Χρυσάνθη Κορνηλίου: «Ακόμα και ένα ψήγμα πολιτισμού αξίζει περισσότερο από το χτίσιμο μιας αυτοκρατορίας» [συνέντευξη]

29.09.2016
Η Χρυσάνθη Κορνηλίου πριν έξι περίπου χρόνια, το 2011, ίδρυσε με τον σύζυγό της τον Πολυχώρο Πολιτισμού Διέλευσις. Ένα Πολυχώρο Πολιτισμού, που εδώ και έξι χρόνια ενθαρρύνει τις πρωτοβουλίες που ικανοποιούν τις πολιτιστικές ανάγκες του καιρού μας.

Θέατρο, μουσική, εικαστικά, ποιητικές βραδιές, ελεύθερος στοχασμός, παρουσιάσεις βιβλίων, σεμινάρια, είναι μερικές από τις δραστηριότητές του.

Εμείς μιλήσαμε μαζί της προκειμένου να μάθουμε όσο το δυνατό περισσότερα για τις δράσεις του χώρου αυτού.

Έξι χρόνια “Διέλευσις”. Μιλήστε μας λίγο για το όραμά σας να δημιουργήσετε έναν καινούργιο πολιτιστικό χώρο στην Αθήνα.

Το όραμά μου είναι ο πολιτισμός. Θεωρώ τον πολιτισμό όχι το εποικοδόμημα της ανθρώπινης κοινωνίας, αλλά τη βάση της, το θεμέλιό της. Μόνον η κλίμακα των ηθικών και πνευματικών αξιών μπορεί να εγγυηθεί την υγεία των ανθρώπινων σχέσεων, σε όλα τα άλλα επίπεδα. Κι αυτό γιατί ο άνθρωπος δεν είναι μόνον ένα βιολογικό είδος, αλλά είναι κατ’ εξοχήν πνευματικό όν. Ο πολιτισμός λοιπόν δεν είναι ένα είδος πολυτελείας για τους «χορτασμένους». Γιατί, πέστε μου, σήμερα σε μια εποχή αφθονίας καταναλωτικών αγαθών και επιστημονικών επιτεύξεων, οι άνθρωποι των πέντε ηπείρων δεν πεινούν; Δεν είναι δυστυχείς; Γιατί; Επειδή ελλείψει ουσιαστικού πολιτισμού (λέω ουσιαστικού· δεν μιλάω για πολιτισμό βιτρίνας) έχουν τρωθεί όλων των ειδών οι σχέσεις. Επομένως και οι οικονομικές. Τι είναι αυτό που ορίζει τις οικονομικές σχέσεις;

Ο άνθρωπος δεν είναι γεννημένος σαν ένα αδηφάγο ον, χειρότερο κι απ’ το πιο άγριο ζώο, που επιδιώκει να καταπιεί όλα τα υπόλοιπα, αλλά ούτε και η οικονομία είναι ένα είδος σχέσεων που ορίζεται από νόμους ερήμην των ανθρώπινων προθέσεων και σκοπιμοτήτων. Αλλά η έλλειψη πολιτισμού, η έλλειψη συνειδητοποιήσεων, η πνευματική πενία, τον κάνει τέτοιο, επειδή έχει υποκύψει στην πλάνη, του ότι είναι απλά ένα εξελιγμένο ζώο. Μόνο που η πλάνη αυτή τον υποβιβάζει πολύ περισσότερο από το να είναι εξελιγμένο ζώο και πιστοποιεί το λάθος του δρόμου, την λάθος αντίληψη για την ζωή και για το ποιος πραγματικά είναι ο άνθρωπος και τι αποστολή έχει.

Δεν φεύγω από το θέμα για το οποίο με ρωτάτε: αυτό είναι το θέμα, ο πολιτισμός και το τι εννοούμε μ’ αυτή τη λέξη. Για να υπάρξει πολιτισμός σε ένα «χώρο» πρέπει πρώτ’ απ’ όλα να τον έχουν κατακτήσει και να τον εμπνέουν οι άνθρωποι που τον επικαλούνται. Αυτό με ενδιαφέρει περισσότερο και όχι τα ηχηρά αποτελέσματα και οι μάχες των εντυπώσεων. Ακόμα και ένα ψήγμα πολιτισμού αξίζει περισσότερο από το χτίσιμο μιας αυτοκρατορίας. Εύχομαι να είμαστε ικανοί γι αυτό το ψήγμα.

Ξεκινήσατε σε μια περίοδο κρίσης. Αυτό σας ανάγκασε να αλλάξετε πλεύση από το αρχικό σας όραμα; Και πόσο δύσκολο είναι σε μια τέτοια περίοδο το επιχειρείν;

Οι κρίσεις συνήθως εγκυμονούν τις ενέργειες εκείνες που στοχεύουν στην υπέρβασή τους. Δεν θα μπορούσα να αλλάξω πλεύση γιατί τότε δεν θα είχε κανένα νόημα να επιχειρήσω κάτι τέτοιο. Οπωσδήποτε το επιχειρείν σε μία τέτοια περίοδο είναι δύσκολο διότι διεξάγεται μία πάλη για τον επαναπροσδιορισμό των κατεστημένων αξιών και οι δυσκολίες είναι αναμενόμενες. Έχει επίσης σημασία με πόση πίστη ξεκινάει κανείς σ’ αυτό που θέλει να κάνει, γιατί η ποιότητα, η ισχύς των προθέσεων και η πίστη είναι κάτι που συνήθως δεν συνυπολογίζεται στο αρχικό κεφάλαιο μιας επιχείρησης, αλλά μπορεί να έχει μεγαλύτερη δύναμη από αυτό.


Μιλήστε μας λίγο για το θεατρικό πρόγραμμα της φετινής χρονιάς που θα δούμε στον πολυχώρο Διέλευσις.

Για τη χειμερινή θεατρική περίοδο 2016-2017 στον Πολυχώρο Πολιτισμού Διέλευσις θα παρουσιαστούν τέσσερα θεατρικά έργα:

«Κωμωδία μιας άλλης εποχής» του Αλεξέι Αρμπούζωφ. Το έργο παίζεται για δεύτερη χρονιά στον Πολυχώρο «Διέλευσις», σε μετάφραση απ’ ευθείας από τη ρωσική γλώσσα της Λούλας Γιαννακοπούλου και του Γιούρι Γιαννακόπουλου.

Έναρξη την Κυριακή 9/10 και κάθε Κυριακή στις 8 μ.μ.

«Η νοσταλγία ενός ρεμπέτη» το μουσικοθεατρικό έργο που έχει επιμεληθεί ο Γάλλος σκηνοθέτης Jean Jaques Tesson συνεχίζεται για δεύτερη χρονιά σε περιορισμένο αριθμό παραστάσεων. Οι δύο πρώτες θα γίνουν στις 12 και 26 Νοεμβρίου. Για τις επόμενες θα υπάρξει έγκαιρα ανακοίνωση.

«Να ντύσουμε τους γυμνούς» ένα από τα γνωστά – άγνωστα έργα του Λουίτζι Πιραντέλλο, που παίζεται σπάνια, ανεβαίνει σε σκηνοθεσία του ηθοποιού και σκηνοθέτη Γιώργου Γραμματικού.

Από τα μέσα Νοεμβρίου, κάθε Δευτέρα και Τρίτη, στις 9 μ.μ.

«Άμλετ vs τέλμα», μία περφόρμανς πάνω στο έργο του Σαίξπηρ. Το σημαντικότερο ίσως από τα έργα του μεγάλου συγγραφέα William Shakespeare πρόκειται να παρουσιαστεί μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων. Ο πρωτότυπος τρόπος παρουσίασης του έργου αναδεικνύει το εσωτερικό του περιεχόμενο και τους βαθύτερους συμβολισμούς του.


Φέτος ασχολείστε με τον Άμλετ. Πρόκειται για μια περφόρμανς, όπως ενημερωθήκαμε από το δελτίο τύπου, που πρόκειται να παρουσιαστεί με έναν πρωτότυπο τρόπο. Τι ακριβώς εννοείτε; Ποιος είναι αυτός ο πρωτότυπος τρόπος;

Το ανέβασμα του «Άμλετ vs τέλμα» κινείται πάνω στο νοηματικό άξονα της ανάλυσης που έχει κάνει ο Άγγλος φιλόλογος και σαιξπηρολόγος Martin Lings. Το εγχείρημα στηρίζεται στην αντίληψή του και την παράλληλη παρουσίαση του έργου, βασισμένη πάνω στις αναλύσεις του. Πρόκειται για ένα δύσκολο εγχείρημα διότι από τη μια πλευρά δεν πρέπει να προδοθεί η μυθολογική συνοχή του έργου, αλλά παράλληλα ο άξονας αυτός πρέπει να λειτουργεί σαν ένα είδος νοηματικού προβολέα που αναδεικνύει τις κρυφές πτυχές του εσώτερου νοήματός του. Ο θεατής πρέπει να είναι παρών στη σημασία αυτών που βλέπει, χωρίς να χάνει τη βιωματική συμμετοχή και την απαραίτητη συγκινησιακή φόρτιση, για να μπορέσει να οικειοποιηθεί μηνύματα ζωτικής σημασίας. Επομένως δεν έχουμε μια μονοδιάστατη εγκεφαλική προσέγγιση αλλά ούτε και μία απορρόφηση από τη συγκίνηση που προκαλεί η μυθοπλασία. Η ισορροπία αυτή είναι εξαιρετικά δύσκολη όταν την πειραματίζεται κανείς στη φόρμα της παράστασης, έτσι ώστε να μη του διαφύγει το τελικό αποτέλεσμα που είναι η μεταστοιχειωτική διαδικασία στις συνειδήσεις των θεατών. Θα μπορούσε κανείς να βρει αναλογίες με τον αποστασιοποιητικό ρόλο του χορού στις αρχαίες τραγωδίες, προσαρμοσμένες στις σύγχρονες ανάγκες της νεώτερης δραματουργίας.


Πώς βλέπετε τη στάση της πολιτείας να απέχει πλέον από τον Πολιτισμό και να μη βοηθάει καθόλου τις καινούργιες προσπάθειες; Οι επιχορηγήσεις έχουν πλέον σταματήσει. Ο πολιτισμός πλέον έγκειται στον δον κιχωτισμό των καλλιτεχνών?

Ξέρετε, ο Δον Κιχώτης είναι ένα παγκόσμιο σύμβολο. Αν δεν υπήρχε ο δον κιχωτισμός, καμία κοινωνική και πολιτιστική αλλαγή δεν θα μπορούσε να έχει λάβει χώρα. Χαμογελούμε με τα «ανδραγαθήματα» του Δον Κιχώτη, αλλά σ’ αυτά χρωστάει η ανθρωπότητα ό,τι έχουμε ωφεληθεί ως σήμερα.