Από τον Γιαννη Ανδριανατο
7 τρόποι για να το μάθετε αμέσως! Ποιος δεν θα ήθελε έναν εύκολο και απλό τρόπο για να καταλάβει ποιον στ’ αλήθεια έχει απέναντί του; Εμείς θα σας δείξουμε εφτά βασικούς τρόπους για να γνωρίσετε πολύ καλύτερα τον άνθρωπο που μόλις συναντήσατε και να γλιτώσετε από διαψεύσεις, εξαπατήσεις, κακές συναλλαγές, ψεύτικους έρωτες...
Να τος λοιπόν! Ο συνάνθρωπός μας, που μόλις γνωρίσαμε, στέκεται απέναντί μας. Μας κοιτάει και τον κοιτάμε. Παρατηρούμε το ντύσιμο, τα χαρακτηριστικά, τις εκφράσεις του. Πώς μπορούμε να τον αξιολογήσουμε; Είναι αξιόπιστος; Θα καταφέρουμε να συνεργαστούμε μαζί του; Ό,τι λέει το εννοεί; Μας θυμίζει κάποιο γνωστό μας, με τον οποίο μπορούμε να τον συγκρίνουμε; Ο εγκέφαλός μας είναι προγραμματισμένος να βγάζει ένα πρώτο συμπέρασμα για το συνομιλητή μας σε 90 δευτερόλεπτα. Αυτό είναι ένα... χρήσιμο κατάλοιπο της προϊστορικής εποχής, όταν οι πρόγονοί μας έπρεπε γρήγορα να βγάλουν συμπέρασμα για τις προθέσεις κάποιου άγνωστου, ώστε να προστατέψουν την ίδια τη ζωή τους. Ο εγκέφαλος, λοιπόν, στήριζε την κρίση του στα μη λεκτικά σημάδια, στη γλώσσα του σώματος. Αυτή η ικανότητά του δεν έχει χαθεί και είναι εξίσου απαραίτητη και σήμερα. Ωστόσο, οι άνθρωποι, γνωρίζοντας πλέον την αξία της «πρώτης εντύπωσης», δημιουργούν ένα μελετημένο κώδικα παραπλάνησης, παίζοντας ένα ρόλο ο οποίος δεν ανταποκρίνεται απαραίτητα στην πραγματικότητα. Έτσι, ο εγκέφαλος χρειάζεται πλέον μια «μετεκπαίδευση» στα... σύγχρονα, πιο ασαφή δεδομένα των σχέσεων. Παρακάτω παραθέτουμε εφτά κώδικες ανάλυσης της προσωπικότητας του συνομιλητή μας. Τίποτα, φυσικά, δεν λειτουργεί απόλυτα, αλλά η επεξεργασία που θα κάνετε σχετικά με αυτούς τους κώδικες θα δημιουργήσει ένα προσωπικό γρήγορο σύστημα αξιολόγησης. Είναι σίγουρο πως όσο πιο γρήγορα και έγκυρα προσδιορίζουμε την ποιότητα των ανθρώπων που συναντάμε, τόσο πιο επιτυχημένοι είμαστε, προνοώντας και όχι θεραπεύοντας...
1. Το βλέμμα
Τα μάτια είναι οι καθρέφτες του εσωτερικού κόσμου και το κοντινότερο όργανο στον εγκέφαλο, το οποίο τον τροφοδοτεί με τις περισσότερες πληροφορίες για το περιβάλλον στο οποίο ζει, με ακρίβεια και ταχύτητα. Ας δούμε κάποια βασικά σημάδια του βλέμματος, που καλό είναι να προσέχουμε κατά την «πρώτη συνάντηση».
α) Βλέμμα ερευνητικό, που μας εξετάζει από την κορυφή έως τα νύχια, χωρίς να επικεντρώνεται σε κάποιο συγκεκριμένο σημείο πάνω μας. Φανερώνει ένα πρόσωπο ανασφαλές, το οποίο αμέσως προσπαθεί να βασιστεί σε κάποιο ελάττωμά μας για να μας χαρακτηρίσει. Δεν έχει σαφή στόχο και δεν είναι πάντα σε θέση να αξιολογήσει τα σημαντικά από τα ασήμαντα. β) Βλέμμα που αποφεύγει το δικό μας, συγκεντρώνεται προς τα κάτω ή είναι λίγο ντροπαλό. Υποδηλώνει ένα πρόσωπο που κρατάει παθητική στάση απέναντι στις καταστάσεις και περιμένει από τους άλλους να κάνουν το πρώτο βήμα και να το αποδεχτούν. Ο δισταγμός, η αναβλητικότητα και οι ματαιώσεις είναι συνηθισμένα φαινόμενα για τέτοια άτομα. γ) Βλέμμα έντονο, που εστιάζει στα δικά μας μάτια, δείχνει πρόσωπο με ισχυρή αυτοεκτίμηση ή φιλαρέσκεια, που θέλει να μας επιβληθεί από την πρώτη στιγμή. Κάποιοι το χρησιμοποιούν και σαν υποβολή για να συσκοτίσουν την κρίση και να χειραγωγήσουν το συνομιλητή. δ) Βλέμμα έντονα φωτεινό και ενθουσιώδες. Στις περισσότερες περιπτώσεις αυτό το βλέμμα φανερώνει άτομο που θέλει να εμφανίζεται σε όλους συμπαθές, αξιαγάπητο και πολύτιμο. Ωστόσο, κρύβει πολλές φορές ιδιοτέλεια και μια τάση να μας «κερδίσει» για να επωφεληθεί. Γενικά, κάθε υπερβολή είναι ύποπτη. ε)Βλέμμα πλάγιο ή με μισόκλειστα βλέφαρα. Δείχνει άτομο καχύποπτο και εξουσιαστικό, που θέλει να μας παρατηρεί χωρίς να το παρατηρούμε. Συνήθως αυτά που λέει δεν έχουν σχέση με τις αληθινές προθέσεις του. στ) Βλέμμα που επικεντρώνεται σε κάποιο χαρακτηριστικό μας, ένα ρούχο ή αξεσουάρ ή σε ερωτογενείς περιοχές (στήθος, χείλη, γεννητικά όργανα κ.λπ.). Τέτοιο βλέμμα υποδηλώνει άτομο αδιάκριτο, έντονα εγωκεντρικό, που απαιτεί από τους άλλους μόνο όσα του αρέσουν. Ήδη από την πρώτη στιγμή φανερώνει ποιος είναι ο στόχος του, δηλώνοντας κατηγορηματικά «δεν δίνω λογαριασμό σε κανέναν!». ζ) Βλέμμα ήρεμο, σταθερό, αλλά και εκφραστικό, χωρίς υπερβολές ή τυποποίηση (δεν είναι για παράδειγμα συνέχεια χαρούμενο ή συνέχεια έντονο, αλλά ανταποκρίνεται στην ανάγκη της στιγμής). Το βλέμμα αυτό φανερώνει αυτοκυριαρχία και ένα άτομο που ξέρει τι θέλει, αλλά δεν το επιβάλει και αφήνει περιθώριο έκφρασης και στους γύρω του. Δεν προσδοκά και δεν κρύβει τίποτα. η) Βλέμμα συνοφρυωμένο. Δείχνει άνθρωπο που αντιμετωπίζει ό,τι δεν ξέρει ως εν δυνάμει εχθρό. Όποτε είναι σε ένταση, θέλει να μας κόψει τον αέρα, ενώ έμμεσα απειλεί ότι θα θυμώσει κι άλλο αν δεν τον αποδεχτούμε. Το συνοφρυωμένο βλέμμα εκφράζει συνήθως εριστικούς και νευρικούς ανθρώπους που δημιουργούν παρεξηγήσεις.
2. Η φωνή
Η φωνή φανερώνει τις ψυχικές διακυμάνσεις και τα βαθύτερα κίνητρά μας και αποκαλύπτει περισσότερα και από τα ίδια τα λόγια. Σε μια νέα γνωριμία το ηχόχρωμα της φωνής, η ένταση και η ταχύτητα της έκφρασης αποδίδουν στους τυπικούς χαιρετισμούς («καλησπέρα», «πώς είστε;» κ.λπ.) μια ξεχωριστή αίσθηση. Ας δούμε κάποια σημάδια της:
α) Φωνή σε υψηλό τόνο και μεταπτώσεις - λόγος γρήγορος και αναλυτικός παραπέμπουν σ’ έναν άνθρωπο που προσπαθεί να εντυπωσιάσει από την αρχή εκτελώντας ένα μικρό σόου! Η υπερβολή πάντα κρύβει κάτι, κυρίως ανασφάλεια, ανάγκη για έλξη της προσοχής και ταχεία υποβίβαση του συνομιλητή. β) Διστακτική, αργόσυρτη - αμήχανες παύσεις στο λόγο. Είναι η φωνή ενός ατόμου λίγο φοβισμένου σε κάθε νέα γνωριμία. Μέχρι να εξοικειωθεί και να νιώσει σιγουριά διστάζει όπως και η ψυχή του και αναζητάει δικλείδες ασφαλείας. γ) Φωνή χαμηλή και ουδέτερη, σταθερή και χωρίς μεταπτώσεις. Άλλη μια μεταμφιεσμένη άμυνα μπροστά στον άγνωστο συνομιλητή. Αποτελεί μέρος μιας μεθόδου που διατηρεί τις αποστάσεις, ενώ ταυτόχρονα δίνει την ευκαιρία στο άτομο να παρατηρεί πιο καθαρά τις μεταπτώσεις στη δική μας φωνή. Συνήθως συναντάται σε ανθρώπους που ασκούν εξουσία, χωρίς αυτό να γίνεται αμέσως αντιληπτό. δ) Φωνή τρυφερή, χαρωπή - θετικές λέξεις και φιλοφρονήσεις στο λόγο παραπέμπουν σε άνθρωπο ευαίσθητο, συχνά αφελή ή λίγο εκτός πραγματικότητας και υπερβολικά καλοπροαίρετο. Πίσω όμως από αυτή την καλοσύνη επιδιώκει την αποδοχή, ενώ πληγώνεται γρήγορα αν δεν δεχτούμε την «καλοσύνη» του. ε) Φωνή τραχιά, απότομη και κοφτή - συχνές παρεμβάσεις στο λόγο του συνομιλητή υποδηλώνουν εγωκεντρικό άτομο που θέλει να δείξει «ντόμπρο» χαρακτήρα, όμως κατά βάση επιδιώκει να επιβληθεί ή τουλάχιστον να περάσει το μήνυμα ότι κάνει αυτό που θέλει. στ) Φωνή ήρεμη, σταθερή, με μεταπτώσεις και χωρίς τονικές υπερβολές - ευγενικός χωρίς φιλοφρονήσεις λόγος υποδηλώνουν έναν ισορροπημένο άνθρωπο, που δεν επιθυμεί να επιβληθεί ή δεν κρύβεται από ανασφάλεια, έτοιμο να συνδιαλλαγεί μαζί μας χωρίς να το διατυμπανίζει. Μια τέτοια φωνή είναι ένα καλό πρώτο σημάδι.
3. Η αναπνοή
Η αναπνοή είναι μια ακτινογραφία της συμπεριφοράς μας. Οτιδήποτε συμβαίνει μέσα μας αποτυπώνεται στις μικρές αλλαγές στο ρυθμό της. α) Αναπνοή γρήγορη σαν λαχάνιασμα. Υποδηλώνει αδημονία λόγω της έντασης της πρώτης επαφής. Η αδυναμία προσαρμογής την επιταχύνει, όπως στην περίπτωση που υπάρχει κίνδυνος. Δείχνει άνθρωπο ανυπόμονο, βιαστικό, γρήγορο στις αντιδράσεις του, αλλά όχι πάντα συγκεκριμένο και συνεπή. β)Αναπνοή με βαθιές εισπνοές και εκπνοές-ξεφυσήματα. Δείχνει άτομο που φοβάται πώς θα το κρίνει ο συνομιλητής του. Δεν είναι ήρεμο και χρειάζεται «σπρώξιμο» για να δράσει. γ)Αναπνοή άδηλη, κρυφή, ανεπαίσθητη. Παραπέμπει επίσης στην εκδήλωση της αμηχανίας που προκαλεί η πρώτη επαφή. Δείχνει άτομο καχύποπτο, μεθοδικό, κρυψίνουν, που παριστάνει τον... ψόφιο κοριό μέχρι να πετύχει τους στόχους του. δ) Αναπνοή ήρεμη, χωρίς μεταπτώσεις, που επικεντρώνεται χαμηλά στο διάφραγμα και γίνεται κυρίως με την κοιλιά και την έλλειψη συμμετοχής του θώρακα. Υποδηλώνει έναν αυτοκυριαρχούμενο άνθρωπο, που ελέγχει το σώμα και τη συμπεριφορά του. Μπορούμε να τον εμπιστευτούμε, γιατί σώμα, αναπνοή και νους συνεργάζονται.
4. Η αύρα
Η αύρα, η ενεργειακή εκπομπή του κάθε ατόμου, είναι ένα σημαντικό κριτήριο για μια νέα γνωριμία. Σ’ αυτή την περίπτωση δεν υπάρχουν «τυποποιημένοι κανόνες». Χρειάζεται να είμαστε ανοιχτοί και έτοιμοι να εισπράξουμε ό,τι εκπέμπει αυτός που έχουμε απέναντί μας. Μια μέθοδος για να βγάλουμε συμπεράσματα για την αύρα στο συνειδητό επίπεδο είναι να ρωτήσουμε μέσα μας: «Αν ήταν ο συνομιλητής μας χρώμα, τι χρώμα θα ήταν;». Και αφήνουμε την απάντηση να προκύψει αυθόρμητα... Ανάλογα με το χρώμα και τη σχέση μας μαζί του, θα βγάλουμε και τα συμπεράσματά μας. Τα τελευταία μπορούν να γίνουν πιο συγκεκριμένα αν θέσουμε και άλλες ερωτήσεις, όπως: «Αν ήταν γεύση-φαγητό, τι φαγητό θα ήταν;» - «Αν ήταν μυρωδιά, τι μυρωδιά θα ήταν;» - «Αν ήταν ζώο» κ.λπ. Με τέτοιες ερωτήσεις το υποσυνείδητό μας δίνει πολλές φορές ακαριαία τις πιο ουσιαστικές πληροφορίες για το πρόσωπο που γνωρίζουμε.
5. Ο χαιρετισμός
Τα χέρια φανερώνουν τις πραγματικές προθέσεις μας. Ο χαιρετισμός με χειραψία ή μη, οι κινήσεις των δαχτύλων, η θέση των χεριών (σταυρωμένα, στους μηρούς κ.λπ.) είναι πολύ σημαντικά σημάδια σε μια νέα γνωριμία. α) Χειραψία άμεση, με το χέρι σφιγμένο, μεγάλες κινήσεις και «ανήσυχα» χέρια. Φανερώνει άνθρωπο που φαίνεται άνετος, φιλικός και εξωστρεφής, ώστε να μην προσέξουμε πάνω του κάποιες ενοχλητικές λεπτομέρειες. Μας σφίγγει το χέρι για να επιβληθεί και κάνει ανοιχτές χειρονομίες για να καθορίσει τα όρια του χώρου γύρω του. Προσέξτε, γιατί θα μείνετε στο περιθώριο! β) Χειραψία χαλαρή, τυπική, ουδέτερη. Χαρακτηρίζει εκείνους που θέλουν να κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους και κάνουν αυτό που επιβάλλεται χωρίς πολλές απαιτήσεις και πρωτοβουλίες. Ωστόσο, αν τους δώσουμε χώρο, μπορεί να γίνουν μικροί τύραννοι. γ) Χειραψία με το «μισό χέρι», ψυχρή, χωρίς μεγάλη ταλάντωση. Δείχνει άνθρωπο που έχει μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του και θέλει να δίνει λίγα και να παίρνει πολλά. Περνάει από την αρχή το μήνυμα «Δεν μπορείς να με ελέγξεις» και έχει καταπιεσμένα συναισθήματα. δ) Χαιρετισμός με κούνημα του χεριού στον αέρα, χωρίς να έρχονται τα χέρια σε επαφή. Εκφράζει ανθρώπους που κρατούν αποστάσεις και που δεν δένονται με τους άλλους. Παριστάνουν τους «κουλ» τύπους και δεν περνούν σε τυπικότητες. Συνήθως καλοί στην παρέα, ασυνεπείς ωστόσο στις υποχρεώσεις τους. ε) Χαιρετισμός με χτύπημα στους ώμους, στο μπράτσο ή στον κορμό του άλλου. Υπερβολικές κινήσεις που επιδιώκουν τη γρήγορη οικειότητα και υποδηλώνουν άτομα με τάσεις ιδιοκτησίας. στ) Χαιρετισμός μόνο με νεύμα και τα χέρια στις τσέπες ή δεμένα στην πλάτη. Παραπέμπει σε άτομα που ζουν μόνο για τον εαυτό τους και δεν κάνουν τίποτα αν δεν υπάρχει προφανές κέρδος. Είναι δύστροπα, πότε φοβισμένα, πότε εκκεντρικά και πότε σνομπ. ζ) Χειραψία ούτε σφιχτή ούτε χαλαρή, αλλά σταθερή. Δείχνουν κάποιον που είναι έτοιμος για επικοινωνία χωρίς καχυποψία ή κόμπλεξ, αλλά και χωρίς αφέλεια. Είναι ένδειξη προσμονής μιας ισότιμης επαφής.
6. Οι εκφράσεις
Οι εκφράσεις του προσώπου διαψεύδουν ή επιβεβαιώνουν τα λόγια μας. Ας δούμε κάποιες απ’ αυτές: α) Πολλές, έντονες και εναλλασσόμενες εκφράσεις, γουρλωμένα μάτια, ανοιχτό στόμα. Το άτομο αυτό μας μαγνητίζει με την ποικιλία! Συνήθως επιδιώκει τη χειραγώγηση του συνομιλητή. β) Σταθερό, παγωμένο χαμόγελο. Χρησιμοποιείται από όποιον δεν θέλει να είναι αυθόρμητος και έτσι δημιουργεί μια τυπική οικειότητα, χωρίς κάτι το μεμπτό. Συναντάται σε ευθυνόφοβους. γ) Ανέκφραστη όψη, απουσία χαμόγελου ή συσπάσεων. Φανερώνει ανθρώπους εγκεφαλικούς, ψυχρούς και μεθοδικούς, που είτε δεν έχουν συναισθήματα είτε είναι βαθιά πληγωμένοι. Φαίνονται περισσότερο σαν διαπραγματευτές παρά σαν συνομιλητές. δ) Πρόσωπο με ένταση αποτυπωμένη πάνω του: ρυτίδες στο μέτωπο, δάγκωμα χειλιών, σφιγμένα σαγόνια κ.λπ. Εκφράζει άτομα με χαμηλό αυτοέλεγχο. Ζουν με το συναίσθημα και φορούν αυτήν τη μάσκα, για να περάσουν το μήνυμα ότι είναι δύσκολοι, ζόρικοι. ε) Ήρεμο χαλαρό πρόσωπο, χωρίς συσπάσεις. Με ελαφρώς χαμογελαστά μάτια και λίγο ανοιχτό στόμα. Άτομο δεκτικό, ανοιχτό, χωρίς την τάση να κρίνει ή το φόβο μήπως κριθεί. Μαζί του δεν χρειάζεται να παίζουμε ρόλους.
7. Το ντύσιμο
Από μόνο του είναι ένας ρόλος, που κρύβει αλλά και φανερώνει πολλά. Εδώ θα δούμε μόνο τα βασικότερα στυλ: α) Εντυπωσιακό, φολκλόρ, εκκεντρικό. Φανερώνει ματαιόδοξο άτομο που αποζητά την προσοχή. Προσπαθεί να ξαφνιάσει με έντονα χρώματα, ώστε να στρέψει την προσοχή αλλού. β) Αταίριαστο με την περίσταση. Ενδιαφέρον αλλά και ξεροκέφαλο άτομο που θέλει εξαρχής να περάσει το μήνυμα της ανεξαρτησίας, αλλά γενικότερα καταφεύγει σε υπερβολές. γ) Της μόδας, προσεγμένο, όπως απαιτεί η περίσταση. Υποδηλώνει άτομο που προσαρμόζεται, είναι μέσα στα πράγματα, χωρίς ωστόσο να ξεχωρίζει ή να έχει ανάγκη για εμβάθυνση. δ) Ντεμοντέ ρούχα, όχι καλά σιδερωμένα, ίσως βρόμικα. Άτομο που ζει στον κόσμο του, πιθανώς γιατί πληγώθηκε στο παρελθόν. Πηγαίνει κόντρα στον καθωσπρεπισμό, για να ξεχωρίσει ή για να δείξει ότι αδιαφορεί. Δύσκολη, αντιφατική αλλά και ενδιαφέρουσα φύση. ε) Ντύσιμο που δεν κάνει κάποια ιδιαίτερη εντύπωση, γιατί μοιάζει σαν φυσική «προέκταση» του ατόμου. Η ιδανική περίπτωση! Φανερώνει άνθρωπο κατασταλαγμένο, που δεν χρειάζεται να εντυπωσιάσει ή να σοκάρει με την εξωτερική εμφάνιση για να νιώθει σιγουριά ή αυτοπεποίθηση.