Μια θέση στο... ηλιοβασίλεμα

31.07.2007
Το οίκημα που ξεδιπλώνει την οντότητά του πάνω στο λόφο, έχει κατακτήσει επάξια τη δική του θέση στον ήλιο. Σαν θεωρείο πάνω από τη θάλασσα, χαρίζει στιγμές φωτός στους τυχερούς θεατές...

Η κατασκευή μιας μεγάλης κατοικίας σε ένα νησί όπου οι ιδιοκτήτες της δεν κάνουν απλά διακοπές, αλλά περνούν σχεδόν ολόκληρο το χρόνο εκεί, είναι οπωσδήποτε πρόκληση για κάθε αρχιτέκτονα. Αυτή την πρόκληση αντιμετώπισε ο Κώστας Μπέρδος, για να σχεδιάσει ένα όμορφο και χρηστικό σπίτι στην κορυφή του λόφου, πάνω από το Γιαλισκάρι.

Η τοποθεσία είναι έτσι κι αλλιώς μαγευτική, ενώ το σημείο όπου βρίσκεται το σπίτι είναι πάνω από τον κόλπο του Αγίου Νικολάου. Φυσικό επακόλουθο της θέσης ήταν το οίκημα να στραφεί προς την απεριόριστη θέα, καθώς στο βάθος διακρίνονται το Μακρονήσι, η Αττική, μεγάλο μέρος της Εύβοιας και οι Πεταλιοί. Ο προσανατολισμός του σπιτιού στον άξονα ανατολής-δύσης συνδυάζει τη θέα με μοναδικά ηλιοβασιλέματα.

Το οίκημα σχεδιάστηκε σε δύο επίπεδα, εξαιτίας του επικλινούς εδάφους. Στο επάνω επίπεδο βρίσκεται η κυρίως κατοικία, ενώ στο κάτω έχουν κατασκευαστεί οι βοηθητικοί χώροι και ο ξενώνας. Μεγάλη σημασία έχει δοθεί στον περιβάλλοντα χώρο, ο οποίος είναι διαμορφωμένος σε καλλιεργημένες βαθμίδες με λογής λογής δέντρα και φυτά, προσεκτικά επιλεγμένα σε σχέση τόσο με το τοπίο όσο και με την αντοχή τους στις καιρικές συνθήκες. Ετσι, στον όμορφο κήπο μπορεί κανείς να παρατηρήσει περήφανες βελανιδιές, ψηλά κυπαρίσσια και φυσικά λεβάντες, δεντρολίβανα αλλά και πολλές ελιές, άλλες στο χώμα και άλλες σε γλάστρες, ακόμα και σε μορφή... μπονσάι! Η αναλογία κήπου και σπιτιού είναι προσεκτικά μελετημένη από τον αρχιτέκτονα. Η θέα ξεκινάει πάντοτε από όμορφα φυτά για να καταλήξει στο μοναδικό φυσικό τοπίο, χωρίς φλυαρίες και παρεμβολές. Αντίστοιχη είναι και η αναλογία βεραντών-μπαλκονιών και σπιτιού. Δεν μπορεί να αποφασίσει κανείς εύκολα αν εδώ πρόκειται για βεράντες με ένα σπίτι στη μέση ή για ένα σπίτι με βεράντες γύρω-γύρω. Πάντως, το οίκημα είναι φτιαγμένο για τις βεράντες του και όχι αντίστροφα, καθώς ο αρχιτέκτονας ορθώς έκρινε ότι σε έναν τέτοιο χώρο περισσότερος είναι ο χρόνος που περνάει κανείς εκτός, παρά εντός. Η κύρια βεράντα είναι τεράστια και είναι διαμορφωμένη σε διαφορετικά επίπεδα, δίνοντας έτσι την εντύπωση ξεχωριστών υπαίθριων χώρων, που ορίζονται από πέτρινα καθιστικά και χωρίσματα. Πάνω σε αυτά τοποθετούνται μαξιλάρια, ενώ κατά μήκος των βεραντών υπάρχουν λευκές κουρτίνες, οι οποίες σύρονται και εξασφαλίζουν σκιά σε οποιαδήποτε γωνιά. Η χρήση των κουρτινών, όμως, λειτουργεί και αισθητικά, αφού μοιάζει με μεγάλη αυλαία θεάτρου που όταν ανοίξει, βλέπει κανείς το φυσικό «σκηνικό», που δείχνει αεικίνητο, καθώς από αυτό το ύψος μπορεί κανείς να παρατηρήσει την αδιάκοπη κίνηση της θάλασσας που μπαίνει στον κόλπο του Αϊ-Νικόλα από το ανοιχτό πέλαγος. Στη νότια πλευρά της βεράντας υπάρχει ένα μονοκόμματο, τεράστιο τραπέζι, κατασκευασμένο από μασίφ μαλτεζόπλακα. Το τραπέζι βρίσκεται ένα κλικ αριστερά από το «μάτι» του βοριά, στο δροσερό δηλαδή σημείο του σπιτιού, αλλά προφυλαγμένο από το δυνατό αέρα. Η μαλτεζόπλακα -μια λευκόχροη πέτρα από τη Μάλτα, γνωστή από παλιά στο χώρο του Αιγαίου- εκτός από την αδιαμφισβήτητη ομορφιά της, έχει επιλεγεί για την υψηλή θερμομόνωση που προσφέρει, αφαιρώντας αρκετούς βαθμούς από το ίδιο το σπίτι, λόγω χρώματος όσο και σύστασης (πορώδης). Εκτός από το τραπέζι, έχει χρησιμοποιηθεί και σε διάφορα άλλα σημεία του οικήματος όπως το δάπεδο, μέσα κι έξω. Συγκεκριμένα, έχουν χρησιμοποιηθεί μεγάλες πέτρες που έχουν σκαπιτσαριστεί (αγριέψει) στις ακμές τους μία προς μία με το χέρι. Το εσωτερικό είναι επιπλωμένο με διάθεση συγκρατημένα αποικιοκρατική, η οποία αφενός ταιριάζει με το γούστο των ιδιοκτητών και αφετέρου με τον ευρύτερο χώρο του Αιγαίου, καθώς οι ναυτικοί επί αιώνες συνήθιζαν να μεταφέρουν έπιπλα εδώ από διάφορα λιμάνια (Βενετία, Μασσαλία, Οδησσός, Αλεξάνδρεια κτλ.), τα οποία «αναμείγνυαν» με τα δικά τους, δημιουργώντας αυτό το ιδιαίτερο στιλ. Επίσης, υπάρχουν πολλές αντίκες που έχουν φτάσει εδώ από διάφορα σημεία του πλανήτη, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τα γνήσια, κινέζικα, κρακελαρισμένα βάζα, το παλιό γαλλικό πιάνο και η αυστριακή τραπεζαρία με τις καρέκλες της, που χρονολογούνται από το 18ο αιώνα. Ο αρχιτέκτονας Κώστας Μπέρδος απέφυγε τις τραβηγμένες ή κραυγαλέες λύσεις, σχεδιάζοντας ένα σπίτι πραγματικά όμορφο και όχι ένα σκηνικό προσωρινού εντυπωσιασμού, κάτι που συμβαίνει τελευταία στα νησιώτικα εξοχικά, που αγωνιούν να βρουν ένα οποιοδήποτε στιλ, μέσα στη... φούρια της «προαστιοποίησης»! Σε συνδυασμό με τις φιλόξενες βεράντες που το περιστοιχίζουν και τους υπέροχους κήπους που το οριοθετούν, το τζιώτικο εξοχικό έχει τη δική του προσωπικότητα και το δηλώνει...