ΜΑΜ: Αλήθεια, τρώγεται η ζωή μας; [συνέντευξη]

23.09.2015
Το Μαμ, το πρώτο θεατρικό κείμενο του Σάκη Σερέφα από 11 Νοεμβρίου στο Θέατρο Skrow σε σκηνοθεσία των Αναστασίας Γιαννάκη, Γιάννη Δενδρινού και Κατερίνας Λάττα. Στο έργο, με όχημα ένα σχολικό λεωφορείο, παίρνουμε μικρά γευστικά μαθήματα που όλοι πρέπει να δοκιμάσουμε αναζητώντας τα βασικά συστατικά της ιδανικής συνταγής ζωής. Εμείς μιλήσαμε με τους τρεις νέους σκηνοθέτες για το έργο αυτό και τη προσέγγιση του.

Γιατί επιλέξατε να ανεβάσετε το έργο του Σάκη Σερέφα;

Το έργο έπεσε εντελώς τυχαία στα χέρια μας, δεν είχε περάσει καθόλου από το μυαλό μας να ανεβάσουμε μια παράσταση. Το ίδιο το έργο μας έβγαλε αυτή την επιθυμία. Ένα έργο που συνδυάζει την απόλυτη ελευθερία για παιχνίδι και συγχρόνως μιλάει για θέματα που μας απασχολούν όλους καθημερινά, είναι ένας πολύ καλός λόγος να γίνει παράσταση. Διαβάζοντας κι άλλα κείμενα του Σερέφα, ανακαλύψαμε ότι είναι ένας θαυμάσιος συγγραφέας που μέσα από το χιούμορ θέλει να μιλήσει για πράγματα που όλοι θέλουμε να μας πουν. Ο συνδυασμός ενός κειμένου που σου "μιλάει", με την ανάγκη μας να συνεργαστούμε οι τρεις μας στο θέατρο, έφεραν την απόφαση.

Πείτε μας λίγα λόγια για το ΜΑΜ και το πώς το προσεγγίσατε σκηνοθετικά

Το ΜΑΜ είναι η ανάμνηση ενός ανθρώπου στα παιδικά του χρόνια και συγκεκριμένα στα χρόνια του σχολείου που όλοι έχουμε ζήσει και γευτεί και όλοι ανατρέχουμε εκεί, όσα χρόνια κι αν περάσουν για να πούμε μια ιστορία. Εμείς εκμεταλλευτήκαμε αυτό το περιβάλλον, το τόσο κοινό σε όλους μας, για να πούμε την δική μας ιστορία. Μας ενδιαφέρει πολύ η λειτουργία των αναμνήσεων και το πως ζούμε με αυτές. Πόση και πόσο σημασία τους δίνουμε. Καταλήξαμε λοιπόν ότι το ΜΑΜ είναι ένας προσωπικός απολογισμός που ίσως πρέπει όλοι να κάνουμε. Και πολλές φορές για να συμβεί αυτό πρέπει να γυρίσουμε αρκετά πίσω. Καταπιαστήκαμε με υλικά που ζωντανεύουν αναμνήσεις, όπως το φιλμ, τα ημερολόγια, οι φωτογραφίες και ότι άλλο έχει τη δύναμη να σε πάει πίσω, όταν εσύ δεν μπορείς ή δεν θες. Υλικά που σε κάνουν να θυμάσαι. Η παράσταση προσπαθούμε να είναι με το ένα πόδι στο "τότε" και το άλλο στο "τώρα" συγχρόνως.

Πώς λειτουργεί συμβολικά το «Μαμ», το φαγητό δηλαδή, στην παράσταση;

Η ιστορία ξεκινάει με έναν άνθρωπο να θυμάται ότι όταν ήταν παιδί του άρεσε το λίπος και προσπαθούσε να το βρει παντού μέχρι που οι γονείς του αναγκάστηκαν να βάλουν κλειδαριά στο ψυγείο. Αρχικά δεν θέλουμε να μιλήσουμε για ένα παχύσαρκο παιδί αλλά για έναν άνθρωπο που του αρέσει να γεύεται. Τα παιδιά μέχρι μια ηλικία έχουν τη συνήθεια, οτιδήποτε πιάνουν να το βάζουν στο στόμα τους. Είναι μια μορφή απόλαυσης και ένας τρόπος αναγνώρισης που μεγαλώνοντας σταματάμε να κάνουμε. Στη συνέχεια, μέσα στο έργο το κάθε φαγητό έρχεται ως λύση στο πρόβλημα, μέσα από την λειτουργία της γεύσης, και όχι ως λύση στη λαιμαργία.

Είμαστε τελικά αυτό που τρώμε;

Ναι είμαστε, αλλά το πρόβλημα είναι ότι πολλές φορές μας τρώει αυτό. Οι αναμνήσεις μας, ας πούμε, είναι μια τροφή που όλοι τρώμε. Ο Σερέφας γράφει ότι ο καθένας μας κάνει περίπου 50.000 σκέψεις καθημερινά μέσα στο μυαλό του κι ότι οι 10.000 απ'αυτές είναι αναμνήσεις. Και λέει αλήθεια. Το ερώτημα είναι αν χωνεύονται. Αν δηλαδή ο καθένας μας έχει μάθει να ζει μαζί τους ή τις αποφεύγει.

Πού αγγίζει το έργο αυτό το σήμερα; Πόσο απασχολεί τον θεατή;

Ο Σερέφας γράφει για έναν μεσήλικα που έχει την ανάγκη σήμερα να γυρίσει πίσω στην παιδική του ηλικία να θυμηθεί ότι κάποιος-κάποτε του είπε ότι τη ζωή πρέπει να την τρώμε. Αν ρωτήσεις σήμερα ένα παιδί αν θα την φάει τη ζωή του, θα σου πει με χαρά ότι αυτό θα κάνει. Αν ρωτήσεις έναν ηλικιωμένο, το πιο πιθανό είναι να μην την "έφαγε" τη ζωή του, αλλά σίγουρα θα σου απαντήσει ότι αυτό έπρεπε να κάνει. Τι σημαίνει τρώω τη ζωή και πόσο η κοινωνία βοηθάει ή όχι σε αυτό; Το σκεφτόμαστε άραγε στις μικρές αλλά τόσο πολύτιμες στιγμές μας;

Πώς μπορούμε να βρούμε τα βασικά συστατικά της ιδανικής ζωής;

Ίσως υπάρχει ιδανικός τρόπος να ζούμε που αυτό είναι κάτι διαφορετικό και χρειάζεται συνεχής προσπάθεια. Η ιδανική συνταγή είναι η ανακάλυψη και η συμφιλίωση με τον εαυτό μας. Επομένως, η συνταγή της ιδανικής ζωής είναι διαφορετική για τον καθένα.

Νέοι άνθρωποι που ασχολείστε με το θέατρο. Είστε αισιόδοξοι αυτή τη δύσκολη περίοδο για την Ελλάδα;

Είναι πολύ δύσκολος δρόμος και είναι γεμάτος με εμπόδια κάθε λογής. Κάνουμε θέατρο για να νιώσουμε την αισιοδοξία που καθημερινά μας σκοτώνουν. Η συνθήκη είναι πολύ δύσκολη, αλλά ο σκοπός θα είναι πάντα πιο δυνατός. Οι νέες ομάδες αυξάνονται με τρομερό ρυθμό και αυτό είναι αισιόδοξο. Νέοι άνθρωποι που δεν κάθονται στο σπίτι τους να σκέφτονται πόσο δύσκολα είναι όλα και παίρνουν πρωτοβουλίες και κάνουν θέατρο. Αυτό λέγεται αισιοδοξία. Όσο η καθημερινότητα δυσκολεύει, τόσο η ανάγκη μας να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλο μεγαλώνει. Και αυτό αισιόδοξο είναι.

Γεωργία Οικονόμου
[email protected]