Σοφία Καζαντζιάν: Πηγαίνει στη Μόσχα με τον Νίκο Καζαντζάκη [συνέντευξη]

20.09.2016
Η θεατρική παράσταση του Μάριου Ιορδάνου, “Δε φοβάμαι. Δεν ελπίζω. Είμαι...”, για τη ζωή και το έργο του σπουδαίου Έλληνα λογοτέχνη και φιλοσόφου Νίκου Καζαντζάκη θα εκπροσωπήσει στις 23 Σεπτεμβρίου 2016 την Ελλάδα στη Μόσχα στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για το Έτος Ελληνορωσικής Φιλίας. Η παράσταση έχει ήδη παρουσιαστεί στην Ελλάδα, στο Βερολίνο, στη Ζυρίχη και στο Παρίσι, λαμβάνοντας διθυραμβικές κριτικές. Είναι μάλιστα στην εισαγωγή της νέας έκδοσης της “Ασκητικής” του Ν. Καζαντζάκη, η οποία κυκλοφόρησε στην Ελλάδα από τις Εκδόσεις Καζαντζάκη με την εφημερίδα Έθνος. Τη σκηνοθεσία της παράστασης υπογράφει ο Μάριος Ιορδάνου και τη θεατρική διασκευή ο ίδιος με τη γλωσσολόγο και ηθοποιό Σοφία Καζαντζιάν. Πρόκειται για μία σύνθεση κειμένων από τα μεγαλύτερα έργα του Έλληνα συγγραφέα - “Ασκητική”, “Αναφορά στον Γκρέκο”, “Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά” - καθώς και από κείμενα του πνευματικού δασκάλου του, Φρειδερίκου Νίτσε. Τα αριστουργήματα του Ν. Καζαντζάκη συναντούν επί σκηνής το θέατρο, το χορό, το τραγούδι, τη φιλοσοφία, την ποίηση, εγείροντας το αέναο ζήτημα της μάχης του νου με την καρδιά του ανθρώπου.

Εμείς μιλήσαμε με την Σοφία Καζαντζιάν στην προσπάθειά μας να μάθουμε όσο το δυνατόν περισσότερα για την παράσταση αυτή και το ταξίδι της...

Η νέα σεζόν σας βρίσκει κάτι παραπάνω από δραστήριους, αφού μαζί με τον Μάριο Ιορδάνου θα ταξιδέψετε τέλος Σεπτέμβρη στη Μόσχα για το ανέβασμα της παράστασής σας “Δε φοβάμαι. Δεν ελπίζω. Είμαι...” για τον Νίκο Καζαντζάκη και μέσα Οκτωβρίου έρχεται το Φεστιβάλ Σολωμού που θα έχει ως πυρήνα το νέο σας έργο “Ο Κρητικός (Ύμνος εις τον Έρωτα)”.

Ναι, η αλήθεια είναι ότι η νέα σεζόν ξεκίνησε πολύ όμορφα και δημιουργικά. Έχουμε την τιμή να εκπροσωπούμε την Ελλάδα στη Μόσχα στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για το Έτος Ελληνορωσικής Φιλίας υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας και της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού με την παράστασή μας για τον Νίκο Καζαντζάκη και να με την επιστροφή μας να ετοιμάζουμε το Πρώτο Φεστιβάλ Σολωμού. Είναι κάτι που οραματιζόμασταν καιρό με τον Μάριο αυτό το Φεστιβάλ. Θέλαμε όπως είχαμε τιμήσει και τον Νίκο Καζαντζάκη με την Εβδομάδα μνήμης και τιμής στο Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας και με το Πρώτο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Καζαντζάκη, να οργανώσουμε κάτι αντίστοιχο και τον εθνικό μας ποιητή, Διονύσιο Σολωμό. Αυτό θα γίνει πραγματικότητα στις 13 και 14 Οκτωβρίου στο Πολεμικό Μουσείο της Αθήνας.

Πώς είναι να ανεβάζεις δραματοποιημένη λογοτεχνία και φιλοσοφία επί σκηνής και ειδικά σε πόλεις του εξωτερικού;

Όσοι ασχολούνται με κάποια μορφή τέχνης, ψάχνουν να βρουν το δρόμο εκείνο που είναι πιο κοντά στην ψυχή τους για να εκφραστούν. Εμείς συνειδητά διαλέξαμε το δρόμο μας, γιατί είναι κυρίως ένας δρόμος που σε οδηγεί να “σκάψεις βαθιά” όπως έλεγε ο Καζαντζάκης αλλά και να γίνεις η αλλαγή που θέλεις να έρθει. Για 'μενα αυτή η αλλαγή θα έρθει από τον πολιτισμό. Τον πολιτισμό του θεάτρου, της καθημερινότητας, της αποδοχής, της αγάπης. Αυτό είναι ένα καθολικό, παγκόσμιο ζητούμενο και γι' αυτό η τέχνη δεν μπορεί να γνωρίζει σύνορα.

Δεν είναι όμως δύσκολο το εγχείρημα;

Σίγουρα δεν είναι το ίδιο να ανεβάζεις ένα αμιγώς θεατρικό κείμενο και γνώριμο στον κόσμο και ένα ποίημα σε ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο ή την Ασκητική του Νίκου Καζαντζάκη. Κάθε ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος όμως κρύβει και έναν έρωτα, όπως του Ερωτόκριτου και της Αρετούσας και κάθε υψηλή φιλοσοφία κρύβει και έναν Ζορμπά, μία φιλοσοφία ζωής. Θέλω να πω πως για εμένα τουλάχιστον, που έχω αναλάβει το κομμάτι της θεατρικής διασκευής όσο για τον Μάριο που έχει αναλάβει τη σκηνοθεσία, το σημαντικό είναι να βρεις τα σημεία εκείνα που απευθύνονται σε όλους, που έχουν βιώσει όλοι και που μπορούν να νιώσουν ότι συμβαίνουν στη σκηνή γιατί τα έχουν νιώσει στη ζωή τους. Όταν ο θεατής συναισθάνεται και παρασύρεται από το γνώριμο, βρίσκει τρόπο και τρυπώνει μέσα του και το υψηλό.

Ηθοποιός, χορογράφος, γλωσσολόγος ή σεναριογράφος;

Ένας πολύ τυχερός άνθρωπος που βρήκε τον δικό του τρόπο να μιλήσει για τον κόσμο στον οποίο θα ήθελε να ζει.

Τι δε σας αρέσει σε αυτόν τον κόσμο;

Θα απαντήσω αντίστροφα. Μου αρέσει που βλέπω πως υπάρχουν ακόμα άνθρωποι, έστω και λίγοι που δε βολεύονται σε έναν εαυτό που δεν τους ικανοποιεί, που πάσχουν να γίνουν καλύτεροι, που αποδέχονται και σέβονται το διαφορετικό, που καταρρίπτουν στερεότυπα, που ξεπερνούν τα σύνορα μέσα κι έξω, που αγαπούν τα ζώα, που σέβονται τη ζωή και που νιώθουν περήφανοι για όσα έχουν με κόπο επιτύχει και όχι για όσα τυχαία τους έχουν χαριστεί.