ΘΕΙΑΣΩΣ ΠΕΖΗ ΚΑΦΚΑ: Ένας πίθηκος «φωτίζει» τη χαμένη μας αθωότητα [συνέντευξη]

13.05.2016
Ένας πολύ ιδιαίτερος και ενθουσιώδης θίασος πέντε συμμετεχόντων ενός καλλιτεχνικού διαγωνισμού αφηγείται την ιστορία ενός πιθήκου, από την αιχμαλωσία του μέχρι την εξέλιξη κι εκπαίδευσή του ως άνθρωπος στο δυτικό κόσμο. Σε μια ιστορία που θυμίζει λίγο πολύ τη βίαιη ενηλικίωση του παιδιού που υπήρξαμε κάποτε, έννοιες όπως πρόοδος, εξέλιξη, ελευθερία, φαίνονται να μην είναι τίποτα παραπάνω από μία ψευδαίσθηση ή ένα show με πολύ κακές κριτικές.

O λόγος για τον Θείασως Πεζή Κάφκα που παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία του Γιώργου Κατσή (ή Τζούλιο) στο Βios από μία ομάδα νέων ηθοποιών (Νατάσα Εξηνταβελώνη, Μαρία Μοσχούρη & Νάνσυ Σιδέρη, Πάνος Παπαδόπουλος, Κωνσταντίνος Πλεμμένος).

Εμείς μιλήσαμε με τρεις από αυτούς στην προσπάθειά μας να μάθουμε όσο το δυνατό περισσότερα για την παράσταση αυτή.

Πείτε μας λίγα λόγια για το ΘΕΙΑΣΩΣ ΠΕΖΗ ΚΑΦΚΑ. Πώς προέκυψε η συνεργασία;

Κωνσταντίνος Πλεμμένος: Ήμασταν όλα τα παιδιά συμμαθητές στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Στο δεύτερο έτος της σχολής, μας πρότεινε ο Γιώργος Κατσής το έργο. Δεχτήκαμε... και 2 χρόνια μετά την αποφοίτησή μας το έργο ανεβαίνει.

Η παράσταση βασίζεται στην Ανακοίνωση σε μια Ακαδημία του Φ. Κάφκα. Τι σας ενέπνευσε στο συγκεκριμένο του έργο;

Νατάσα Εξηνταβελώνη: Το έργο αυτό υπήρχε πολύ νωρίτερα, πριν ακόμη αποφοιτήσουμε από τη σχολή, στο μυαλό του Τζούλιο. Η αρχική έμπνευση λοιπόν δόθηκε από εκείνον και από την ιδέα πως θα δημιουργήσουμε κάτι δικό μας. Θυμάμαι όταν διάβασα πρώτη φορά το κείμενο πόσο αναγκαίο το θεώρησα και πόσο ευτυχής ένιωσα που το είχαμε στα χέρια μας. Τώρα σκέφτομαι πως όλα τα μεγάλα κείμενα κάπως έτσι πρέπει να σε κάνουν να νιώθεις. Είμαι στην ευχάριστη θέση να πω πως όλο αυτό το διάστημα -διάστημα σχεδόν δύο χρόνων- διαβάσαμε όλα τα έργα του Κάφκα, μιλήσαμε για αυτά σε σπίτια, πάρκα, καφέ, θέατρα, γράψαμε τα δικά μας κείμενα. Προσπαθήσαμε να μπούμε στον κόσμο του συγγραφέα και αφήσαμε τα πράγματα να μας εμπνεύσουν. Η Ανακοίνωση σε μια Ακαδημία, είναι ένα έργο που μιλά τόσο για τις κοινωνικές πιέσεις και την ανάγκη του δυτικού κόσμου να «εξανθρωπίζει», να εκπολιτίζει, όσο και για τις εσωτερικές διαμάχες του ατόμου. Μέσα από την αφήγηση ενός πιθήκου που καταφέρνει να «νικήσει» την «πιθηκίσια φύση» του, αναρωτιόμαστε τελικά για τον ίδιο τον άνθρωπο και τα γνωρίσματά του. Εμείς την ιστορία αυτή θα την πούμε ως πέντε συμμετέχοντες ενός διαγωνισμού, με δυσκολία και με χαμόγελο.

Τι συμβολίζει η ιστορία του πιθήκου που αφηγείται η παράσταση;

Πάνος Παπαδόπουλος: Ομολογώ πως δεν τα πηγαίνω και πολύ καλά με τους συμβολισμούς και πιστεύω πως πολλές φορές αποτελούν προσωπική υπόθεση. Μιλώντας λοιπόν για το πώς το αντιλαμβάνομαι εγώ, ο πίθηκος του Κάφκα, δεν είναι άλλο από την χαμένη μας αθωότητα. Την πρώτη μας αγνή ματιά απέναντι στον κόσμο και στα πράγματα. Αυτή όμως η ματιά, κατά την ενηλικίωση, εκπαιδεύεται για να γίνει περισσότερο «ανθρώπινη» και «κοινωνικώς αποδεκτή». Έτσι για να κερδίσουμε κάτι που πριν δεν είχαμε, αναγκαζόμαστε να σφάξουμε κάτι πολύτιμο που διαθέταμε. Αυτή είναι μια διαδικασία επώδυνη και φέρει ως επακόλουθο μια αίσθηση νοσταλγίας για εκείνο το τρυφερό παιδί που κάποτε κρυβόταν μέσα μας.


Διαβάζουμε πως η παράσταση είναι αφιερωμένη σε όλους όσοι πλέον «δε μπορούν να γράψουν...». Γιατί;

Κωνσταντίνος Πλεμμένος: Γιατί αυτή η παράσταση προσδοκά να δώσει θάρρος σε όσους δεν μπορούν να γράψουν. Σε όσους δε μπορούν ή μάλλον φοβούνται ή κουράστηκαν. Και όταν λέμε γράψουν, εννοούμε οτιδήποτε απελευθερώνει τη δύναμη που κρύβουν μέσα τους. Γι' αυτό, γράψτε και άλλο.

Ο Θείασως Πέζη Κάφκα - Trailer from Takis Papanastasiou on Vimeo.

Αγαπημένη σας φράση και γιατί;

Πάνος Παπαδόπουλος: Τελευταία με συγκινεί πολύ η εξής: «Γενικά, πέτυχα οπωσδήποτε αυτό που σκόπευα να πετύχω κι ας μην λένε πως δεν άξιζε τον κόπο.» Είναι μια στιγμή, έτσι όπως έχει στηθεί η παράστασή μας, συγκινησιακής φόρτισης. Kατά κάποιον τρόπο αποτελεί έναν απολογισμό. Σαν ολόκληρη η ζωή του πιθήκου να περνάει μπροστά από τα μάτια του. Βλέπει τι λάθη έκανε, σκέφτεται αν θα μπορούσε ενδεχομένως να προλάβει κάτι και αν αυτό θα άλλαζε την μετέπειτα πορεία του. Είμαι σίγουρος ότι και ο ίδιος βαθιά μέσα του ξέρει πως δεν τα κατάφερε όσο καλά θα ήθελε. Επιλέγει όμως να μην παραπονεθεί γι αυτό. Στη στάση που κρατάει υπάρχει κι ένα στοιχείο ανθρώπινης αδυναμίας. «Ένα λάθος που κάνουμε συχνά και το υπερασπιζόμαστε μέχρι τέλους γιατί αν το παραδεχτούμε είμαστε γυμνοί απέναντί στον εαυτό μας και στους άλλους. Έτσι το υποστηρίζουμε ως επιλογή.» Δεν θα μάθουμε ποτέ πώς θα ήταν αν δεν είχε συμβεί. Πάντα θα υπάρχει ένας παράγοντας «τυχαιότητας» που θα περιβάλλει τη ζωή μας και γιατί όχι; Ίσως έτσι να είναι και καλύτερα.


Πού αγγίζει η παράσταση το σήμερα;

Νατάσα Εξηνταβελώνη: Καταρχάς, όσο κλισέ κι αν μοιάζει, το κείμενο αυτό είναι άκρως διαχρονικό, μιας και συνδέεται με τις έννοιες της προόδου και της εξέλιξης, που είναι σύμφυτες με την σύγχρονη κοινωνία και παραμένουν μοδάτες. Εμείς προσπαθούμε να πούμε την ιστορία όπως νιώθουμε ότι πρέπει να ειπωθεί- απλά και ειλικρινά. Από εκεί και έπειτα, η συνθήκη του διαγωνισμού, που δημιουργήσαμε, θέτει τη βάση πάνω στην οποία θα ειπωθούν όλα και αποτελεί τη δική μας ερμηνεία γύρω από αυτό που διαισθανόμαστε για τις καταστάσεις γύρω μας αλλά και για την ίδια τη θεατρική πραγματικότητα. Με έναν τρόπο, προσπαθήσαμε να ανακαλύψουμε πως θέλει το σύγχρονο θέατρο τους ηθοποιούς του, και ποια στάση έχει συνηθίσει να κρατά το κοινό- τη μεγεθύναμε, και με αγάπη και σεβασμό θα σας την παρουσιάσουμε.

*φωτο Νίκος Πανταζάρας

Γεωργία Οικονόμου
[email protected]