Το 2004 ο (γεννημένος το 1970) Βρετανός Σον Ελις γύρισε τη δεύτερη μικρού μήκους ταινία του και βρέθηκε υποψήφιος στα Οσκαρ. Το βραβείο το έχασε, οι κριτικές ωστόσο ήταν διθυραμβικές και ο Ελις αποφάσισε να ξαναγυρίσει την ταινία του ως μεγάλου μήκους. Κι εδώ είναι το στοίχημα. Θέλω να πω ότι κάποιες μεγάλου μήκους ταινίες είναι τόσο αδύναμες θεματικά, ώστε μοιάζουν με ξεχειλωμένες μικρού μήκους. Το «Cashback», λοιπόν, είναι το αντίθετο: το θέμα μιας μεγάλου μήκους χώρεσε, ως πρόλογος, στα 18 λεπτά της μικρού μήκους και αμέσως μετά ξαναβρήκε την πραγματική του μεγάλη διάσταση.
Να διακινδυνεύσω την άποψη ότι η ταινία του Ελις θα έπρεπε να διδάσκεται ως υπόδειγμα αφηγηματικής οικονομίας;
Στο φωτισμένο ψυχρά σκηνικό ενός νυχτερινού σούπερ μάρκετ, ο κεντρικός ήρωας προσπαθεί να ξεπεράσει την αϋπνία που του προκάλεσε ο χωρισμός από την κοπέλα του. Εχθρός του ο χρόνος. Οι ώρες που σέρνονται αργά και βασανιστικά κι άλλοτε τρέχουν χωρίς νόημα. Γύρω του υπάρχουν ράφια, ψυγεία, ταμεία και εξίσου παγιδευμένοι συνάδελφοι.
Ο μόνος τρόπος που έχει ο νεαρός ζωγράφος να νικήσει το χρόνο είναι να τον σταματήσει. Κυριολεκτικά! Παγώνει, δηλαδή, το χρόνο και κυκλοφορεί απελευθερωμένος ανάμεσα στις ακίνητες φιγούρες των πελατών με τα καροτσάκια και των υπαλλήλων που, βαριεστημένοι, χτυπάνε τις τιμές. Το παιχνίδι του είναι τόσο αληθινό όσο και φανταστικό, τόσο απρόβλεπτο όσο και λυτρωτικό.
Πίσω από αυτό το παιχνίδι βέβαια υπάρχει και ο έρωτας στη φόρμα μιας ρομαντικής κομεντί του στυλ boy meets girl, όπου girl είναι η λιγομίλητη ταμίας του σούπερ μάρκετ. Κι εδώ είναι το δεύτερο στοίχημα του Ελις. Πώς η βαρετή φόρμα της ρομαντικής κομεντί γίνεται μοντέρνα κινηματογραφική πράξη, χωρίς να χάσει την ονειρική της δύναμη; Ε, λοιπόν γίνεται. Εξυπνα επεισόδια, ισορροπία δραματικών διακυμάνσεων και απρόβλεπτου χιούμορ, κωμικές ανατροπές, φαντασία, συγκινητικό υπόβαθρο και κυρίως επεξεργασμένα κλισέ. Ρομάντζο, video clip και συνεχή δύναμη ανεξαρτησίας.
Εκεί που το feelgood του mainstream συναντά το εναλλακτικό της φαντασίας, το «Cashback» απλώς λάμπει.
ΟΡΕΣΤΗΣ ΑΝΔΡΕΑΔΑΚΗΣ
