Tρία μοναδικά φίλμ από έναν μεγάλο «άγνωστο» του ιαπωνικού σινεμά σε μια από τις πιο συναρπαστικές κυκλοφορίες της χρονιάς.
Σκηνοθέτης, καλλιγράφος, ζωγράφος αλλά και τεχνίτης της παραδοσιακής, ιαπωνικής, ανθοδετικής τέχνης Ικεμπάνα (ο πατέρας του υπήρξε ιδρυτής της πιο πρωτοπόρου σχολής του είδους στην Ιαπωνία), ο Τεσιγκαχάρα εκτοξεύτηκε στο διεθνές κινηματογραφικό στερέωμα με τη μόλις δεύτερη ταινία του «Woman In The Dunes».
Ανέλπιστο arthouse hit παγκοσμίως, το «εξωγήινο» δημιούργημά του βραβεύτηκε στο φεστιβάλ των Καννών και βρέθηκε υποψήφιο για Οσκαρ όχι μόνο καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας, αλλά και σκηνοθεσίας - πρώτη φορά για έναν Ιάπωνα, σχεδόν 20 χρόνια πριν τον Κουροσάβα. Σήμερα, σε αντίθεση με τον διάσημο συμπατριώτη του, ο Τεσιγκαχάρα έχει -εγκληματικά- σχεδόν ξεχαστεί. Ανατριχιαστικά δείγματα υπαρξιακού τρόμου ή καφκικές καταγραφές της ανθρώπινης φύσης, οι μόλις οκτώ ταινίες που υπέγραψε μέχρι το θάνατο του το 2001 αρνούνται να κατηγοριοποιηθούν και οι σπάνιας εικονοκλαστικής δύναμης αλληγορίες τους παραμένουν ακόμη το ίδιο αινιγματικές και γι αυτό ακαταμάχητες.
Στο γεμάτο ειρωνεία ντεμπούτο του «Ρitfall» («Οtoshiana») , ένας αφελής ανθρακωρύχος δολοφονείται στο ερημωμένο χωριό, όπου αναζητά δουλειά. Εκπληκτος θα επιστρέψει ως φάντασμα για να αναζητήσει δικαιοσύνη, όμως, οι ζωντανοί έχουν άλλες προτεραιότητες. Ανίκανος να επέμβει και μετέωρος ανάμεσα σε δύο κόσμους, όπου οι νεκροί είναι καταδικασμένοι να επαναλαμβάνουν μηχανικά τις τελευταίες τους πράξεις, βρίσκεται απλός παρατηρητής σε ένα παράλογο θέατρο συντεχνιακών συμφερόντων. «Ντοκιμαντέρ φαντασίας» σύμφωνα με τον ίδιο τον Τεσιγκαχάρα, το «Ρitfall» είναι -παρά τη θεματολογία του- λιγότερο ταινία τρόμου και περισσότερο μια καυστική ματιά στις εργασιακές συνθήκες της μεταπολεμικής Ιαπωνίας και στη ματαιότητα της ανθρώπινης ύπαρξης, αναπτύσσοντας τα βασικά χαρακτηριστικά ενός αταξινόμητου δημιουργού.
Στο ελλειπτικό αριστούργημά του «Woman In The Dunes» («Suna no onna») , ένας εντομολόγος αναζητά καταφύγιο μια νύχτα, για να βρεθεί παγιδευμένος στην καλύβα μιας γυναίκας στο βάθος ενός λάκκου, καταδικασμένος να φτυαρίζει για πάντα μαζί της την άμμο για να μην θαφτεί από αυτήν. Χαρίζοντας στη σισύφεια προσπάθεια των δύο ηρώων κάτι από την αιώνια μάχη των φύλων, ο Τεσιγκαχάρα κινηματογραφεί με απαράμιλλο αισθησιασμό τα ιδρωμένα κορμιά να συσπώνται πάνω στην άμμο, η οποία αναδεικνύεται σε βασικό πρωταγωνιστή, εισβάλλοντας αδιακρίτως σε κάθε χώρο. Ποτέ άλλοτε το αμμώδες φυσικό τοπίο δεν έχει αποτυπωθεί σε φιλμ με τέτοιο τρόπο, με μια ανάγλυφη και ταυτόχρονα ρευστή ποιότητα, μεταμορφώνοντας την ταινία σε ένα υπνωτιστικό και κλειστοφοβικό έργο τέχνης άνευ προηγουμένου.
Στο «Τhe Face Of Αnother» («Τanin no kao») , μετά τη φριχτή παραμόρφωσή του σε ένα ατύχημα, ένας επιχειρηματίας ζητά από έναν χειρουργό τη δημιουργία ενός τεχνητού προσώπου-μάσκα, βασισμένου στα χαρακτηριστικά ενός άγνωστου άνδρα. Φορώντας το, θα αποπλανήσει την ίδια του τη σύζυγο για να κυριευθεί στη συνέχεια από ζήλια με αντίπαλο τον εαυτό του. Συνδυάζοντας επιρροές από πολυκινηματογραφημένους μύθους, όπως τον «Φρανκενστάιν», το «Δρ. Τζέκιλ Και Κύριος Χάιντ», τον «Αόρατο Ανθρωπο» αλλά και το αριστούργημα του Ζορζ Φρανζί «Μάτια Δίχως Πρόσωπο», η υπαρξιακή επιστημονική φαντασία του «Τhe Face Of Αnother» υιοθετεί μια κατακερματισμένη αφήγηση, μια δυσοίωνη εικονογραφία και μια σχεδόν πειραματική κινηματογράφηση γεμάτη αιφνίδια close up, παγωμένα πλάνα και φιλτραρισμένες με τον πιο απρόβλεπτο τρόπο σκηνές, όλα στην υπηρεσία του αποπροσανατολισμού του κοινού. Στοιχειωμένη από μνήμες της ατομικής βόμβας, η ταινία, διαδοχικά πανέμορφη και σοκαριστική, παρακολουθεί την χωρίς επιστροφή αποκόλληση του πρωταγωνιστή από την πραγματικότητα, βυθίζοντας τον θεατή σε μια αντίστοιχη εφιαλτική διαδικασία.
dvd extras
Σε μια συσκευασία που ανταγωνίζεται επάξια σε στυλ και αφαίρεση το περιεχόμενό της, περιλαμβάνονται ένα δισκάκι για την κάθε ταινία, που συνοδεύεται από τρέιλερ και μια εισαγωγή κι ένα επιπλέον που περιέχει τέσσερα, σπάνια μικρού μήκους φιλμάκια του Τεσιγκαχάρα και ένα ντοκιμαντέρ για τη συνεργασία του με τον συγγραφέα Κόμπο Αμπε. Το πακέτο συμπληρώνεται από ένα πολυτελές βιβλιαράκι 65 σελίδων.
Θανάσης Πατσαβός
