Η ρωμαϊκή Σύγκλητος καλωσορίζει τον Γάιο Ιούλιο Καίσαρα, ο οποίος επιστρέφει θριαμβευτής από την εκστρατεία στη Γαλατία. Ο λαός πανηγυρίζει, τον καλωσορίζει και προετοιμάζεται για τη στέψη του ως βασιλιά. Την ίδια στιγμή, ο Κάσσιος, ως μέλος της Γερουσίας, προσπαθεί να πείσει τον Βρούτο ότι εφόσον οι υποστηρικτές του Καίσαρα έχουν αυξηθεί υπερβολικά, πρέπει να δολοφονηθεί…
Ο Cezaris Graužinis προσεγγίζει τον «Ιούλιο Καίσαρα», τη σαιξπηρική τραγωδία με φόντο το ηθικό κενό, αλλά και την «κουλτούρα του φόβου» που ενδημούν στον σύγχρονο Δυτικό κόσμο του 21ου αιώνα. Μέσα από τον σαρκασμό των πολιτικών μεθοδεύσεων αναστοχάζεται πάνω στα ζητήματα εξουσίας, αλλά και επίλυσης των συγκρούσεων που τέθηκαν από τον μεγάλο ελισαβετιανό δραματουργό.
Λίγο πριν την παρουσίαση της παράστασης –στις 23 και 24 Ιουλίου- στην Πειραιώς 160στο Πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, μιλήσαμε με τον γνωστό Λιθουανό σκηνοθέτη και μάθαμε τα πάντα για την παράσταση.
Γιατί επιλέξατε να μας παρουσιάσετε φέτος τον Ιούλιο Καίσαρα;
Ένιωσα ότι η ενασχόληση με αυτό το έργο, δίνει μια ευκαιρία να δημιουργηθεί μια σαρκαστική παράσταση για τον κυνισμό της σύγχρονης πολιτικής ζωής. Υπάρχουν κι άλλοι προσωπικοί λόγοι επιλογής του έργου, αλλά δεν θεωρώ χρήσιμο να τους δημοσιοποιήσω, προκειμένου να μην περιορίσω τους τρόπους που το κοινό θα «διαβάσει» την παράσταση.
Πώς προσεγγίσατε σκηνοθετικά το έργο αυτό του Σαίξπηρ και ποιος ο απώτερος στόχος σας;
Προσπάθησα να σχεδιάσω μια παράσταση ως όνειρο, όπου το χιούμορ συνδιαλέγεται με τον τρόμο, ο νατουραλισμός με τον παραλογισμό, όπου η κωμωδία βρίσκεται σε αντίστιξη με την τραγωδία. Αλλά προσπαθώ επίσης ώστε αυτός που «βλέπει» το όνειρο να μην υποφέρει, φωνάζει ή ιδρώνει στον ύπνο του. Θα ήμουν ικανοποιημένος αν αυτός που θα «ονειρευτεί», χαμογελάσει πικρά ή γελάσει.
Πώς επιλύονται οι συγκρούσεις στον Ιούλιο Καίσαρα; Μπορούμε να βρούμε παραλληλισμούς με το σήμερα;
Αυτές οι συγκρούσεις δεν μπορούν να επιλυθούν. Γίνονται όμως η αφορμή για έμπνευση και συλλογισμό πάνω στην ανθρώπινη φύση. Πιστεύω ότι οι συγκρούσεις μεγαλοφυώς εκφρασμένες στον Σαίξπηρ είναι αιώνιες. Επαφίεται λοιπόν στο κοινό να αποφασίσει πόσο αγγίζουν και πως σχετίζονται με το σήμερα.
Ποιο είναι το πραγματικό κίνητρο της δολοφονίας του;
Πιστεύω ότι το πραγματικό κίνητρο είναι περισσότερο πρωτόγονο όσο και παράλογο. Γενικά διακρίνω πολύ παραλογισμό στην ιστορία της πολιτικής διαχρονικά. Με χιούμορ πρέπει να σημειώσω ότι δεν είναι πάντα έξυπνο να ψάχνει κανείς για κατανοητά και πειστικά κίνητρα πίσω από τις ανθρώπινες πράξεις.
Υπάρχει χώρος για ιδεαλισμούς στη σύγχρονη παγκόσμια πολιτική σκηνή;
Θα έπρεπε να αρχίσει να υπάρχει. Προφανώς αποτύχαμε σε αυτό. Υπάρχει μόνο η ελπίδα ότι τα παιδιά μας θα τα καταφέρουν καλύτερα. Η παρούσα πολιτική σκηνή με την απουσία ιδεαλισμού, είναι ένα τρομαχτικό παιχνίδι ψυχοπαθών.
Μπορείτε να μας κάνετε κάποιους παραλληλισμούς μέσα από το έργο: Ποιους Ευρωπαίους πολιτικούς θεωρείτε σύγχρονο Ιούλιο Καίσαρα και σύγχρονο Βρούτο;
Νομίζω ότι ο κάθε θεατής θα κάνει αυτούς τους παραλληλισμούς μόνος του και θα καταλήξει σε πολύ πιο ευφάνταστα συμπεράσματα από τα δικά μου.
Πώς αισθάνεστε για τα όσα περνάει η Ελλάδα σήμερα, αλλά και που η παράσταση ανεβαίνει στο Ελληνικό Φεστιβάλ σε μία τόσο δύσκολη χρονική περίοδο;
Τι να πω… Έχουν ειπωθεί ήδη πολλά. Ίσως είναι καιρός για σιωπή. Η κατανόηση δεν έρχεται τόσο γρήγορα. Παραδόξως όμως αισθάνομαι ενθουσιασμένος που η παράσταση ανεβαίνει τώρα: που πραγματοποιείται αυτήν στιγμή, σ’ αυτή τη χώρα, σ’ αυτό το Φεστιβάλ και με αυτούς τους συνεργάτες. Η πρεμιέρα δεν έγινε ακόμα αλλά νιώθω ότι το οφείλω στη μοίρα μου. Ακόμα κι αν αισθανθήκαμε πίεση και άγχος κατά τη διάρκεια των προβών, με όσα συνέβαιναν γύρω μας, φάνηκε ότι μεταλλάξαμε την αρνητική ενέργεια σε μοίρασμα, επικοινωνία, αλληλοϋποστήριξη, χιούμορ, γέλιο, δημιουργική χαρά, εμπιστοσύνη και πίστη.
Γεωργια Οικονόμου
