Προμηθέας

26.04.2012
To ερευνητικό διαστημόπλοιο Προμηθέας επισκέπτεται έναν μακρινό πλανήτη εκτός του ηλιακού συστήματος, προκειμένου να συλλέξει στοιχεία που σχετίζονται με την προέλευση του ανθρώπινου είδους και την εμφάνισή του στη Γη. Αυτό που θα ανακαλύψουν όμως εκεί τα μέλη του πληρώματος, δεν απειλεί μονάχα την άμεση επιβίωσή τους αλλά και ολόκληρο το μέλλον της ανθρωπότητας.

Πρίκουελ του “Alien” που προσφέρει εξηγήσεις σε σχέση με την προέλευση του ομώνυμου οργανισμού, αλλά δεν πλησιάζει σε αντίκτυπο τον συγκλονιστικό προκάτοχό του, παρόλο που διακρίνεται από την αψεγάδιαστα υποβλητική καλλιτεχνική διεύθυνση και τη δεξιοτεχνική υπογραφή του Ρίντλεϊ Σκοτ.

Ο σκηνοθέτης του αριστουργηματικού “Alien”, της ταινίας-φαινομένου που καθόρισε σε μεγάλο βαθμό τόσο την επιστημονική φαντασία όσο και το είδος του τρόμου, επιστρέφει στον τόπο του εγκλήματος 30 χρόνια μετά, με την ίδια διάθεση να αποσπάσει τον θαυμασμό και την κατάπληξη του κοινού μπροστά στο μεγαλειώδες όραμά του.

Αυτή τη φορά, έχει στη διάθεσή του ένα μπάτζετ που δεν θα μπορούσε καν να ονειρευτεί την περίοδο που γύριζε το ταπεινό “Alien” - άλλο αν (και εκείνο) έμελλε να αναδειχθεί από το πουθενά σε καλοκαιρινό εισπρακτικό χιτ και αναμφισβήτητη αίσθηση της σεζόν. Εδώ, τα εκατομμύρια δολάρια της Fox εξαργυρώνονται (μεταξύ άλλων) σε ένα υπερσύγχρονο διαστημικό λεωφορείο, που φέρει το όνομα “Προμηθέας” και δεν θυμίζει σε τίποτα το στενό, βρώμικο και γεμάτο παγίδες “γκαράζ” του “Νοστρόμο”.

Είναι σε αυτή τη σχετικά ασήμαντη αλλά θεμελιώδη διαφορά που ανάγονται και όλα όσα χωρίζουν τον φανταχτερό, μεγαλειώδη, αλλά ευκολοξέχαστο “Προμηθέα” με τον αρχετυπικό πρόγονό του: εκεί που το “Alien” είναι επώδυνα κλειστοφοβικό, ο “Προμηθέας” μεταφέρεται από σπηλιές σε ανοιχτούς χώρους και πάλι στο διαστημόπλοιο, σα να μην μπορεί να αποφασίσει πού ακριβώς θα εξελιχθεί το δράμα. Εκεί που η ταινία του 1979 επένδυε στο φτιαγμένο από σάρκα και οστά πλήρωμα, η φετινή ζητά από τον θεατή να νοιαστεί για μερικούς χαρακτήρες-οχήματα πλοκής στον δρόμο για τον (κατά πάσα πιθανότητα αηδιαστικό) θάνατό τους.

Και παρότι ο “Προμηθέας” δεν απαιτεί πρότερη γνώση της “εξωγήινης” μυθολογίας και στέκεται αυτόνομα ως μία ταινία τρόμου/επιστημονικής φαντασίας, οι συγκρίσεις είναι αναπόφευκτες. Η ιστορία, παρότι εκκινείται από μία διαφορετική φιλοσοφική βάση -την σκόπιμη αναζήτηση της αρχικής μας προέλευσης- πατάει στα ίδια χνάρια πλοκής με το αρχικό φιλμ, τόσο που μοιάζει αστείο: διαστημόπλοιο προσγειώνεται σε άγνωστο πλανήτη, ομάδα εξερεύνησης φέρνει στο διαστημόπλοιο το κακό χωρίς να το ξέρει, το κακό πρέπει να εξοντωθεί.

Φυσικά, υπάρχουν παρακλάδια και ανατροπές στην ιστορία, αλλά γεγονός παραμένει πως στο πλήρωμα υπάρχουν ένας μισθοφόρος (το λέει κιόλας, “εμένα με νοιάζουν μόνο τα λεφτά”), ένας επιστήμονας γεωλόγος (κι αυτός το λέει, “εμένα με νοιάζουν μόνο οι πέτρες”), το ρομπότ Ντέιβιντ του Μάικλ Φασμπέντερ (ναι, και αυτός το λέει “είμαι μόνο ένα ρομπότ”), το κακέκτυπο της Έλεν Ρίπλεϊ, η χριστιανή επιστήμονας Ελίζαμπεθ Σο (Νούμι Ραπάς), ο άπιστος γκόμενός της Τσάρλι (Λόγκαν Μάρσαλ Γκριν), ο μαύρος κυβερνήτης (Ίντρις Έλμπα) και η σκύλα αρχηγός της αποστολής Μέρεντιθ Βίκερς (Σαρλίζ Θερόν).

Οι υπερ-επεξηγηματικοί και διάφανοι χαρακτήρες όμως δεν είναι το μόνο αδύναμο χαρτί ενός εν γένει κακού σεναρίου, που φιλοδοξεί να είναι βαθύ και με φιλοσοφικές προεκτάσεις, αλλά καταλήγει να απηχεί μονάχα νοήματα επιπέδου “Lost” (ο συνσεναριογράφος Ντέιμον Λίντελοφ ήταν ένας από τους βασικούς συγγραφείς της σειράς). Οι πιο δυνατές στιγμές του “Προμηθέα” είναι εκείνες τις οποίες χρωστάμε αποκλειστικά στον Σκοτ. Εκείνες στις οποίες ο χρόνος κυλά χωρίς τον εκβιασμό της πλοκής.

Όταν ακολουθούμε το ανθρωποειδές του Φασμπέντερ στο διαστημόπλοιο, να εκτελεί την καθημερινή του ρουτίνα - από το βάψιμο των μαλλιών του, μέχρι την ανεξήγητη λατρεία του για τον “Λώρενς της Αραβίας” (άλλο ένα κλείσιμο του ματιού στον σκηνοθέτη Ντέιβιντ Λιν από τον Ρίντλεϊ Σκοτ, μετά την επιλογή ονόματος του “Νοστρόμο”) - αναδυόμαστε εντός του διαστημοπλοίου, γινόμαστε μέρος αυτού του απόκοσμου σύμπαντος.

Είναι σχεδόν ειρωνικό που το ρομπότ Ντέιβιντ αποτελεί τον πιο συναρπαστικό χαρακτήρα στην ταινία, αλλά ο Μάικλ Φασμπέντερ κατορθώνει να λάμψει με μία υπολογισμένη και ανατριχιαστική ερμηνεία, δίπλα στην άχρωμη και άοσμη Νούμι Ραπάς. Ακόμη και στην κορύφωση της ταινίας (σε μία σκηνή που αντηχεί μνήμες από το στήθος του Τζον Χερτ να εκρήγνυται, στο ορίτζιναλ) η μάχη για την επιβίωση της τελευταίας παραμένει πανηγυρικά αδιάφορη, παρόλη τη σκηνοθετική μπραβούρα του Σκοτ.

Με επίκληση τόσο στο σινεμά του τρόμου όσο και στο gore, o “Προμηθέας” εννοείται πως διαθέτει τις στιγμές που θα σας κρατήσουν στην άκρη του καθίσματός σας ή θα σας κάνουν να αναπηδήσετε φοβισμένοι. Αλλά παρά την οπτική φαντασμαγορία, αυτό το πρίκουελ λίγη σχέση έχει με εκείνη την υπαρξιστική ταινία τρόμου που τόσο αγαπήσαμε.

Φαίδρα Βόκαλη