Το όνομα του Σαντιάγο Καλατράβα είναι πολύ γνωστό στην Ελλάδα καθώς συνδέεται με τα έργα των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 στην Αθήνα. Ο Ισπανός αρχιτέκτονας σχεδίασε το νέο, περίφημο στέγαστρο του Ολυμπιακού Σταδίου, μια εντυπωσιακή μεταλλική κατασκευή που αναρτάται από δύο τόξα μήκους 300 μέτρων, καλύπτοντας επιφάνεια 25.000 τ.μ., και η οποία αναμόρφωσε ριζικά την εικόνα του υφιστάμενου σταδίου, προσδίδοντάς του ένα hi-tech χαρακτήρα, που λειτούργησε ως σύμβολο των αγώνων και της διοργανώτριας χώρας μας. Το Ολυμπιακό Στάδιο πλαισιώθηκε και από άλλα έργα του αρχιτέκτονα που δημιουργούν μια ενότητα ύφους στο Ολυμπιακό Συγκρότημα του ΟΑΚΑ στο Μαρούσι. Μικρότερης κλίμακας, αλλά ανάλογης σύλληψης είναι και το Ολυμπιακό Ποδηλατοδρόμιο, του οποίου επίσης η στέγη αναρτάται από δύο μεταλλικά τόξα. Ο «Τοίχος των Εθνών» είναι ένα γλυπτικό έργο το οποίο κινείται δημιουργώντας έναν κυματισμό. Εχει μήκος 250 μ., ύψος 20 μ. και είναι κατασκευασμένο από μεταλλικούς σωλήνες σε λευκό χρωματισμό. Η μνημειώδης κλίμακα των έργων στο ΟΑΚΑ καθώς και η υψηλή τεχνολογία των μεταλλικών κατασκευών εντυπωσίασαν τους επισκέπτες των αγώνων.
Ο Σαντιάγο Καλατράβα γεννήθηκε στη Βαλένθια της Ισπανίας το 1951. Από μικρή ηλικία παρακολούθησε μαθήματα σχεδίου και ζωγραφικής. Σπούδασε αρχιτεκτονική στη γενέτειρά του και στη συνέχεια έκανε μεταπτυχιακές σπουδές και διδακτορικό στη Ζυρίχη, στη σχολή Πολιτικών Μηχανικών. Αυτή η αλλαγή πορείας ουσιαστικά διεύρυνε και εμπλούτισε την οπτική του, βάζοντας τις βάσεις για τη μετέπειτα επαγγελματική του σταδιοδρομία. Ετσι κατόρθωσε να συνδυάσει την αγάπη του για την τέχνη με την αισθητική παιδεία του αρχιτέκτονα και την τεχνογνωσία του πολιτικού μηχανικού. Ακολουθώντας το παράδειγμα των μεγάλων μηχανικών του 20ού αιώνα, όπως του Robert Maillart, του Piez Luigi Nervi και του Felix Candela, αναζήτησε νέες στατικές δομές με μια γλυπτική διάθεση. Ο φέρων οργανισμός ενός κτιρίου, δηλ. ο σκελετός του, μπορεί να απαιτήσει μια γλυπτική ποιότητα αναδεικνύοντας έναν ελκυστικό αισθητικό χαρακτήρα. Πέρα από τους μαθηματικούς υπολογισμούς των στατικών επιλύσεων, ο Καλατράβα προσπάθησε να δημιουργήσει κομψές, ανάλαφρες κατασκευές με μια δυναμική ένταση, υποβάλλοντας αφηρημένες εικόνες από το φυσικό κόσμο. Σχολιάζοντας την εκκεντρική, εντυπωσιακή μορφή του World Trade Center Transportation Hub, που σχεδίασε για το «Ground Zero» των πρώην Δίδυμων Πύργων της Νέας Υόρκης, είπε ότι μοιάζει με ένα πουλί που φτερουγίζει φεύγοντας από τα χέρια ενός παιδιού. Ο Καλατράβα προσθέτει κινούμενα μέρη στις κατασκευές του επιτείνοντας την αίσθηση της δυναμικής έντασης. Το Μουσείο Τέχνης στο Μιλγουόκι των ΗΠΑ αποτελεί μια προσθήκη σε ένα κτίριο που είχε σχεδιάσει ο Eero Saarinen το 1957. Ταυτόχρονα, όμως, συνιστά και μια εντυπωσιακή είσοδο στο μουσείο, μια αξέχαστη εμπειρία. Μια μεταλλική κατασκευή από σωλήνες βάρους 115 τόνων ανοίγει σαν δύο φτερούγες πουλιού. Αυτή η κινούμενη, ευρηματική κατασκευή είναι από άποψη λειτουργικότητας ένα brise soleil, ένα στοιχείο σκίασης, ταυτόχρονα όμως αποτελεί ένα γλυπτό μοντέρνας τέχνης που σηματοδοτεί την αρχιτεκτονική του κτιρίου. Στη Σάντα Κρουζ της Τενερίφης ο Καλατράβα σχεδίασε ένα μνημειώδες, δυναμικό κτίριο συναυλιών. Πρόκειται για ένα γλυπτικό σύνολο από παράξενες, οργανικές, λευκές φόρμες που δεσπόζει στην περιοχή δημιουργώντας ένα ισχυρό τοπόσημο. Στη γενέτειρά του δημιούργησε ένα συγκρότημα που περιλαμβάνει Πλανητάριο, Μουσείο Επιστημών και Οπερα. Πρόκειται για ένα φουτουριστικό σύνολο που θυμίζει ταινίες επιστημονικής φαντασίας. Το Πλανητάριο έχει τοξωτή μορφή θυμίζοντας ένα σουρεαλιστικό, ανθρώπινο μάτι. Ενα γιγαντιαίο κινούμενο στοιχείο από γυαλί και μέταλλο ανοίγει και κλείνει όπως το ανθρώπινο βλέφαρο. Εντυπωσιακός και αξιοπερίεργος είναι ένας ουρανοξύστης 45 ορόφων που σχεδίασε στη Σουηδία (1999-2004). Το κτίριο δίνει την αίσθηση ότι περιστρέφεται με μια δυναμική κίνηση.
Το έργο του Ισπανού αρχιτέκτονα είναι εντυπωσιακό καθώς μνημειώδεις κατασκευές δείχνουν εξαιρετικά δυναμικές και ανάλαφρες λες και αψηφούν τους κανόνες της βαρύτητας και της στατικής.
