Ο ρόλος των χρωμάτων είναι καθοριστικός στην αισθητική εμφάνιση ενός σπιτιού, με τους συνδυασμούς τους να αποτελούν το κύριο μέλημα στη διακόσμησή του. Παράλληλα, όμως, το χρώμα έχει και έναν τεχνικό προορισμό: να μονώσει και να προστατεύσει την οικοδομή από τις κλιματολογικές συνθήκες, τη ρύπανση, την υγρασία κ.ά.
ΠΡΟΕΡΓΑΣΙΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΩΝ
Η σωστή εφαρμογή του χρώματος απαιτεί μια χρονοβόρα και επίπονη διαδικασία προεργασιών και επιλογής ποιοτικών υλικών. Η καλή προετοιμασία του υποστρώματος προϋποθέτει καθαρισμό από ρύπους και εξομάλυνση των εξογκωμάτων, μπιμπικιών και βαθουλωμάτων. Οι επιφάνειες τρίβονται με σπάτουλα και γυαλόχαρτο και γεμίζονται με στόκο ώστε να γίνουν απαλές, ενιαίες και συνεχείς. Στη συνέχεια ακολουθεί το πέρασμά τους με αστάρι, εργασία που προϋποθέτει οι τοίχοι να είναι απόλυτα στεγνοί. Νωπό επίχρισμα ή υγρή επιφάνεια πρέπει πρώτα να στεγνώσουν τελείως. Με το αστάρι επιτυγχάνεται η σταθεροποίηση της επιφάνειας του τοίχου και ρυθμίζεται η απορροφητικότητά του ώστε να εξασφαλίζεται η καλή πρόσφυση του τελικού στρώματος με χρώμα.
ΣΕΙΡΑ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
Αφού ολοκληρωθεί σωστά η προεργασία-προετοιμασία του τοίχου, γίνεται το σπατουλάρισμα (μόνο σε εσωτερικούς τοίχους). Μετά τη σκλήρυνση του υλικού τρίβεται η επιφάνεια του τοίχου και ακολουθεί το βάψιμο σε δύο χέρια.
—Το πρώτο χέρι περνιέται με πλαστικό χρώμα αραιωμένο στο νερό σε αναλογία 10-20%, ανάλογα με την απορροφητικότητα του τοίχου.
—Πριν αρχίσει το βάψιμο κολλιέται χαρτοταινία στα κουφώματα και στο σοβατεπί, η οποία αφαιρείται στο τέλος.
—Tο δάπεδο πρέπει να σκεπάζεται προσεκτικά με χαρτόνι ή νάιλον.
—Χρωματίζονται πρώτα τα ταβάνια, μετά οι τοίχοι από πάνω προς τα κάτω και στο τέλος τα κουφώματα.
—Το βάψιμο αρχίζει πάντα από τις γωνίες του χώρου, την περίμετρο των παραθύρων, των κουφωμάτων και των διακοπτών και γίνεται πάντα με πινέλο. Τα άλλα μέρη περνιούνται με ρολό.
—Το δεύτερο χέρι περνιέται την επόμενη μέρα, αφού έχει στε-γνώσει το πρώτο στρώμα.
ΣΥΜΦΩΝΗΤΙΚΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
Γίνεται φανερό ότι για να επιλέξετε ένα συνεργείο ελαιοχρωματισμών θα πρέπει να ζητήσετε αναλυτική γραπτή προσφορά που θα περιγράφει τα στάδια των εργασιών καθώς και τα υλικά που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν. Και τούτο γιατί υπάρχουν μεγάλες διαβαθμίσεις τιμών που οφείλονται είτε στη χρήση φτηνότερων, λιγότερο ποιοτικών υλικών είτε στην πλημμελή προεργασία, πράγμα που θα οδηγήσει σε αστοχίες και σε μικρότερη αντοχή στη χρήση και στο χρόνο.
ΚΑΙΡΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ
Καθοριστικός παράγοντας επιτυχίας της βαφής είναι και οι καιρι-κές, ατμοσφαιρικές συνθήκες. Οι εργασίες πρέπει να αποφεύ-γονται τόσο όταν έχει πολύ ζεστό καιρό, όσο και όταν έχει ψυχρό και υγρό. Το στέγνωμα της βαφής πρέπει να γίνεται ομαλά.
Ιδανική εποχή θεωρείται το τέλος του καλοκαιριού και οι αρχές του φθινοπώρου, οπότε και οι επιφάνειες των τοίχων θα είναι αρκετά στεγνές.
Οι εργασίες πρέπει να γίνονται σε κανονική θερμοκρασία (15ο-30οC) και ποτέ σε μέρες βροχερές ή γενικά πολύ υγρές. Οταν οι εφαρμογές αφορούν εξωτερικούς τοίχους τη θερινή περίοδο, πρέπει να φροντίζει ο τεχνίτης να μην πέφτει ο ήλιος πάνω στην επιφάνεια γιατί το χρώμα μέχρι να στεγνώσει βράζει και δημιουργούνται φυσαλίδες. Συνεπώς, πρέπει να ξεκινά από τους σκιερούς τοίχους του σπιτιού και να προχωρά κυκλικά στους υπόλοιπους, ακολουθώντας την πορεία του ήλιου. Επίσης, η βαφή εξωτερικών τοίχων πρέπει να διακόπτεται όταν πνέουν δυνατοί άνεμοι ή όταν γίνονται άλλες εργασίες που δημιουργούν σκόνη και ρύπους. Η επικόλληση σκόνης πάνω στις νωπές χρωματισμένες επιφάνειες επηρεάζει αρνητικά το τελικό αποτέλεσμα.
Πριν ξεκινήσετε το βάψιμο θα πρέπει να εντοπίσετε και να επιλύσετε πιθανά κατασκευαστικά λάθη όσον αφορά τις μονώσεις του κτιρίου και τα υδραυλικά δίκτυα. Το σημαντικότερο πρόβλημα αστοχίας των βαφών προκύπτει από την υγρασία, η οποία μπορεί να προέρχεται είτε από τον εξωτερικό χώρο λόγω κακής μόνωσης, είτε από το έδαφος ως ανιούσα υγρασία, είτε από τα υδραυλικά δίκτυα του κτιρίου ή από συμπυκνώσεις υδρατμών που υπάρχουν μέσα στο κτίριο. Οι συμπυκνώσεις υδρατμών είναι μια συνήθης αιτία που προκαλεί μούχλα και οφείλεται σε ανεπαρκή αερισμό των εσωτερικών χώρων.
ΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ
Τα χρώματα είναι προϊόντα της χημικής βιομηχανίας και ακολουθούν τις εξελίξεις της έρευνας και της τεχνολογίας. Παλαιότερα περιείχαν μόλυβδο, που αποδείχτηκε καρκινογόνος. Σήμερα διατίθενται στο εμπόριο οικολογικά και υποαλλεργικά χρώματα, ενώ χρησιμοποιούνται ευρύτερα οι υδατοδιαλυτές βαφές καθώς είναι άοσμες, μη τοξικές, εφαρμόζονται εύκολα και επιπλέον είναι φιλικές προς το περιβάλλον. Στο εμπόριο θα βρει κανείς μια μεγάλη γκάμα εξειδικευμένων προϊόντων:
—Οι σιλικονούχες, ακρυλικές βαφές περιέχουν διασπορά σιλικόνης που προσδίδει καλύτερη συμπεριφορά στα αλκάλια και στην υπεριώδη ακτινοβολία. Εφαρμόζονται σε εξωτερικούς τοίχους, σε περιοχές με αντίξοες καιρικές συνθήκες.
—Το ειδικό σιλικονούχο χρώμα έχει την ιδιότητα του «αυτοκαθαρισμού» της πρόσοψης. Οι εξωτερικοί τοίχοι παραμένουν στεγνοί και καθαροί καθώς η επιφάνεια του χρώματος είναι άκρως υγροαπωθητική. Ετσι, τα μόρια της σκόνης δεν μπορούν να κολλήσουν ή να διεισδύσουν στον τοίχο. Παραμένουν στην επιφάνεια του χρώματος και ξεπλένονται με τη βροχή.
—Το σιλικονούχο, ινοπλισμένο χρώμα είναι ιδιαίτερα ελαστικό και αποτρέπει τριχοειδείς ρηγματώσεις στις προσόψεις παλαιών και νέων κτιρίων.
—Αντιγκράφιτι βαφές, που εμποδίζουν την πρόσφυση άλλων βαφών και καθαρίζονται εύκολα.
—Τα θερμομονωτικά χρώματα αντανακλούν τις θερμές ακτίνες του ήλιου και μονώνουν το κτίριο χωρίς να δημιουργούν θερμογέφυρες.
—Χρώματα με μυκητοκτόνο κατά της μούχλας είναι ιδανικά για υγρούς χώρους όπως η κουζίνα και το μπάνιο.
—Σφυρήλατες βαφές χωρίς να απαιτείται μίνιο για μεταλλικές επιφάνειες.
—Στεγανοποιητικές βαφές για πισίνες και δεξαμενές.
—Πυροπροστατευτικές βαφές, οι οποίες όταν καίγονται εκλύουν μεγάλες ποσότητες αερίων που εμποδίζουν την εξάπλωση της φωτιάς.
Τα διακοσμητικά χρώματα αποτελούν μια ξεχωριστή, μεγάλη κατηγορία:
—Στούκο αντίκο: εφαρμόζεται με σπάτουλα, δημιουργεί μια λεία, ελκυστική επιφάνεια που θυμίζει παλιές βενετσιάνικες τεχνικές.
—Τεχνοτροπίες απομίμησης μαρμάρου ή γρανίτη, καθώς και τεχνικές με σφουγγάρι, τουλπάνι, χτενιστό κ.ά. —Η στιλπνότητα του χρώματος παρουσιάζει, επίσης, πολλές διαβαθμίσεις: ανάμεσα στο ματ και στο σατινέ ή γυαλιστερό, όπως για παράδειγμα υφή πέρλας.
Το χρώμα παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην τελική εικόνα μιας οικοδομής, αφού όχι μόνο τη διακοσμεί αλλά ταυτόχρονα τη μονώνει και την προστατεύει. Γι’ αυτό χρειάζεται μεγάλη προσοχή στην επιλογή του κατάλληλου τεχνίτη, καθώς ένας δεξιοτέχνης θα επιδιορθώσει και θα απαλύνει ατέλειες και λάθη άλλων συνεργείων, βελτιώνοντας όχι μόνο αισθητικά αλλά και κατασκευαστικά το σπίτι σας.
Για μεγαλύτερη εμβάθυνση προτείνουμε το βιβλίο του Ν. Παπαχαραλάμπους Πρακτικές οδηγίες εκτέλεσης ειδικών οικοδομικών εργασιών, εκδόσεις Παπασωτηρίου, Πανεπιστημίου 37, Αθήνα.
