Μια ιστορική συγκυρία που φαντάζει ιδιαίτερα επίκαιρη και προφητική για όσα συμβαίνουν σήμερα στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και στον κόσμο εν γένει.
Εμείς μιλήσαμε με τη Δήμητρα Χατούπη για το έργο αυτό και τις προεκτάσεις του.
Μιλήστε μας για την παράσταση «Τελευταία στοιχήματα»
Οι μαραθώνιοι χορού που μέχρι το Κραχ ήταν ψυχαγωγία και μόδα, μετά το ’29 άλλαξαν. Έγιναν μια κερδοφόρα προσπάθεια και εκμετάλλευση της αγάπης του κοινού για το θέαμα. Πολλοί διαγωνιζόμενοι προσπαθούσαν να εξασφαλίσουν τα προς το ζην βάζοντας σαν στόχο να κερδίσουν το χρηματικό έπαθλο. Πολλές φορές για να το πετύχουν έφταναν μέχρι και την απόλυτη εξαθλίωση. Οι συνθήκες για τους άστεγους, τους μετανάστες, τους ανήμπορους έγιναν αφόρητες. Μήπως όλα αυτά μας θυμίζουν κάτι; Όταν λέω μας θυμίζουν, δεν εννοώ αν μας περιγράφουν κάτι, γιατί μέσα από μία παράσταση δεν προσπαθείς να διδάξεις. Προσπαθείς να αναγνωρίζεις το τοπίο, να το υποστηρίζεις και ν’ αφήνεις τον κόσμο να φανταστεί ό,τι ο ίδιος θέλει να αναγνωρίσει ως εικόνα, ως ήχο, ως μνήμη ανάλογα με τα βιώματά του και το προσωπικό του σύμπαν. Τα «τελευταία στοιχήματα» είναι τα στοιχήματα πριν το τέλος. Για μένα το τέλος σημαίνει αρχή. Για να έχεις αρχή πρέπει να έχει προηγηθεί το τέλος. Άρα η παράσταση για μένα σημαίνει η αρχή ενός νέου ξεκινήματος. Όταν όλα βουλιάζουν και δεν μένει τίποτα στην επιφάνεια, τότε μόνο μπορεί να φανεί ο ένας, ο μοναδικός διασωθείς και να κάνει μια νέα αρχή. Όταν όλα στην Ελλάδα του σήμερα και στην Αμερική του τότε φτάνουν στον βυθό.
Σας βλέπουμε με μια καινούργια ιδιότητα, την ιδιότητα του σκηνοθέτη. Τι ήταν αυτό που σας έκανε να ασχοληθείτε και με την σκηνοθεσία;
Όταν έχω κάτι να πω το λέω μέσα από το θέατρο. Μπορείς να είσαι πάνω στη σκηνή ή κάτω απ’ αυτή αρκεί να μην τα συγχέεις. Συνήθως η ομάδα και η θεματική της παράστασης είναι αυτή που με εμπνέει ή με απωθεί. Ο τρόπος της δουλειάς μου είναι η προσέγγιση του θέματος μέσα από αυτοσχεδιασμούς. Ο σκηνοθέτης κατά τη γνώμη μου πρέπει να έχει περάσει από τη διαδικασία του ηθοποιού. Δουλεύω συνήθως με εικόνες. Η ματιά μου είναι κινηματογραφική, δημιουργώ πλάνα γι αυτό και δυσκολεύομαι να τα ενώσω στις παραστάσεις μου. Το δικό μου λοιπόν μοντάζ γίνεται από τους ηθοποιούς.
Βλέπουμε την ιστορία να επαναλαμβάνεται σήμερα στον τόπο μας;
Η ιστορία επαναλαμβάνεται άρα δεν μαθαίνουμε από τα λάθη μας. Ίσως είναι στην ανθρώπινη ιδιοσυγκρασία. Στην Ελλάδα είναι σαν να μην έχουμε παρελθόν, λες και η λέξη μνήμη δεν υπάρχει στο ελληνικό λεξιλόγιο.
Εσάς προσωπικά πόσο σας έχει επηρεάζει η γενικευμένη αυτή κρίση που βιώνουμε;
Είναι μάλλον στον χαρακτήρα μου να αντιμετωπίζω με τη δουλειά τα πάντα. Φυσικά με έχει επηρεάσει η κρίση, όπως όλους. Με πειράζει ότι ο καθένας κλείνεται όλο και περισσότερο στον εαυτό του. Ακόμη περισσότερο με πειράζει ότι αρχίζουμε και συνηθίζουμε όσα συμβαίνουν γύρω μας. Μας φαίνεται φυσιολογικό το αφύσικο, ανθρώπινο το απάνθρωπο. Θυμόμαστε και βλέπουμε αυτά που θέλουμε να δούμε. Αυτό είναι που με φοβίζει.
Το δικό σας στοίχημα ποιο είναι;
Στοίχημα σημαίνει ποντάρω και περιμένω το αποτέλεσμα του ρίσκου μου. Αλλά για μένα το ρίσκο πρέπει να υπάρχει χωρίς να περιμένεις κάτι.
Η ομάδα Θεάτρου «δήλος» απαρτίζεται από νέα παιδιά. Πώς αντιμετωπίζουν το οικονομικό αδιέξοδο που βρίσκεται η χώρα μας; Αισιοδοξούν για το μέλλον; Και ίσως αυτή η παράσταση είναι η δικιά τους φωνή;
Ναι, αυτή είναι η δικιά τους φωνή, η φωνή των παιδιών που μέσα σε αυτό το ζοφερό κλίμα δεν το βάζουν κάτω, αλλά παλεύουν γι αυτό που αγαπάνε. Έρχονται λοιπόν με μια θεατρική πρόταση και κατ’ εμέ πολιτική πρόταση, γιατί για μένα μια παράσταση μπορεί να είναι πολιτική χωρίς να περιγράφει τα γεγονότα, χωρίς να επεξηγεί αλλά να συμπυκνώνει την ουσία της λέξης «πολιτική». Η πρόταση τους είναι πρόταση για ομάδα και όχι για μοναχικότητα. Άρα η πρόταση των παιδιών αυτών στο οικονομικό αδιέξοδο είναι αυτή η παράσταση κι εγώ είμαι μαζί τους.
Γεωργία Οικονόμου
[email protected]
