Ο γονιός σοκάρεται όταν διαπιστώνει ότι οι άνδρες κοιτάζουν με «διαφορετικό βλέμμα», την έφηβο κόρη του ή τα χάνει όταν αντιλαμβάνεται ότι το αγοράκι του αυνανίζεται για πρώτη φορά, και αρχίζει να φαντάζεται διάφορα σενάρια για το μέλλον του παιδιού του. Το μυαλό του πλημμυρίζει με εικόνες από εγκυμοσύνες, αρρώστιες ή κλάματα από ερωτικές απογοητεύσεις κ.ά.

Πολλοί γονείς θα ήθελαν κατά βάθος η εφηβεία να μην περιελάμβανε το απότομο ερωτικό ξύπνημα του παιδιού τους. Ομως η ζωή προχωρά με βάση τις ανάγκες των παιδιών. Οι αυριανοί ενήλικες πρέπει να εξοικειωθούν σταδιακά με το φύλο τους, μια που αυτό αποτελεί ήδη βασικό κομμάτι της ταυτότητάς τους. Πρέπει να εξοικειωθούν και με το άλλο φύλο, που θα αποτελεί ένα ολοένα σημαντικότερο κομμάτι της ζωής τους.

Η διαδικασία αυτή ολοκληρώνεται στην εφηβεία και δεν μπορεί κανένας να την αποφύγει. Η ταυτότητα του φύλου «χρωματίζει» όλο το 24ωρο των ενηλίκων και όσο καλύτερα έχουμε αναπτύξει τη συγκεκριμένη ταυτότητα τόσο πιο ισορροπημένη είναι γενικά η ζωή μας. Αν, αντίθετα, η διαδικασία «σκαλώσει», προκαλούνται ανισορροπίες που επηρεάζουν την όλη στάση ζωής αλλά και την αντίδραση της κοινωνίας προς εμάς.

Η ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος Αλεξάνδρα Καππάτου, διευθύντρια του Ψυχοδιαγνωστικού και Συμβουλευτικού Κέντρου, μας μιλάει για την ερωτική και σεξουαλική ζωή των εφήβων και συμβουλεύει τους γονείς τι πρέπει να κάνουν για να βοηθήσουν τα παιδιά τους σ' αυτή την καθοριστική για τη ζωή τους περίοδο.

Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς
Κύριο μέλημα των γονιών είναι να διατηρούν με κάθε τρόπο στην οικογένεια τις βασικές ισορροπίες, γιατί κατά κανόνα όσο πιο καλή συνεργασία έχει η μητέρα και ο πατέρας του παιδιού τόσο πιο ισορροπημένες θα είναι και οι σχέσεις που θα δημιουργήσει το ίδιο στην εφηβεία αλλά και σε όλη του τη ζωή. Στην οικογένεια θα πρέπει να υπάρχει αλληλοσεβασμός, ώστε το παιδί να μάθει από μικρό να σέβεται τον σύντροφό του. Επίσης σημαντικό είναι να παρέχονται στο παιδί τα μέσα που θα το κάνουν να νιώθει αυτοπεποίθηση και σιγουριά. Ο έφηβος που έχει αυτοπεποίθηση υπερασπίζεται τις ιδέες του, τις επιθυμίες και γενικά τον εαυτό του αποτελεσματικά και στις ιδιαίτερες σχέσεις του. Αν ζείτε μόνος ή μόνη και το παιδί σας δεν έχει πρότυπο του δικού του φύλου μέσα στο σπίτι, μην προσπαθήσετε να παίξετε και τους δύο ρόλους συγχρόνως. Κάτι τέτοιο μπορεί να προκαλέσει στο παιδί ακόμα μεγαλύτερη σύγχυση. Θα πρέπει να βρείτε πρότυπα που να καλύπτουν το κενό και τα οποία εσείς απλώς θα ενισχύετε. Το ίδιο πρέπει να κάνετε και όταν στην οικογένεια υπάρχει μεν πρότυπο αλλά ουσιαστικά είναι αρνητικό στη συμπεριφορά του. Ο γονιός που αντιλαμβάνεται το πρόβλημα θα πρέπει να φέρνει το παιδί του, είτε είναι αγόρι είτε κορίτσι, σε επαφή με θετικά πρότυπα των δύο φύλων και κυρίως του «προβληματικού φύλου».

Η πρώτη σχέση με το άλλο φύλο
Η πρώτη ερωτική σχέση των εφήβων δεν εκφράζει απαραίτητα και τον «πρώτο έρωτα». Μπορεί να περιλαμβάνει ολοκληρωμένες ή μη ερωτικές επαφές. Περικλείει όμως πάντα το ερωτικό στοιχείο. Τα παιδιά συνήθως είναι πανευτυχή όταν είναι ερωτευμένα. Ομως πιθανόν τα αισθήματα να μην είναι αμοιβαία ή να μην είναι εξίσου ισχυρά και από την άλλη πλευρά. Σε αυτή την περίπτωση είναι πιθανόν ο ένας από τους δύο να εκμεταλλεύεται την αδυναμία του άλλου και να τον χειραγωγεί συστηματικά. Αν το παιδί σας«κάνει τον άλλο ό,τι θέλει», μη νιώθετε υπερήφανοι. Αναρωτηθείτε για ποιο λόγο το παιδί σας (αγόρι ή κορίτσι) θέλει τον άλλο «υποτακτικό» του. Βιώνει τον έρωτα ή βλέπει τη σχέση σαν μια ευκαιρία για επιβολή; Αν ναι, γιατί έχει τόσο μεγάλη ανάγκη επίδειξης δύναμης επάνω σε ένα άλλο ανθρώπινο πλάσμα; Ισως χρειάζεται έμμεσα τη βοήθειά σας για τις ισορροπίες του.

Το ίδιο ισχύει και αν το πρόβλημα είναι αντίστροφο, μπορεί δηλαδή το παιδί σας να είναι εκείνο που «άγεται και φέρεται» άβουλα από το ταίρι του. Στην περίπτωση λοιπόν που το παιδί σας επιτρέπει να το χρησιμοποιούν, διερευνήστε διακριτικά τους λόγους και προσπαθήστε να στηρίξετε την αυτοεκτίμησή του. Συνήθως τα παιδιά που δέχονται υποτιμητικές συμπεριφορές είναι εκείνα που νιώθουν ότι «δεν αξίζουν».

Οχι στην τυφλή εμπιστοσύνη
Το παιδί σας καλό είναι να μοιράζεται με τον σύντροφό του τις ίδιες βασικές αρχές. Αν αυτό δεν συμβαίνει, τότε πρέπει να υπογραμμίσετε στο παιδί σας τη διαφορά της υγιούς από την τυφλή εμπιστοσύνη. Υπάρχουν για παράδειγμα έφηβοι που ερωτεύονται και «μπλέκουν» με ναρκωτικά, επειδή δείχνουν υπέρμετρη εμπιστοσύνη στον σύντροφό τους, δεν διανοούνται ότι θα τους κάνει ποτέ κάτι κακό και δοκιμάζουν με το ταίρι τους διάφορες ουσίες. Ο σύντροφος του παιδιού σας μπορεί όντως να μην έχει κακές προθέσεις. Ισως είναι ένα κορίτσι ή αγόρι που θεωρεί το χασίς κάτι αθώο. Ομως στην προκειμένη περίπτωση δεν μετρούν μόνον οι προθέσεις - μετρά κυρίως το αποτέλεσμα.

Σεξ - Υπόθεση και των δύο
Η σεξουαλική σχέση πρέπει να προχωρά μόνον όταν το θέλουν και οι δύο. Το παιδί πρέπει να γνωρίζει τα όριά του και να ξέρει από μικρό να σέβεται όποιο όριο του θέτει ο φίλος, ο γονιός ή στην προκειμένη περίπτωση το ταίρι του. Αν το κορίτσι ή το αγόρι σας έχει αμφιβολίες για το κατά πόσον πρέπει να προχωρήσει στην ολοκλήρωση της ερωτικής σχέσης ή όχι και θέλει να συζητήσει το θέμα μαζί σας, τοποθετηθείτε με ειλικρίνεια. Ρωτήστε το αν πραγματικά νιώθει έλξη για το ταίρι του ή αν σκέφτεται να ολοκληρώσει τις σχέσεις μαζί του μόνο και μόνο «για να κάνει το χατίρι» στο έτερόν του ήμισυ. Πιθανόν η κόρη ή ο γιος σας να θέλει να ολοκληρώσει επειδή έχουν κάνει το ίδιο οι περισσότεροι συνομήλικοί του / της. Ο μύθος όμως ότι «οι περισσότερες το έχουν κάνει», οδηγεί πολλά κορίτσια και αγόρια σε πράξεις μίμησης. Καμιά φορά οι έφηβοι «μπλέκουν» με μεγαλύτερα παιδιά, αλλά το κρύβουν. Οι μεγάλες διαφορές ηλικίας μπορεί να δημιουργήσουν και μεγάλα προβλήματα, γιατί ο ωριμότερος, ακόμα κι αν είναι μόλις 19 ετών, μπορεί εύκολα να κατευθύνει και να χειραγωγήσει τον μικρότερο έφηβο.

Αυτονομία στη σχέση
Οι ερωτικές σχέσεις λειτουργούν στην εφηβεία συχνά με πολύ κτητικό και απόλυτο τρόπο. Οσο ερωτευμένο κι αν είναι ένα παιδί πρέπει να διατηρεί τις σχέσεις του με άλλους ανθρώπους, να έχει τον ζωτικό του χώρο, το προσωπικό του ημερολόγιο, τις προσωπικές του επιλογές κ.λπ. Προσπαθήστε να δείξετε στο παιδί σας από νωρίς πόσο σημαντικό είναι ο καθένας μέσα στη σχέση να διατηρεί την αυτονομία του και να αποδέχεται τη διαφορετικότητα του άλλου.

Το πρώτο σκίρτημα
Η τρυφερή καρδιά των εφήβων αναπόφευκτα νιώθει κάποια στιγμή και το πρώτο σημαντικό ερωτικό καρδιοχτύπι - συνήθως για έναν συμμαθητή ή μία συμμαθήτρια. Ο ερωτευμένος έφηβος νιώθει σαν βασιλιάς όσο «όλα πάνε καλά» και σαν ζητιάνος αν το ταίρι του «παραμελήσει τη σχέση». Το αγόρι ή το κορίτσι μπορεί να θεωρήσει ότι ο άλλος τον παραμελεί επειδή απλώς έχει να διαβάσει και δεν μπορεί να βγει μαζί του για καφέ. Όταν, απεναντίας, «μπορούν να βγουν», όλα είναι όμορφα και θαυμαστά.

Πιστεύουν ότι θα είναι για πάντα μαζί. Αποκόπτονται από τους άλλους. Με δυο λόγια, ο πρώτος έρωτας τις περισσότερες φορές είναι κάτι θαυμάσιο και ισορροπημένο, που όχι μόνο δεν δημιουργεί προβλήματα στα παιδιά, αλλά αποτελεί ορμητήριο για δημιουργική ζωή. Τις περισσότερες φορές κρατάει μήνες ή 1-2 χρονιές. Σε σπάνιες περιπτώσεις ο πρώτος έρωτας είναι και ο μοναδικός - κρατάει δηλαδή αρκετά χρόνια ώστε να οδηγήσει και σε γάμο.

Αντιμετωπίστε την ερωτική αππογοήτευση
Η ερωτική απογοήτευση είναι αρκετά συχνό φαινόμενο στην εφηβεία, γιατί ναι μεν πολλά παιδιά χωρίζουν συναινετικά όταν βαρεθούν, αρκετά όμως χωρίζουν με πρωτοβουλία «του άλλου». Ετσι ο ένας από τους δύο νιώθει εγκαταλειμμένος και βιώνει την απόρριψη. Βέβαια κατά έναν τρόπο απογοήτευση υπάρχει και στους «συναινετικούς» χωρισμούς, γιατί ο έρωτας έχασε τη γοητεία του και το άλλο πρόσωπο απομυθοποιήθηκε. Η απογοήτευση όμως πονάει πιο πολύ όταν ο ένας από τους δύο εξακολουθεί να βρίσκει το πρώην ταίρι του αναντικατάστατο και επιθυμητό. Και παρόλο που η απογοήτευση αυτή είναι συχνά αναμενόμενη στις εφηβικές σχέσεις, η πρόγνωση δεν πρέπει με κανέναν τρόπο να κάνει τους γονείς να «σαμποτάρουν» την πρώτη ερωτική σχέση των παιδιών τους σαν Κασσάνδρες. Ο έφηβος πρέπει να χαρεί αυτή την πρώτη ερωτική του σχέση και -δυστυχώς- όταν έρθει η ώρα, θα πρέπει και να απογοητευθεί από αυτήν. Αν η ερωτική απογοήτευση «έρθει», τότε το παιδί θα την αντιμετωπίσει όπως και κάθε άλλη απογοήτευση της ζωής - με όπλο το κουράγιο του, τη βοήθεια των φίλων του και ίσως τη δική μας.

Συμβουλές για τους γονείς
*Αποφύγετε όσο μπορείτε να κάνετε κριτική στον έφηβο για τις επιλογές του, γιατί σε αυτήν τη φάση έχει δεχτεί ένα καίριο πλήγμα. Ο ερωτευμένος δίνει τρομερή αξία στο πρόσωπο που αγαπά και κατά συνέπεια η εγκατάλειψή του από αυτό δεν σημαίνει απλώς «με απέρριψε ο τάδε» αλλά «με απέρριψε όλη η ζωή». Το παιδί νιώθει πολύ ευάλωτο και αισθάνεται από ασήμαντο έως ανύπαρκτο. Τονώνετε όσο μπορείτε την αυτοπεποίθησή του με έμμεσο τρόπο.

*Αφήστε τον έφηβο να σας μιλά όσο θέλει για το πρόβλημά του αν το επιθυμεί. Ακούτε το προσεκτικά, χωρίς να θεωρείτε ότι θέλει απαραίτητα να του μιλήσετε και εσείς. Τις περισσότερες φορές έχει απλώς ανάγκη από τα αυτιά σας και όχι τις απόψεις σας.

*Αν το παιδί θέλει στήριξη για να ξεπεράσει την απογοήτευση που νιώθει, προτρέψτε το να έχει ασχολίες που θα το τονώσουν και θα απομακρύνουν τη σκέψη του από το συγκεκριμένο πρόσωπο όπως τον αθλητισμό, την παρέα με τους φίλους του κ.ά. Τα παιδιά σε τέτοιες φάσεις καλό είναι να μη μένουν μόνα, βυθισμένα στις σκέψεις τους. Πιθανόν μέσα στη θλίψη του το παιδί να παρασυρθεί σε ενέργειες που κάτω από κανονικές συνθήκες θα απέρριπτε. Αυτή την εποχή είναι ευάλωτο σε όλα.

*Μην πιέσετε το παιδί να αντικαταστήσει βιαστικά το πρόσωπο που αποχώρησε από τη ζωή του με ένα οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο. Οι συγκρίσεις μπορεί να φέρουν το αντίθετο αποτέλεσμα. Αν το ίδιο το παιδί όμως βρίσκει σαν «γιατρικό» την αντικατάσταση με άλλο πρόσωπο, μην παρεμβαίνετε. Πιθανόν το νέο πρόσωπο να λειτουργεί θετικά.

*Αναζητήστε τη βοήθεια ειδικού αν διαπιστώσετε ότι ο χωρισμός αυτός γίνεται στο παιδί σας έμμονη ιδέα για καιρό, έχει αλλάξει συμπεριφορά, κλείνεται στον εαυτό του ή απειλεί να βλάψει όποιον ή όποιαν τον εγκαταλείψει, έχει αρχίσει να πίνει κρυφά αλκοόλ ή πέφτουν οι βαθμοί, αποφεύγει τις κοινωνικές επαφές, δείχνει αυτοκαταστροφικές τάσεις κ.λπ. Καμιά φορά δηλαδή η ερωτική απογοήτευση υπάρχει περίπτωση να πυροδοτήσει απρόβλεπτες αντιδράσεις που ίσως το βλάψουν, κυρίως αν ο έφηβος είναι εξαιρετικά ευαίσθητος ή έχει άλλα προβλήματα που αντιμετωπίζει τη συγκεκριμένη περίοδο.

Το άγχος των... συγκρίσεων
Αγόρια και κορίτσια νιώθουν άσχημα στην εφηβεία όταν αισθάνονται ότι οι συγκρίσεις είναι εις βάρος τους - όταν έχουν λιγότερες επιτυχίες στο άλλο φύλο ή χαμηλότερο ύψος ή μικρότερο πέος ή μικρότερο στήθος, κ.λπ. Γι αυτό προσπαθήστε να απαλλάξετε το παιδί σας από το άγχος αυτών των συγκρίσεων.

Η ανασφάλεια του μεγέθους
Τονίστε του ότι όλα τα χαρακτηριστικά που είναι μετρήσιμα, μπορεί να αλλάξουν γιατί δεν αναπτύσσονται όλα τα παιδιά με τους ίδιους ρυθμούς. Η αριθμητικά πλούσια ερωτική ζωή για παράδειγμα δεν σημαίνει ικανοποίηση. Απεναντίας, οι άνθρωποι που αλλάζουν σχεδόν ψυχαναγκαστικά ερωτικούς συντρόφους κάθε εβδομάδα, συνήθως πάσχουν από έντονη ανασφάλεια και άλλες διαταραχές. Το παιδί πρέπει να ξέρει από μικρό ότι το κυνήγι των επιτυχιών στο άλλο φύλο είναι συχνά διέξοδος στο άγχος και στην ανασφάλεια - δεν είναι απόδειξη επιτυχημένου προφίλ όπως νομίζει. Επίσης το ύψος ή το πλούσιο στήθος δεν προδιαθέτουν σε επιτυχίες ώστε να τις ζηλέψει το δικό σας παιδί επειδή φοράει μικρό νούμερο σουτιέν ή «δεν είναι πρώτο μπόι» σαν τον δείνα συμμαθητή του. Κανένα μέγεθος δεν είναι καθοριστικό στην ερωτική ζωή. Αν δεν θέλετε να συζητήσετε ερωτικά θέματα με το παιδί σας επειδή ανήκετε στο άλλο φύλο ή επειδή δεν θέλει εκείνο, βρείτε έναν άνθρωπο εμπιστοσύνης που να τον / την εκτιμά το παιδί σας και ζητήστε του να συζητήσει πιο διεξοδικά, ώστε το αγόρι ή το κορίτσι σας να απαλλαγεί από επιφανειακές διαφοροποιήσεις και να συνειδητοποιήσει πόσο ασήμαντα είναι εκείνα που «μετράει».

Ολοι το κάνουν...
Πολλοί έφηβοι βιάζονται να ολοκληρώσουν τη σχέση τους με το άλλο φύλο όχι τόσο επειδή αισθάνονται έντονη ερωτική επιθυμία, αλλά επειδή το έχουν ήδη κάνει οι φίλοι και φίλες τους. Αν οι φίλοι των εφήβων έχουν ήδη ολοκληρωμένες ερωτικές σχέσεις, είναι πολύ πιθανόν να ακολουθήσουν σύντομα και οι δικοί σας. Καλό είναι να συζητάτε κατά καιρούς το θέμα μαζί τους και να τους εξηγείτε ότι η στιγμή που θα ολοκληρώσουν την ερωτική τους σχέση πρέπει να αποφασιστεί αποκλειστικά από τους ίδιους με γνώμονα τα συναισθήματά τους για τον σύντροφό τους, αλλά και το αν νιώθουν ότι είναι έτοιμοι. Το αγόρι φαίνεται προθυμότερο να προχωρήσει σε ολοκληρωμένη ερωτική επαφή σε σύγκριση με κάποιο συνομήλικό του κορίτσι. Ομως αυτό δεν ισχύει για όλα τα παιδιά. Κάποια αγόρια δεν βιάζονται καθόλου και προτιμούν να περιμένουν την κατάλληλη στιγμή ή το κατάλληλο πρόσωπο, ενώ αντίθετα κάποια κορίτσια νιώθουν πιο έντονη επιθυμία να δοκιμάσουν και βιάζονται περισσότερο. Μη σας ξενίσει λοιπόν ούτε το ένα ούτε το άλλο.

Επειδή, σε γενικές γραμμές, τα παιδιά έχουν την τάση να μιμούνται τις φίλες και τους φίλους τους, πρέπει να ξεκαθαρίζετε ότι στα σημαντικά ζητήματα δεν πρέπει να λειτουργούν με τη γενική αρχή «θέλω να είμαι σαν τους άλλους». Πρώτον το παιδί δεν μπορεί να ξέρει την αλήθεια για τους άλλους και δεύτερον, το σεξ δεν ανήκει στην ίδια κατηγορία με το κούρεμα που θα προτιμήσει. Η πρώτη ερωτική επαφή είναι μια ιδιαίτερη προσωπική στιγμή που θα τη θυμούνται πάντα. Κατά συνέπεια ο χώρος, ο χρόνος και το πρόσωπο με το οποίο θα προχωρήσει ένας ή μία έφηβος στην ολοκλήρωση των σχέσεών του, πρέπει να είναι μια απόλυτα προσωπική επιλογή την οποία οι έφηβοι πρέπει εξαρχής να αντιμετωπίζουν σαν κάτι ουσιαστικό.

Η ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΕΙΝΑΙ ΤΟ Α ΚΑΙ ΤΟ Ω

Καλό είναι να μιλήσετε στο παιδί σας για την ερωτική πράξη από την ηλικία των 10-11 ετών. Εξηγήστε με εικόνες και σχεδιαγράμματα βιβλίων την ανατομία των γεννητικών οργάνων και των δύο φύλων. Τα παιδιά πρέπει να ξέρουν ακριβώς τον μηχανισμό με τον οποίο μπορεί να μεταδοθεί μια ασθένεια ή να μείνει έγκυος ένα κορίτσι. Δώστε στο παιδί σας να καταλάβει με σαφήνεια τη φυσιολογία της ερωτικής πράξης, ανεξάρτητα από το συναισθηματικό σκέλος της διαδικασίας. Εξηγήστε στο παιδί τις βασικές αρχές στη μετάδοση ασθενειών. Προσέξτε μιλώντας για όλα αυτά να μην το τρομάξετε. Ενημερώστε το χωρίς να του προκαλέσετε αποστροφή ή φόβο για το σεξ.

*Δώστε του όμως να καταλάβει ότι κάποιοι ιοί και μικρόβια μεταδίδονται ακόμα και με την απλή επαφή του πέους με τις εξωτερικές περιοχές των γεννητικών οργάνων. Αναφέρετέ του τα βασικά συμπτώματα για τις ασθένειες που μεταδίδονται με την ερωτική επαφή και τονίστε του ότι η πιο σοβαρή -το AIDS- δεν έχει κανένα σύμπτωμα τους πρώτους μήνες ή συχνά και τα πρώτα χρόνια. Η πρώτη φορά είναι ορισμένες φορές οδυνηρή για το κορίτσι, το δε αγόρι θα εκσπερματίσει πολύ γρήγορα - κατά συνέπεια δεν θα πρέπει να αφήσει το προφυλακτικό για «την τελευταία στιγμή». Αν το κορίτσι αντιδρά ή νιώθει ότι πονά, το αγόρι θα πρέπει να αποτραβηχτεί, αλλά όχι απότομα.

*Επίσης το αγόρι πρέπει να καταλάβει ότι μετά την πρώτη εκσπερμάτιση στο πέος μένουν υπολείμματα σπέρματος. Κατά συνέπεια, αν ακολουθήσει δεύτερη επαφή, το σπέρμα από την προηγούμενη εκσπερμάτιση μπορεί να γονιμοποιήσει το ωάριο του κοριτσιού χωρίς το αγόρι να εκσπερματίσει ποτέ μέσα στον κόλπο.

*Δώστε στον γιο ή στην κόρη σας να καταλάβει ότι τα προφυλακτικά μερικές φορές αποδεικνύονται επισφαλή - δηλαδή σπάζουν. Ισως αν δύο έφηβοι αρχίζουν τις σταθερές ερωτικές επαφές να είναι σκόπιμο το κορίτσι να παίρνει και αντισυλληπτικά (αφού συμβουλευτεί τον γυναικολόγο της ) - δηλαδή να μην περιορίζονται στη χρήση προφυλακτικών αλλά να έχουν και δεύτερη δικλίδα ασφαλείας.

*Καλό είναι το παιδί να έχει ξεκαθαρίσει μέσα του ότι το αντισυλληπτικό δεν προστατεύει το κορίτσι ή το αγόρι από μεταδιδόμενες ασθένειες και ότι είναι σκόπιμο να μην έχει ερωτικές επαφές χωρίς προφυλακτικό ακόμα κι αν η συγκεκριμένη σχέση διαρκεί αρκετούς μήνες.

*Δυστυχώς, δεν μπορεί ποτέ κάποιος να γνωρίζει τους προηγούμενους ερωτικούς συντρόφους του κοριτσιού ή του αγοριού, αλλά ούτε και να αποκλείσει την πιθανότητα το παιδί αυτό να έχει μια παράλληλη σχέση ή μια ευκαιριακή επαφή με άλλο άτομο.

*Τα κορίτσια πρέπει να γνωρίζουν επίσης ότι δεν μπορούν να στηρίζονται στον κύκλο των 28 ημερών ως αντισυλληπτική μέθοδο - δηλαδή να υπολογίζουν πότε περίπου είναι η επίφοβη 14η ημέρα.

*Πέραν του ότι αυτή η μέθοδος δεν αποκλείει τις ασθένειες, είναι και ιδιαίτερα επισφαλής για την αντισύλληψη. Ο λόγος είναι ότι ειδικά στην εφηβεία ο κύκλος έχει μεγάλη αστάθεια και έτσι κανένα κορίτσι δεν μπορεί να υπολογίσει με σιγουριά τις γόνιμες μέρες.

Ο αυνανισμός είναι «αμαρτία»;
Ο αυνανισμός είναι μια φυσιολογική ανακάλυψη των παιδιών της εφηβείας και εξαρτάται από την απότομη αύξηση των ορμονών κατά τη φάση της ήβης. Οι συμπεριφορές αυνανισμού και οι ερωτικές φαντασιώσεις επιτρέπουν στον έφηβο να εκφράσει τα νέα σεξουαλικά ένστικτα ώστε να γνωρίσει καλύτερα το σώμα του και τη διέγερση που του προκαλείται. Ο αυνανισμός συνοδεύεται γενικά από φαντασιώσεις και σεξουαλικά όνειρα, που είναι πραγματικές νοητικές προετοιμασίες για τις μελλοντικές σεξουαλικές πράξεις. Σε αυτή την ηλικία ο αυνανισμός παρεμβαίνει σαν ένας συμβιβασμός μεταξύ των σεξουαλικών επιθυμιών, της αδυναμίας στην παρούσα φάση να τις βιώσει με έναν σύντροφο και του φόβου να τις υλοποιήσει. Σε καμιά περίπτωση ο αυνανισμός δεν προκαλεί φυσικές ή ψυχικές διαταραχές, αλλά είναι ένα θετικό στάδιο μέσα στην ανάπτυξη της σεξουαλικότητας του εφήβου. Δεν πρέπει κυρίως να τιμωρείται ή να εμποδίζεται.

Λίτσα Τριανταφυλλοπούλου