Oι Βάκχες της Renate Jett μας εξέπληξαν. Ευτυχώς, ωστόσο, την αρχική αμηχανία μας διαδέχθηκε η... απόλαυση. Η αυστριακή σκηνοθέτιδα μετέφερε -με ευφυΐα- στη σκηνή του θεάτρου Πορεία το Ευριπίδειο έργο σε πιο υποτονικούς ρυθμούς. Ούτε το «Ιώ Βάκχε Ευοί» των χορικών ούτε η παραληρηματική ατμόσφαιρα που προκαλεί ο Θεός Διόνυσος, ήταν τα κύρια γνωρίσματα του έργου. Αυτό που επικράτησε ήταν η βαθιά διαχρονικότητα των λόγων που πριν από 2500 περίπου χρόνια έγραψε ο κλασικός ποιητής, στιγματίζοντας το συντηρητισμό της κοινωνίας και το φόβο για το άγνωστο και την κατάλυση της ατομικότητας.

Ο λόγος για τη Διονυσιακή λατρεία, μια καινούργια θρησκεία που εισέβαλε ως απειλή στη χώρα της Θήβας ανατρέποντας ότι μέχρι τότε θεωρείτο δεδομένο και παγιωμένο (σημειώστε πως οι «Βάκχες» είναι το μοναδικό έργο της αρχαιότητας, όπου ο Διόνυσος πρωταγωνιστεί ως ανθρωποποιημένος θεός).

Με λίγα λόγια ο μύθος:
Ο Διόνυσος, γιος του Δία και της κόρης του Κάδμου Σεμέλης, φτάνει στη Θήβα με μορφή ανθρώπου, για να επιβάλει τη λατρεία του. Οι υπόλοιπες κόρες του Κάδμου αρχικά αμφισβητούν τη θεϊκή του καταγωγή, στη συνέχεια όμως κατακλύζονται από την ένθεη μανία και ως Μαινάδες βακχεύουν στον Κιθαιρώνα.

Ο Πενθέας, νέος ηγεμόνας της Θήβας και γιος της Αγαύης, αποφασίζει να στραφεί εναντίον των Βακχών.
Συλλαμβάνει τον Διόνυσο, αλλά στην πορεία σαγηνεύεται και ο ίδιος από τον θεό, δέχεται να μεταμορφωθεί σε Μαινάδα και τον ακολουθεί στο βουνό, στις κρυψώνες των Βακχών.
Εκεί ο Διόνυσος θα τον εκδικηθεί για την ασέβειά του: ο Πενθέας βρίσκει τραγικό τέλος αφού κατασπαράσσεται από την ίδια του τη μητέρα. Η Αγαύη επιστρέφει στο παλάτι επιδεικνύοντας το κεφάλι του Πενθέα, που το νομίζει, υπό την επήρεια ακόμα της βακχείας, για κεφάλι λιονταριού. Ο Κάδμος, όμως, την κάνει να συνειδητοποιήσει τι έπραξε. Το έργο κλείνει με τον Διόνυσο ναι μεν να έχει θριαμβεύσει αλλά και ταυτόχρονα να έχει καταστρέψει ολοκληρωτικά την πόλη της Θήβας.

Τελικά οι Βάκχες της Renate Jett μπορεί να μην ήταν τόσο τολμηρές όσο περιμέναμε, μας κέρδισε ωστόσο η στιβαρή και συγκρατημένη μεταφορά τους στο σήμερα. Τρεις γυναίκες, η Ιωάννα Κανελλοπούλου, η Εύα Κεχαγιά και η Ελίτα Κουνάδη, βρίσκονταν διαρκώς στο πίσω μέρος της σκηνής απαρτίζοντας το χορό των μαινάδων και δίνοντας ένα διακριτικό τόνο μέθης.
Ανατρεπτικός ο Νίκος Ελευθεριάδης, μας έπεισε υποδυόμενος το θεό Διόνυσο που έρχεται για να ανατρέψει τα ήθη της εποχής, ο Δημήτρης Τάρλοου στον ρόλο του γιάπη- Πενθέα ήταν πολύ καλός, καθώς κατάφερε να κρατήσει τις εύθραυστες ισορροπίες του ρόλου του και μας μεταδώσει την εσωτερική πάλη που βίωνε με την εισβολή της νέας θρησκείας, ενώ εξαιρετικά ενδιαφέρων ήταν ο θρήνος της Αγαύης από τη Ναταλία Καποδίστρια.
Τέλος, ευρηματικός ο πρόλογος του Μπλέιν Ράινινγκερ στην αρχή της παράστασης, ενώ απογοητευτικός ήταν ο Jürgen Stössinger στο ρόλο του δίγλωσσου (;) Τειρεσία.

Γεωργία Οικονόμου