Πασχαλινή Καβαλερία Ρουστικάνα στη Λυρική

16.04.2013

Αντί έργου θρησκευτικής μουσικής, φέτος το Πάσχα η Εθνική Λυρική Σκηνή θα παρουσιάσει τη δημοφιλή όπερα του Μασκάνι Καβαλλερία ρουστικάνα (Αγροτικός ιπποτισμός), της οποίας η υπόθεση διαδραματίζεται το πρωί της Κυριακής του Πάσχα, όταν τα ερωτικά μπλεξίματα του Τουρίντου οδηγούν στο τελετουργικό του «αγροτικού ιπποτισμού», δηλαδή σε μονομαχία.

Πρόκειται για ένα από τα πιο ενδιαφέροντα δείγματα του βερισμού (από την ιταλική λέξη «βέρο» που σημαίνει «αληθινό»), όπου οι ταπεινοί άνθρωποι του αγροτικού μόχθου και ο καθημερινός τους βίος γίνονται το επίκεντρο της υψηλής τέχνης. Στην νέα παραγωγή της ΕΛΣ, η υπόθεση της ιστορίας από την Σικελία μεταφέρεται σε ένα απομακρυσμένο ελληνικό νησί -θα μπορούσε να είναι η Νίσυρος και η πλατεία της- και αφορά τον έρωτα της Σαντούτσας για τον Τουρίντου. Εκείνη βρίσκεται σε απόγνωση καθώς ο αγαπημένος της έχει στρέψει το ενδιαφέρον του στην όμορφη Λόλα, γυναίκα του Άλφιο. Μη επιτυγχάνοντας να ξανακερδίσει τον Τουρίντου, η Σαντούτσα πληροφορεί τον Άλφιο για όσα γνωρίζει. Οι δύο άνδρες μονομαχούν και ο Τουρίντου σκοτώνεται.

Η σκηνοθεσία της παραγωγής είναι του ανερχόμενου Αλέξανδρου Ευκλείδη, ο οποίος έχει ήδη μεγάλες επιτυχίες στο ενεργητικό του. Την περσινή χρονιά σκηνοθέτησε με ιδιαίτερη επιτυχία την πρωτοποριακή παραγωγή Yasou Aida, η οποία ταξίδεψε στο Βερολίνο, τη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα, ενώ κατέθεσε μια πολύ ενδιαφέρουσα σκηνοθετική ματιά στα τρία έργα σύγχρονης όπερας που παρουσιάστηκαν τον περασμένο Ιούνιο στην Εθνική Λυρική Σκηνή.

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία της παραγωγής είναι τα ψηφιακά σκηνικά της Εβίτας Γαλανού και του Τόμας Βολλεμπέργκερ, τα οποία χρησιμοποιούνται για πρώτη φορά σε παραγωγή της ΕΛΣ.

Ο διακριμένος μαέστρος και καλλιτεχνικός διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών Βασίλης Χριστόπουλος έχει αναλάβει τη μουσική διεύθυνση της ορχήστρας της ΕΛΣ.

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ

Η Καβαλλερία ρουστικάνα είναι ένα από τα πιο πολυπαιγμένα έργα του οπερατικού ρεπερτορίου και ταυτόχρονα ένα από τα πιο μεσογειακά. Η ιστορία της, που τοποθετείται τη μέρα του Πάσχα, συνδέει με τρόπο συγκινητικό τα θέματα του έρωτα, του θανάτου και της αναγέννησης, στο φόντο μιας (στερεο)τυπικά μεσογειακής ζωής. Περισσότερο από ιταλική, η όπερα αυτή του Μασκάνι θεματοποιεί τα κοινά χαρακτηριστικά της ζωής των μεσογειακών λαών. Αν εξαιρέσει κανείς τις ευθείες αναφορές στο καθολικό δόγμα, η ιστορία αυτή θα μπορούσε να συμβεί σε οποιοδήποτε μέρος της Μεσογείου. Είναι το τοπίο και η μεσογειακή κοινωνική ζωή που υπερισχύουν των εθνικών χαρακτηριστικών.

Με την ελπίδα μιας ανανεωμένης πρόσληψης από τον Έλληνα θεατή ενός έργου τόσο γνωστού, τοποθετήσαμε την υπόθεσή του στο περιβάλλον ενός απομακρυσμένου ελληνικού νησιού, στη σύγχρονη εποχή. Εκεί, μια ομάδα επισκεπτών, που γιορτάζουν το Πάσχα, τυχαίνει να γίνουν μάρτυρες ενός εγκλήματος τιμής κάποιων ντόπιων, που μοιάζουν να ζουν σε μια άλλη εποχή. Στόχος της δραματουργικής αυτής μετατόπισης δεν είναι η ενίσχυση της αληθοφάνειας, αλλά η επαναπλαισίωση του πιο ισχυρού συστατικού της επιτυχίας της συγκεκριμένης όπερας, που πρέπει, πιστεύω, να αναζητηθεί στη μουσικοθεατρική αποτύπωση των παθών των ηρώων. Παρόλη τη ρεαλιστική και χωροχρονικά συγκεκριμένη επαναπλαισίωση, η παράσταση φιλοδοξεί, μέσα από την εκτεταμένη χρήση της εικαστικής γλώσσας του βίντεο, να προσδώσει και μια θεμελιωδώς αντι-ρεαλιστική διάσταση στην ανάγνωση του έργου αυτού, που ταυτίστηκε –ίσως λανθασμένα– με την αναζήτηση του ρεαλισμού στην όπερα.

Αλέξανδρος Ευκλείδης

Μουσική διεύθυνση: Βασίλης Χριστόπουλος

Σκηνοθεσία: Αλέξανδρος Ευκλείδης

Βίντεο σκηνογραφία: Εβίτα Γαλανού – Τόμας Βολεμπέργκερ

Σχεδιασμός – Επιμέλεια κοστουμιών και Συντονισμός σκηνογραφικού χώρου: Ευάγγελος Μαντζαβίνος

Φωτισμοί: Σπύρος Τζώρας

Διεύθυνση χορωδίας: Αγαθάγγελος Γεωργακάτος

Σαντούτσα: Τζούλια Σουγλάκου (25, 27/4) – Μαρία Κατσούρα (26, 28/4)

Τουρίντου: Δημήτρης Πακσόγλου (25, 27/4) – Φίλιππος Μοδινός (26, 28/4)

Λουτσία: Μαρία Βλαχοπούλου (25, 27/4) – Ζωή Απειρανθίτου (26, 28/4)

Άλφιο: Κύρος Πατσαλίδης

Λόλα: Γεωργία Ηλιοπούλου (25, 27/4) – Μαρισία Παπαλεξίου (26, 28/4)