές αποβολές, η αύξηση βάρους ή η δυσκολία να χάσουν βάρος. Μπορεί, τέλος, να είναι και συνδυασμός των παραπάνω συμπτωμάτων. «Το υπερηχογράφημα της κοιλιάς συνήθως δείχνει πολλαπλές μικρές κύστεις στις ωοθήκες. Ενώ οι ορμονικές εξετάσεις αίματος συχνά αποκαλύπτουν αυξημένα επίπεδα ή δραστηριότητα αντρικών ορμονών (τεστοστερόνη και άλλα ανδρογόνα), χαμηλή προγεστερόνη και υψηλή LH (ορμόνη της υπόφυσης που ρυθμίζει τις ωοθήκες)», μας λέει ο κ. Παπαθανασίου. Ωστόσο, το πιο σημαντικό βήμα είναι η αντιμετώπιση του προβλήματος, καθώς το ΣΠΩ είναι δυνατό να προκαλέσει, εκτός από σοβαρά προβλήματα στη γονιμότητα, και άλλες επικίνδυνες καταστάσεις, όπως αυξημένο σάκχαρο και λιπίδια του αίματος, υπέρταση κ.λπ.
Υπάρχουν νέα για τη θεραπεία;
«Οι θεραπείες που είναι διαθέσιμες σήμερα είναι πολλές, αν και αυτό συνήθως συνεπάγεται ότι δεν υπάρχει μία και πολύ αποτελεσματική! Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η καλή διατροφή και η άσκηση βοηθούν σημαντικά. Επιπλέον, υπάρχουν φάρμακα που βοηθούν στην αποκατάσταση της ορμονικής ισορροπίας», διευκρινίζει ο κ. Παπαθανασίου και προσθέτει ότι η πρόσφατη γνώση για τη στενή σχέση του ΣΠΩ με την ινσουλίνη και το σάκχαρο αίματος έχει οδηγήσει σε προσπάθειες αντιμετώπισής του με φάρμακα που θεραπεύουν το σακχαρώδη διαβήτη.
7 θεραπευτικά φυτά
Οι περισσότερες γυναίκες με ΣΠΩ δεν επιθυμούν να παίρνουν φάρμακα σε χρόνια βάση, ιδιαίτερα μάλιστα αν μπορούν να το αποφύγουν. Κάποιες θέλουν να διακόψουν το φάρμακο που παίρνουν για μήνες ή και χρόνια, αλλά φοβούνται μήπως τα προβλήματα επανέλθουν δριμύτερα. Τέλος, υπάρχουν κι εκείνες που ήδη δοκίμασαν κάποιο φάρμακο, δεν είδαν το επιθυμητό αποτέλεσμα ή υπέφεραν από παρενέργειες. «Η φυτοθεραπεία ακούγεται ιδιαίτερα ελκυστική, ιδιαίτερα όταν η διατροφή και η άσκηση δεν αρκούν ή, για να είμαστε ειλικρινείς, δεν γίνονται επιμελώς και χρειάζεται μια μικρή βοήθεια. Λόγω του ευρέος φάσματος που διαθέτουν, τα βότανα συχνά προσφέρουν μια ολιστική θεραπευτική προσέγγιση».
Πώς βοηθούν
«Τα φυτικά, όπως και τα κλασικά φάρμακα, εστιάζουν σε κάποια από τα επιμέρους προβλήματα του ΣΠΩ, όπως οι ανωμαλίες περιόδου, η ανεπιθύμητη τριχοφυϊα, η υπογονιμότητα, η αντοχή στην ινσουλίνη και το σωματικό βάρος. Παρ όλα αυτά, δεν είναι σπάνιο κάποιο βότανο να δρα ευεργετικά σε παραπάνω από μία εκδηλώσεις του συνδρόμου», λέει ο κ. Παπαθανασίου και μας αναλύει τις ευεργετικές ιδιότητες κάποιων από τα φυτά που βοηθούν.
Vitex Agnus-Castus (Λυγαριά): Ρυθμίζει τις ορμόνες, βελτιώνει το σεξ
Βοηθά στην αποκατάσταση της ορμονικής ισορροπίας, ιδιαίτερα σε γυναίκες με πολλά οιστρογόνα και λιγότερη προγεστερόνη. Οι γυναίκες με ΣΠΩ που δεν κάνουν συχνά ωορρηξία έχουν σχετική έλλειψη προγεστερόνης και υπερβολική δράση οιστρογόνων, άρα ενδέχεται να ανταποκριθούν θετικά στη χρήση λυγαριάς. Έχει χρησιμοποιηθεί με επιτυχία στην επαναφορά της περιόδου και τη βελτίωση της γονιμότητας, όταν αυτή οφείλεται σε ορμονικά αίτια. Επιπλέον, η λυγαριά μπορεί να βοηθήσει στην ανεπάρκεια του ωχρού σωματίου, της πληγής δηλαδή που παραμένει παροδικά στην ωοθήκη μετά την ωορρηξία και που παράγει προγεστερόνη. Ως γνωστό αφροδισιακό, υπόσχεται καλύτερο σεξ μαζί με βελτιωμένη γονιμότητα!
Saw Palmetto: Ισορροπεί τα ανδρογόνα
Έχει δράση κατά των αντρικών ορμονών. Ενώ στους άντρες χρησιμοποιείται για την υπερτροφία του προστάτη, έχει επίσης ευεργετική δράση σε γυναίκες με πολλά ανδρογόνα, όπως στο ΣΠΩ. Μπορεί να βοηθήσει στις περιπτώσεις ανεπιθύμητης τριχοφυϊας, ακμής και τριχόπτωσης. Επειδή μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του βάρους, δεν είναι κατάλληλο για τις γυναίκες με ΣΠΩ που θέλουν να χάσουν μερικά ανεπιθύμητα κιλά.
Ηoly Βasil: Ρυθμίζει το σάκχαρο
Έχει κι αυτό δράση κατά των ανδρογόνων, σε συνδυασμό με χαλαρωτικές ιδιότητες. Το βότανο αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για γυναίκες με ΣΠΩ, γιατί έχει βρεθεί ότι μειώνει το σάκχαρο πριν και μετά το φαγητό αλλά και τα λιπίδια του αίματος.
Fenugreek (Τριγονέλα):Για τη χοληστερίνη κι όχι μόνο
Είναι ισχυρό αντι-ανδρογόνο, με ευεργετική επίδραση κατά της χοληστερόλης, του σακχάρου και διαφόρων φλεγμονών.
Liquorice (Γλυκόριζα): Βελτιώνει ακμή & ανεπιθύμητη τριχοφυϊα
Λειτουργεί κατά των ανδρογόνων και συνεπώς βελτιώνει την ακμή και μειώνει την ανεπιθύμητη τριχοφυΐα. Αποκαθιστά την καλή λειτουργία των επινεφριδίων, που συχνά συμμετέχουν στην ορμονική διαταραχή του ΣΠΩ. Μπορεί να επαναφέρει την LH στα φυσιολογικά επίπεδα. Η μακροχρόνια χορήγησή του όμως μπορεί να προκαλέσει κατακράτηση νερού και υψηλή πίεση κι αυτό περιορίζει τη χρήση του σε κάποιες γυναίκες με ΣΠΩ.
Shatavari: Ιδανικό για την υπογονιμότητα
Στα ινδικά σημαίνει «η γυναίκα που έχει χίλιους άντρες» και θεωρείται αναζωογονητικό των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Χρησιμοποιείται ευρέως στη θεραπεία της υπογονιμότητας, των αποβολών και της μειωμένης ερωτικής επιθυμίας. Επίσης, έχει ευεργετική δράση σε άλλα όργανα, όπως στους πνεύμονες, το στομάχι και τις αρθρώσεις.
Χωρίς να έχει ειδική δράση κατά του ΣΠΩ, θεωρείται το καλύτερο φυτικό αντικαταθλιπτικό. Τα προβλήματα που συνοδεύουν το ΣΠΩ συχνά επιβαρύνουν την ψυχολογία της γυναίκας και μπορεί να οδηγήσουν σε αίσθημα χαμηλής αυτοεκτίμησης ή ακόμη και σε κάποιο βαθμό κατάθλιψης. Το St Johns Wort θεραπεύει την ήπια και μέτρια κατάθλιψη, κι έτσι μπορεί να αποφευχθεί η χρήση κάποιου κλασικού αντικαταθλιπτικού φαρμάκου. Θέλει προσοχή όμως στη χρήση του, καθώς μεταξύ άλλων μπορεί να κάνει το δέρμα πιο ευαίσθητο στην ηλιακή ακτινοβολία.
Πάντα με συνταγή γιατρού
«Τα φυτικά προϊόντα περιέχουν μία ή περισσότερες δραστικές ουσίες, γι αυτό και δεν εξαιρούνται από τα προβλήματα που έχουν και τα παραδοσιακά φάρμακα», μας διευκρινίζει ο κ. Παπαθανασίου. «Χρειάζεται λοιπόν η συμβουλή του ειδικού για:
*Την επιλογή της πιο κατάλληλης ουσίας ή συνδυασμού ουσιών για τη γυναίκα με ΣΠΩ.
*Τη ρύθμιση της δοσολογίας. Αυτή εξαρτάται από το μέγεθος του προβλήματος, την ύπαρξη άλλων προβλημάτων υγείας και τους εκάστοτε συνδυασμούς.
*Κι αυτό γιατί κάποια βότανα είναι πιο τοξικά από άλλα.
*Τον καθορισμό της διάρκειας της θεραπείας. Κάποια φυτικά προϊόντα μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο για μικρά χρονικά διαστήματα, π.χ. 2 έως 3 εβδομάδων.
*Την καταλληλότητα ενός βοτάνου στην εγκυμοσύνη. Οι γυναίκες με ΣΠΩ δεν έχουν τακτική περίοδο και μπορεί να μην αντιληφθούν νωρίς ότι είναι έγκυοι. Κάποια προϊόντα είναι ασφαλή, κάποια άλλα μπορεί να βλάψουν μια πολύτιμη εγκυμοσύνη!
*Την έγκυρη ενημέρωση σε έναν τύπο εναλλακτικής θεραπείας που δεν είναι ακόμη εδραιωμένος στον ελληνικό χώρο».
