Ο Σπύρος Μιχαλόπουλος «ξεφυλλίζει» το Σεξ Λεξικόν [συνέντευξη]

01.12.2016
Σεξ Λεξικόν - Η Επιστήμη του Έρωτα: Ο δημοσιογράφος Σπύρος Μιχαλόπουλος –αποφοιτώντας από το Στούντιο Συγγραφής του Εθνικού Θεάτρου- γράφει το πρώτο του θεατρικό έργο και το παρουσιάζει σε σκηνοθεσία της Αγγελίτας Τσούγκου στο 104.

Ο ίδιος ο Σπύρος Μιχαλόπουλος αναφέρει χαρακτηριστικά για την παράσταση:

Στο έργο μου, «Σεξ Λεξικόν: η επιστήμη του έρωτα», δύο ερωτευμένοι και άπειροι έφηβοι στην Αθήνα του 1978 επιχειρούν να κάνουν έρωτα για πρώτη φορά. Θα προχωρήσουν στην πιο συναρπαστική και αισθησιακή πράξη της ζωής τους με άγνοια, φόβο, αλλά και πάθος και προσμονή.

Οδηγός τους είναι ένα βοήθημα επιστημονικής φύσεως, το περιβόητο «Σεξ Λεξικόν» της εποχής, ένα εγχειρίδιο με χρηστικές και επεξηγηματικές πληροφορίες για οτιδήποτε αφορά στο σεξ. Στην παράσταση το «Σεξ Λεξικόν» υποτίθεται ότι τους ενημερώνει αλλά περισσότερο λειτουργεί ως φωνή συνέτισης, όταν οι δυο ήρωες «κινδυνεύουν» να εκτραπούν. Ακούγεται σαν μια στεντόρεια φωνή που πρέπει να τους βάλει σε τάξη και να τους κόψει το βήχα.

Σήμερα, το βιβλίο αυτό φαντάζει άκρως αναχρονιστικό, αυστηρό και ηθικοπλαστικό. Έγραφε για παράδειγμα ότι η μίνι φούστα είναι ημίγυμνη ενδυμασία, χαρακτήριζε τις γυναίκες «κάτι» και συμβούλευε τους νέους «να αποφεύγουν τα νυχτερινά κλάμπς με τα τζιουκ-μποξ, τη σεξ ατμόσφαιρα και το χαμηλό φωτισμό».

Δεν είναι τόσο δύσκολο να δούμε τις διαφορές της δεκαετίας του ’70 σε σχέση με το τώρα. Η ενημέρωση γύρω από το σεξ ήταν αποσπασματική και ευκαιριακή, βασιζόταν σε διηγήσεις και σε αστικούς μύθους. Οι άνδρες είχαν το προνόμιο να μπουκάρουν σε αίθουσες με αισθησιακά φιλμ (συνήθως 2 ταινίες πορνό στην ίδια προβολή), ενώ για τις γυναίκες όλα ήταν ταμπού. Η τηλεόραση ήταν πιο φειδωλή και από την εκκλησία. Δεν έδειχνε τίποτα άσεμνο. Στα σχολεία, ούτε λόγος. Συνεπώς, οδηγοί σαν το «Σεξ Λεξικόν» είχαν μονοπώλιο. Μπορεί στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης να ήταν διάχυτη μια αίσθηση απελευθέρωσης ανάμεσα στους νέους, αλλά η ελληνική κοινωνία παρέμενε εγκλωβισμένη σε στερεότυπα, αγκυλώσεις και παραδοσιακές αντιλήψεις και συμπεριφορές.

Τώρα πια, διαδίκτυο σε όλα τα σπίτια, ανοιχτή ενημέρωση από την τηλεόραση, συζητήσεις με οικογένεια και φίλους, αποδοχή –ή έστω προσπάθεια αποδοχής- κάθε σεξουαλικής συμπεριφοράς. Το μόνο που παραμένει σταθερό στην Ελλάδα του 1978 με την Ελλάδα του 2016 είναι ότι εξακολουθεί να είναι από τις λίγες ευρωπαϊκές χώρες όπου δεν διδάσκεται το μάθημα της Σεξουαλικής Διαπαιδαγώγησης. Ίσως κάτι λίγα στη βιολογία, αλλά μέχρι εκεί. Άντε και κανα δυό ενημερωτικά φυλλάδια για το AIDS.

Το «Σεξ λεξικόν» κυκλοφόρησε το 1970 τότε που το AIDS δεν υπήρχε στο χάρτη. Για το προφυλακτικό έλεγαν ότι αποτρέπει μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη και μόνο. Στο «Σεξ Λεξικόν» δεν γινόταν καμία άλλη αναφορά. Διαβάστε τι γράφει στο λήμμα- προφυλακτικά: «Αντισυλληπτικό που χρησιμοποιείται κυρίως από τον άνδρα. Πρόκειται για ένα λεπτότατο γάντι από καουτσούκ που περιβάλλει κατάσαρκα το πέος κατά την ώρα της συνουσίας. Κατακρατεί το σπέρμα στο άκρο του και εμποδίζει την έκχυσή του μέσα στον κόλπο. Είναι το ασφαλέστερο αντισυλληπτικό, εφόσον είναι γερό και δεν σπάσει κατά την ώρα της χρήσεως. Στην αργκό έχει το όνομα αγγλική καπότα η απλώς καπότα.»

Πώς αλλάζουν οι καιροί, και πώς καθορίζονται οι πράξεις μας από τις προτεραιότητες, τους φόβους και τις απειλές που γεννά κάθε εποχή. Στο 2016 ,την παγκόσμια ημέρα κατά του AIDS,ένα τέτοιο λήμμα χρησιμοποιείται ως παράδειγμα προς αποφυγή και διαγράφεται οριστικά.

Οι τωρινοί πιτσιρικάδες έχουν την ευχέρεια να μελετήσουν όχι απλώς τα βασικά για το σεξ αλλά και όλες τις πιθανές και απίθανες υποκατηγορίες του. Την ίδια στιγμή, έχουν τη δυνατότητα της αβίαστης γνώσης και ενημέρωσης γύρω από τους κινδύνους της επιπόλαιας και χωρίς προφύλαξης σεξουαλικής επαφής. Ο έφηβος μοιάζει να μην έχει καμιά δικαιολογία πια για οποιοδήποτε ατύχημα.

Είναι όμως έτσι; Η πρώτη φορά δεν είναι πάντα πρώτη φορά; Δεν συνοδεύεται πάντοτε από άγχος, αδημονία, πάθος και λάθος ενδεχομένως; Και μπορεί το ίντερνετ ή οποιαδήποτε άλλη πηγή ενημέρωσης ευρείας κατανάλωσης να αντικαταστήσει την σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των νέων ανθρώπων; Αυτό δεν είναι δουλειά άλλων, πιο έγκυρων και «επίσημων» φορέων;

Κατά τ’ άλλα, αυτό που παραμένει διαχρονικό και αναντίρρητο ανά εποχή, από τον άνθρωπο των σπηλαίων ως το νέο και τη νέα του 2016, είναι ότι ο έρωτας δεν χρειάζεται ούτε πατέντες, ούτε λεξικό, ούτε λυσάρι, ούτε οδηγούς. Μόνο ανθρώπους που θέλουν ο ένας τον άλλο.