1938. Τρόμος πλανάται πάνω από τη Σοβιετική Ένωση. Τα όργανα της Μυστικής Αστυνομίας φροντίζουν να «καθαρίσει» η χώρα: βασανισμοί, εκτελέσεις και προπαγάνδα μέσω του Τύπου. Τα τρένα για τη Σιβηρία γεμίζουν με κατάδικους. Στη Μόσχα, πέντε άνθρωποι είναι εγκλωβισμένοι στα πάθη και τις φιλοδοξίες τους. Όσοι θεωρούνται ύποπτοι θα προσπαθήσουν να σωθούν προδίδοντας τα πιο κοντινά και αγαπημένα τους πρόσωπα, τον ίδιο τους τον εαυτό. Πόσος φόβος χρειάζεται για να γεννήσει μια προδοσία; Τι φοβάται η Ευρώπη του σήμερα;
Εμείς μιλήσαμε με την Ελένη Ζαραφίδου που πρωταγωνιστεί στην παράσταση αυτή για το έργο αυτό και τις προεκτάσεις του.
Πείτε μας λίγα λόγια για την παράσταση αυτή.
Η παράσταση μας λέγεται "Το χέρι του Γιάνος" του Ντάνιελ Ντιμέκο.Αναφέρεται στη Ρωσία του 1938,λίγο πριν τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ,ένα μεταιχμιακό σημείο ιστορικά με μεγάλες ανακατατάξεις, όπου προμηνύεται με πολλούς τρόπους η ολέθρια εποχή που ακολούθησε. Είναι η εποχή όπου ο Στάλιν απομακρύνει τους πολιτικούς του αντιπάλους και εξορίζει ή εκτελεί διανοούμενους και καλλιτέχνες. Η εξουσία και η διανόηση είναι σε απόλυτη σύγκρουση. Τα πρόσωπα του έργου, που καθορίζονται πλήρως από τις συνθήκες αυτές, αναπτύσσουν σχέσεις που ανατρέπονται συνεχώς απο την ισοπεδωτική επικαιρότητα που ζουν. Προσπαθούν να επιβιώσουν και να διασώσουν ό,τι μπορούν.
Τι σας γοήτευσε ιδιαίτερα;
Αυτό που με γοήτευσε στο έργο αυτό είναι η ηρωίδα που υποδύομαι, η Ματίλντα Ζέβιτ. Είναι μια καλλιτέχνης, γερμανίδα συγγραφέας, που χωρίς να γνωρίζει το καταστροφικό μέλλον που έρχεται, αισθάνεται βαθιά την ιστορική συγκυρία στην οποία ζει, και αποφασίζει τη μοίρα της. Είναι μια αινιγματική φιγούρα, περίπλοκη. Όταν, όμως, έρχεται η ώρα της αποκάλυψης ,όπου όλα καταρρέουν, έχει πολύ ενδιαφέρον ο ψυχισμός που ο συγγραφέας αποφάσισε να της προσδώσει. Οι πράξεις της καλύπτονται από ένα πέπλο μυστηρίου, που σταδιακά συμπληρώνουν την πλήρη εικόνα του ευαίσθητου αυτού πλάσματος.
Γιατί τιτλοφορείται η παράσταση "Το χέρι του Γιάνος; τι συμβολίζει αυτό;
Ο Γιάνος Νόβικοφ είναι ένας δημοσιογράφος της Πράβντα, τον υποδύεται ο Μάνος Καρατζογιάννης. Με τα άρθρα του ορίζει σε πολλές στιγμές τις μοίρες των ανθρώπων. Το χέρι του, λοιπόν, είναι συμβολικά η δύναμη που κινεί τα νήματα της ιστορίας, τα πρόσωπα και τις καταστάσεις. Αυτό, βέβαια, τον μπλέκει σε ένα περιβάλλον πολύ επικίνδυνο, που έχει συνέπειες και για τον ίδιο. Ακολουθεί εντολές που πολλές φορές έχουν ως θύμα τον ίδιο του τον εαυτό, χωρίς ο ίδιος να το ξέρει.
Πού αγγίζει το έργο το σήμερα;
Η ομοιότητα που εγώ βλέπω σχετίζεται με το οριακό, το μεταιχμιακό σημείο που υπάρχει ιστορικά. Φυσικά, και οι διαφορες είναι τεράστιες,όμως τα διλήμματα παραμένουν ίδια. Τι πρέπει να υπερασπιστείς; Το μέλλον μοιάζει τόσο αβέβαιο που δεν ξέρεις αν το επόμενο βήμα σου υπόσχεται ζωή ή την καταστροφή.
Πόσος φόβος χρειάζεται τελικά για να γεννήσει μια προδοσία;
Η προδοσία είναι ένα σύμπτωμα που σχετίζεται με τα βαθύτερα ένστικτα του ανθρώπου και έχει να κάνει με το φόβο της επιβίωσης. Όταν, λοιπόν, ο άνθρωπος καταλαβαίνει ότι η ζωή του απειλείται, έρχεται σε μία αποφασιστική στιγμή που πρέπει να αποφασίσει αν α θυσιαστεί ο ίδιος ή θα προδώσει. Εκεί, κάπου ξεκινάει και των προσώπων.
Τι φοβάται η Ευρώπη του σήμερα;
Η Ευρώπη του σήμερα φοβάται τη δημοκρατία. Αυτήν προσπαθεί να ελέγξει και να περιορίσει. Γι' αυτό και έχουν εμφανιστεί τάσεις που διεκδικούν να υποκαταστήσουν τη δύναμη των λαών και το δικαίωμα τους να αποφασίζουν τη μοίρα τους.
*Η παράσταση παρουσιάζεται στον Κάτω Χώρο του Θεάτρου του Νέου Κόσμου από 20.1.2017 μέχρι 5.3.2017.
Γεωργία Οικονόμου
[email protected]
