Ηρωίδες η Κλυταιμνήστρα και η Δυσδαιμόνα αντίστοιχα, δύο διαμετρικά αντίθετες προσωπικότητες, με διαμετρικά αντίθετες συμπεριφορές η μία γεμάτη αγανάκτηση, μίσος βιώνει τη λύτρωση και μέσα από το φόνο και εξαγνίζεται απ’ αυτόν.
Εμείς μιλήσαμε με την Barbara Hoffmann και τον Till Sterzenbach, δύο σπουδαίους καλλιτέχνες που ζουν μόνιμα στην Πάτμο και έχουν δημιουργήσει την ΤΕΧΝΗ ART PATMOS, στην προσπάθειά μας να μάθουμε περισσότερα για τα έργα αυτά.
Κυρία Hoffmann και κύριε Sterzenbach από το 1992 ζείτε μόνιμα στην Πάτμο. Πώς προέκυψε αυτή η απόφαση;
Γνωρίζω την Πάτμο από το 1970. Η πρώτη μου γνωριμία με αυτό το νησί ήταν τόσο έντονη που μου γεννήθηκε η επιθυμία κάποτε να μπορέσω να ζήσω σ αυτό.
Την απόφαση όμως μόνιμης εγκατάστασής μου εκεί πήρα μετά το διαζύγιο από τον Γάλλο σύζυγό μου. Είχα ήδη ζήσει 22 χρόνια στο Παρίσι, έχοντας εκεί σκηνοθετήσει 27 έργα, που εκτιμήθηκαν πολύ θετικά από τον παρισινό Τύπο. Η δουλειά μου επίσης είχε καλό απόηχο στα Υπουργεία Πολιτισμού και Παιδείας PARIS και IM Departement, έτσι ώστε επιχορηγήθηκα και ίδρυσα δύο Θεατρικές Ομάδες (Compagnie de l'Araignée το 1972 και Compagnie Barbara Hoffmann) στις οποίες διεύθυνα επαγγελματίες ηθοποιούς. Συχνά έπαιρνα και η ίδια μέρος στις παρισινές σκηνές. Ήταν συγχρόνως μια δύσκολη και εύκολη απόφαση για εμένα να εγκαταλείψω το Παρίσι. Εκείνη την εποχή ευχόμουν μια 'ανάρρωση' μετά τον χωρισμό μου και η Πάτμος προσφερόταν γι αυτό. Η Πάτμος μου χάρισε γαλήνη και ανάταση.
Πως όμως ήρθε ο Τill στην ζωή μου στην Πάτμο; Ο Till κι εγώ φοιτήσαμε στην ίδια Δραματική Σχολή , την περίφημη "ΟTTO-FALCKENBERG-Schule του Μονάχου. Ξανασυναντηθήκαμε τυχαία μετά από 43 χρόνια, στο Θέατρο Staatstheater Darmstadt, όπου εγώ το 1963 είχα αρχίσει την καριέρα μου στην Γερμανία και όπου ο Till Sterzenbach έπαιζε τους τελευταίους του ρόλους στην σκηνή πριν την συνταξιοδότησή του (2005). Σε αυτό το Θέατρο σκηνοθετούσα τότε το θεατρικό έργο του Βέλγου συγγραφέα Pascal Vrebos ( ο οποίος έχει στην Πάτμο σπίτι) "Das Meisterverbrechen" με τον Till στον πρωταγωνιστικό ρόλο και με την Μουσική του Σπύρου Παπαναστασίου, που κατοικεί στην Πάτμο επίσης.
Ήδη από το 2003, λίγο μετά την συνάντησή μας με τον Till Sterzenbach παίξαμε σε μια Συμπαραγωγή του Staatstheater Darmstadt και της ΤΕΧΝΗ-ΠΑΤΜΟΣ στο έργο "Ιφιγένεια εν Αυλίδι" του Ευριπίδη σε 2 γλώσσες με Έλληνες και Γερμανούς ηθοποιούς που ανεβάσαμε στην Πάτμο στην ιδιοκτησία μου "Φράγκισσα".
Έχετε στο ενεργητικό σας μια σημαντική καριέρα στην Ευρώπη. Το γεγονός ότι η έδρα σας πια είναι η Πάτμος σας κάνει να αισθάνεστε ότι είστε μακριά από το καλλιτεχνικό κέντρο των εξελίξεων;
Στην Πάτμο έχουμε την τύχη να ζούμε εν μέσω Πολιτιστικής και Καλλιτεχνικής Ζωής. Όχι κατά την διάρκεια του χειμώνα γιατί ταξιδεύουμε στο Παρίσι, Φρανκφούρτη, Darmstadt, Μόναχο, στην Αθήνα πηγαίνουμε συχνά στο Θέατρο του Νέου Κόσμου και σε πολλά άλλα ακόμα Οι επισκέψεις μας στα Θέατρα, στα Μουσεία , Κονσέρτα κλπ μας δίνουν την δυνατότητα έμπνευσης και δημιουργίας.
Σημαντικό άλλωστε για εμάς είναι να εξελίσσουμε και να αναπτύσσουμε το δικό μας στυλ και ύφος. Με το έργο που ανεβάσαμε το 1995 "ΤΟ ΌΡΑΜΑ ΤΗΣ ΠΑΤΜΟΥ" πάνω στον φυσικό βράχο 'Καλλικατσούς' στην Πάτμο για την επέτειο των 1900 από την συγγραφή της Αποκάλυψης, η φήμη μας ξεπέρασε κατά πολύ τα όρια του νησιού.
Πρέπει επίσης να αναφέρουμε μια άλλη ανάλογη σημαντική μας Παραγωγή "Το Βιβλίο της Αποκάλυψης" που ανεβάσαμε στο Αμφιθέατρο του Ιερού Σπηλαίου της Αποκάλυψης στη Πάτμο 2011-2012 σε 5 γλώσσες με την συμμετοχή σημαντικών καλλιτεχνών από τον διεθνή χώρο όπως ό Hans Hoffer, διευθυντής του Max Reinhardt Seminar της Βιέννης, ο Χάρης Λαλούσης από την Αθήνα στα VideoArt, o Γιώργος Κουφάκης από Κρήτη στην κατασκευή σκηνικών και υπεύθυνος για μερικά κοστούμια, ο Δημήτρης Χαμπέσης στη Παραγωγή, η Ολυμπία Χριστοφορίδου, ο Maurìzio lo Casto Designer από Σικελία, η Francoise Dangon, ο Κώστας Ματθαίου, η Αναστασία Τσοπάνογλου, η Ebba Rodin από Γαλλία, Αθήνα και Σουηδία στον σχεδιασμό και κατασκευή κοστουμιών. Έλαβαν επίσης μέρος 12 παιδιά διαφορετικών εθνικοτήτων και γλωσσών.
Ο Γιάννης Νικολάου videoart, η Σύβιλλα Πανελίδου βοηθός από Αθήνα, η Ευαγγελία Βαλσαμά βοηθός από Αθήνα, η Alice Pincon ηθοποιός από Παρίσι, ο Jim Greenberg απο ΗΠΑ, η Gaia Franchetti από Ρώμη, ο Till Sterzenbach σκηνοθέτης και τεχνικός ήχου από Γερμανία, η Barbara Hoffmann σκηνοθέτης από Πάτμο καθώς και πλήθος άλλων που βρίσκονταν στην Πάτμο εκείνη την εποχή. ( έλαβαν μέρος συνολικά 38 άτομα)
Το καλοκαίρι η Πάτμος είναι διεθνής. Με μια τέτοια και με άλλες παρόμοιες παραγωγές μπορεί κανείς να καταλάβει ότι δεν βρισκόμαστε μακριά από την πολιτιστική ανάπτυξη ή έξω από κάθε καλλιτεχνική εξέλιξη.
Μιλήστε μας λίγο για την ΤΕΧΝΗ ART PATMOS και τους στόχους της
H εταιρεία ΤΕΧΝΗ ιδρύθηκε το 1995 και έκλεισε το 2015. Με αυτήν την "Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία" δουλέψαμε στην Πάτμο για 20 έτη και ανεβάσαμε πλήθος θεατρικών έργων και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων. Στην ΤΕΧΝΗ όμως δουλεύαμε κυρίως με τους κατοίκους της Πάτμου κατά την διάρκεια του χειμώνα, όταν οι ίδιοι πλέον μπορούσαν ν ασχοληθούν με το καλλιτεχνικό τους hobby, εφ όσον αδυνατούσαν την καλοκαιρινή περίοδο όντας πλήρως απασχολημένοι με τις δουλειές τους στον τουριστικό τομέα. Γι αυτόν τον λόγο αποφασίσαμε να ιδρύσουμε έναν Πολιτιστικό, Καλλιτεχνικό Σύλλογο , ανοιχτό σε κάθε κοινό, τον Σύλλογο ΤΕΧΝΗ-ΑRT-ΠΑΤΜΟΣ.
Ο Στόχος του Σωματείου αυτού είναι να φέρνει σε επαφή καλλιτέχνες απ όλο τον κόσμο ώστε να γίνονται εκδηλώσεις, κονσέρτα, θεατρικές παραστάσεις, μουσικές βραδιές, παρουσιάσεις βιβλίων, βραδιές χοροθέατρου, μουσικής jazz, καλλιτεχνικές εκθέσεις κ.α. κυρίως κατά την διάρκεια του καλοκαιριού. Να επικεντρωθούμε σε ηθοποιούς, να δουλέψουμε με αυτούς, να οργανώνουμε συχνά workshops ποικίλων καλλιτεχνικών κ.α. θεμάτων, να εμψυχώσουμε νέους από το νησί καθώς επίσης και ενήλικες στις καλλιτεχνικές τους ανησυχίες και όταν αυτοί εκδηλώνουν διάθεση και ενδιαφέρον, παρέχοντάς τους κάθε δυνατή σε μας επιμόρφωση στον συγκεκριμένο τομέα.
Με την πάροδο του χρόνου αντιληφθήκαμε ότι είναι σημαντικό να υπάρχει ένα Καλλιτεχνικό Πρόγραμμα, στο οποίο να μπορούν να λαμβάνουν μέρος ενδιαφερόμενοι απ όλο τον κόσμο. Πολλοί από τους ξένους, λάτρεις της Ελλάδας και Πάτμου, όπου μένουν κατά διαστήματα, γίνονται μέλη του Συλλόγου και συμμετέχουν ενεργά σ αυτόν.
Μέσω αυτού του συλλόγου ανεβάσαμε το θεατρικό έργο μας "Είσαι Ευτυχισμένος τώρα, Νεκρέ Αγαμέμνων;" της Christine Brückner με την ηθοποιό Ευαγγελία Βαλσαμά. Πέρυσι κάναμε τουρνέ στα νησιά Αστυπάλαια, Κως, Κάλυμνος, Κάρπαθος, Σάμος, Πάτμος καθώς επίσης παρουσιάσαμε το έργο στην Πάτρα , στην Αθήνα (Ίδρυμα Μ.Κακογιάννη και Studio Moυσική και Μουσικοί) και στην Αγία Παρασκευή. Αυτή την στιγμή ψάχνουμε για έναν ακόμα ηθοποιό που θα επιθυμούσε να δουλέψει μαζί μας. Το νέο μας θεατρικό έργο είναι ήδη έτοιμο.
Στην Αθήνα, στο Δώμα του Θεάτρου του Νέου Κόσμου, θα παρουσιαστούν 2 μονόλογοι που έχετε σκηνοθετήσει, "ΕΙΣΑΙ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟΣ ΤΩΡΑ, ΝΕΚΡΕ ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ;" και "ΑΝ ΕΙΧΕΣ ΜΙΛΗΣΕΙ ΔΥΣΔΑΙΜΟΝΑ!". Μιλήστε μας λίγο γι'αυτές τις παραστάσεις.
Πρόκειται για δύο ασυνήθιστους Μονολόγους γραμμένους από την Christine Brückner, μια σημαντική Γερμανίδα συγγραφέα με μεγάλο ενδιαφέρον για τα δικαιώματα της γυναίκας χωρίς όμως να είναι Φεμινίστρια.
Ο Μονόλογος της Κλυταιμνήστρας "Είσαι Ευτυχισμένος τώρα, Νεκρέ Αγαμέμνων;" έχει τον υπότιτλο: 'Ο Άγνωστος Λόγος της Κλυταιμνήστρας μπροστά στον Νεκρό Βασιλιά των Μυκηνών'. Πρόκειται για τον "λογαριασμό" της Κλυταιμνήστρας με τον νεκρό σύζυγό της Αγαμέμνων, τον οποίον έχει πνίξει η ίδια με τον εραστή της Αίγισθο. Στην σκηνοθεσία μας με λιγοστά μέσα και επικεντρωμένη στην ηθοποιό προσπαθήσαμε να αφήσουμε ελεύθερο χώρο στην οργή και απόγνωση της Κλυταιμνήστρας όπως αποδίδεται από την Brückner. Γι αυτόν τον λόγο αναλύσαμε το κείμενο επακριβώς, ανά πρόταση και λέξη προς λέξη. Έπρεπε να βρεθεί η ισορροπία όπου κάποιος μπορεί να συμμεριστεί και να κατανοήσει την πράξη και συμπεριφορά της Κλυταιμνήστρας, χωρίς όμως να παραδέχεται και τον φόνο.
Ο Μονόλογος της Δυσδαιμόνας "Αν Είχες Μιλήσει Δυσδαιμόνα!" με το υπότιτλο 'Το τελευταίο τέταρτο της ώρας στον κοιτώνα του πολέμαρχου Οθέλλο'
Το έργο "Οθέλλος" του Shakespeare, γνωστό και προκαθορισμένο περιγράφει το τελευταίο τέταρτο της ώρας της ζωής της Δυσδαιμόνας. Ο άνδρας της, Οθέλλος που την ζηλεύει παράφορα θέλει να την πνίξει. Στο βιβλίο της Brückner όμως η ιστορία παίρνει άλλη τροπή και αλλάζει ροή. Αντί να σιωπά περιμένοντας με αγωνία τον θάνατο, μάχεται χρησιμοποιώντας σαν όπλα λογικά επιχειρήματα και την γυναικεία της σαγήνη προκειμένου να γλιτώσει και να επιζήσει.
Αυτό που μας ενδιέφερε και ήταν συναρπαστικό είναι το γεγονός ότι απαιτείται από την ηθοποιό να ερμηνεύσει και τους δύο ρόλους αντίθετης γυναικείας συμπεριφοράς την ίδια βραδιά, τον έναν μετά τον άλλον. Την Κλυταιμνήστρα: Μίσος και Εκδίκηση και την Δυσδαιμόνα: Αγάπη και Πάθος. Η όλη δουλειά αποδίδεται ρεαλιστικά με φυσικό τρόπο και αναπτύσσεται κατά την αξιόλογη μέθοδο των Stanìslawski, Lee Strassberg και Stella Adler και βεβαίως σύμφωνα με τις δική μας προσωπική, καλλιτεχνική πείρα.
