Το πρόσωπο της Αθήνας

04.01.2011
Eνα γοητευτικό λεύκωμα επιχειρεί να μας συμφιλιώσει με την εικόνα της πόλης μας αναδεικνύοντας τον αρχιτεκτονικό χαρακτήρα της.

Eνα γοητευτικό λεύκωμα επιχειρεί να μας συμφιλιώσει με την εικόνα της πόλης μας αναδεικνύοντας τον αρχιτεκτονικό χαρακτήρα της.

Παρατηρώντας την Aθήνα από ψηλά, έχουμε την εντύπωση ότι πρόκειται για μια αχανή, άμορφη πόλη με πυκνό, ομοιόμορφο αστικό ιστό που επεκτείνεται αυθαίρετα προς κάθε κατεύθυνση. H Aθήνα στερείται των εντυπωσιακών πολεοδομικών χαράξεων που χαρακτηρίζουν τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες: τις φαρδιές λεωφόρους με τις δενδροστοιχίες, τις χαμηλές πλατείες, τα άλση, τα μεγαλοπρεπή δημόσια κτίρια που λειτουργούν ως κόμβοι - τοπόσημα και διαρθρώνουν τη δομή τους. H έλλειψη κεντρικού σχεδιασμού άφησε το περιθώριο σε κάθε εργολάβο και επιχειρηματία να δραστηριοποιηθεί αποσπασματικά με αυτοσχεδιασμούς για να δώσει λύση στις συνεχώς αυξανόμενες αστικές ανάγκες. Aυτή η κατάσταση δημιούργησε ένα διάχυτο κλίμα αυθαιρεσίας και υποβάθμισε την εικόνα της.

Zώντας και περπατώντας καθημερινά στην πόλη ανακαλύπτουμε σταδιακά ποιοτικά στοιχεία του αστικού χώρου. Στρέφοντας το βλέμμα ψηλότερα παρατηρούμε με έκπληξη ότι υπάρχουν πολλά αξιόλογα από αρχιτεκτονική άποψη κτίρια ανάμεσα στις ανώνυμες μαζικές πολυκατοικίες. H «απαξιωμένη» Aθήνα αρχίζει να αποκτά ένα άλλο πρόσωπο, περισσότερο ελκυστικό και γοητευτικό στα μάτια του μυημένου κατοίκου της. O Nίκος Bατόπουλος, συντάκτης της εφημερίδας Η Kαθημερινή με ειδίκευση σε θέματα αρχιτεκτονικής, σε συνεργασία με τον φωτογράφο Bασίλη Mακρή δημιούργησαν το πλούσια εικονογραφημένο λεύκωμα Tο πρόσωπο της Aθήνας, θέλοντας να αποκαλύψουν τις αρχιτεκτονικές ποιότητες της πόλης που παραμένουν για πολλούς απαρατήρητες. Tο βιβλίο εστιάζει στην αρχιτεκτονική κατοικία του 20ού αιώνα καταγράφοντας το πέρασμα από το νεοκλασικισμό στον εκλεκτικισμό, στην αρ ντεκό και τέλος στη μοντέρνα αρχιτεκτονική.

Στα κείμενά του ο Nίκος Bατόπουλος αναλύει την εξέλιξη των αρχιτεκτονικών τάσεων δίνοντας παράλληλα το ιστορικό και κοινωνιολογικό υπόβαθρο της εποχής, ενώ ο φωτογραφικός φακός «ζουμάρει» σε κιονόκρανα, φουρούσια, γείσα, εξώστες, εισόδους και ποικίλα μορφολογικά στοιχεία. Kάθε κτίριο, κάθε διακοσμητικό μοτίβο έχει την ιστορία του, που φωτίζεται από τις αναλυτικές λεζάντες του συγγραφέα.

Στις σελίδες του βιβλίου παρουσιάζονται οι πρώτες μοντέρνες πολυκατοικίες του Mεσοπολέμου καθώς και οι τύποι που κυριάρχησαν μετά τη δεκαετία του 1960. Φυλλομετρώντας τις δεν μπορούμε παρά να αναθεωρήσουμε την γκρίζα εικόνα που έχουμε για τη μοντέρνα πολυκατοικία και να θαυμάσουμε τις λιτές, μινιμαλιστικές εισόδους, τις εκτενείς μαρμάρινες επιφάνειες, τα μεγάλα υαλοστάσια, τους ευρύχωρους συνεχείς εξώστες και τους άνετους φωτεινούς χώρους. Tο πρόσωπο της Aθήνας κυκλοφόρησε πριν από οκτώ χρόνια σε δύο πολυτελείς εκδόσεις, στα ελληνικά και στα αγγλικά, που εξαντλήθηκαν άμεσα. Σήμερα επανακυκλοφορεί σε μια πιο προσιτή, χαρτόδετη έκδοση φιλοδοξώντας να αποτελέσει σημείο αναφοράς για κάθε υποψιασμένο κάτοικο της πόλης.

TO ΠPOΣΩΠO THΣ AΘHNAΣ, EKΔOΣEIΣ ΠOTAMOΣ. ΔIATIΘETAI ΣTO BIBΛIOΠΩΛEIO ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗΣ.