ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΔΕΔΟΥΚΟ
Τις αποκαλούν «θαύματα της φύσης». Υπόσχονται περισσότερη φυσική ενέργεια, μεγαλύτερη ζωτικότητα, ευεξία, αύξηση της ερωτικής διάθεσης, διατήρηση της νεανικότητας, βελτίωση της υγείας. Άλλωστε, πρόκειται για «υπερτροφές» κι όχι απλές, συνηθισμένες τροφές Ως «υπερτροφές» (super foods) χαρακτηρίζονται οι τροφές που περιέχουν πολύ περισσότερα θρεπτικά συστατικά σε σύγκριση με άλλες, συστατικά απαραίτητα για την καλή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού και με επιπλέον θετικές επιδράσεις. Οι υπέρμαχοι των υπερτροφών υποστηρίζουν ότι η συστηματική τους κατανάλωση αυξάνει τη ζωτική ενέργεια, αποτοξινώνει και αναζωογονεί το σώμα, το βοηθάει να λειτουργεί καλύτερα, να διατηρείται υγιές και να έχει μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στις ασθένειες. Τονίζουν μάλιστα ότι σε αρκετές περιπτώσεις οι ευεργετικές τους ιδιότητες στην υγεία είναι ευθέως συγκρίσιμες με εκείνες πολλών φαρμάκων, χωρίς όμως τις παρενέργειές τους, αφού πρόκειται για εντελώς φυσικές τροφές.
Σε ποιους είναι χρήσιμες;
Σε κάθε υπερτροφή υπάρχουν 100 έως 200 πολύτιμα θρεπτικά στοιχεία υψηλής βιοδιαθεσιμότητας, ανάμεσα στα οποία και κάποια δυσεύρετα στα συνήθη τρόφιμα. Επομένως, άτομα που έχουν αυξημένες θρεπτικές ανάγκες, όπως οι αθλητές, που δεν διατρέφονται ισορροπημένα, κάνουν δίαιτα αδυνατίσματος ή ακολουθούν ειδικού τύπου διαιτολόγια, όπως αποτοξίνωσης, χορτοφαγίας ή ωμοφαγίας, ωφελούνται σχεδόν πάντα από την κατανάλωση υπερτροφών. Είναι επίσης ενδεχομένως χρήσιμες σε άτομα με δραστήρια ζωή, που κουράζονται πολύ, έχουν μειωμένη ενέργεια ή νιώθουν εξασθενημένα. Επιπλέον, κάποιες υπερτροφές μπορεί να ενισχύσουν τις αποτοξινωτικές και ιαματικές ικανότητες του οργανισμού, συμβάλλοντας έτσι θετικά στη βελτίωση της λειτουργίας του. Προσοχή όμως! Έγκυοι, αλλεργικοί, άτομα με οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας, ιδίως εάν ακολουθούν φαρμακευτική αγωγή, πρέπει να συμβουλεύονται πάντα το γιατρό τους. Η κατανάλωση υπερτροφών δεν υποκαθιστά την αναγκαιότητα για μια πιο ισορροπημένη και ποικίλη διατροφή.
Τα 10 θαύματα της φύσης
Οι τελευταίες επιστημονικές μελέτες γύρω από τις υπερτροφές αποκαλύπτουν αυτά που όσοι τις χρησιμοποιούν ξέρουν ήδη: πόσο περισσότερη ενέργεια νιώθουν, πόσο καλύτερα αισθάνονται και πόσο πιο υγιείς είναι!
1. Βατόμουρα goji: «ενέργεια από τα Ιμαλάια»
Το goji είναι ένας αναρριχώμενος θάμνος που φύεται σε περιοχές μεταξύ Θιβέτ και Μογγολίας. Οι καρποί του έχουν κόκκινο χρώμα, όψη και μέγεθος σταφίδας και είναι εξαιρετικά πλούσιοι σε βιταμίνες (Α, Β, C, Ε), αμινοξέα, αντιοξειδωτικά και μεταλλικά στοιχεία, ιδίως σε σίδηρο. Βοηθούν στη μείωση της αρτηριακής πίεσης, στην ενίσχυση της όρασης, στην καλύτερη λειτουργία ήπατος, νεφρών και νευρικού συστήματος, ενώ θεωρούνται ιδιαίτερα αποτελεσματικοί για την αντιμετώπιση της κυτταρίτιδας αλλά και την αύξηση της ερωτικής διάθεσης. Εργαστηριακές δοκιμές σε χυμούς των καρπών του έδειξαν ότι έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, που βοηθά στη μείωση της κυτταρικής γήρανσης και στην αναστολή της οξείδωσης της LDL-χοληστερίνης («κακής»). Φρέσκα goji είναι μάλλον δύσκολο να βρείτε, οπότε προμηθευτείτε τα σε μορφή χυμού, αποξηραμένα, κατεψυγμένα ή ως συμπλήρωμα διατροφής.
2. Ιπποφάες: «ο βασιλιάς των φυτών»
Από τους αρχαιότερους θάμνους της Ευρώπης και της Ασίας. Λέγεται πως οφείλει το όνομά του στη συνήθεια των αρχαίων Ελλήνων να τρέφουν τα άλογά τους με τους πορτοκαλί καρπούς και τα φύλλα του. Περιέχει πάνω από 190 θρεπτικά συστατικά, ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζουν τα λιπαρά οξέα ω-3 και ω-7 (παλμιτολεϊκό οξύ). Το ιπποφάες συμβάλλει στην προστασία των κυτταρικών μεμβρανών από τις ελεύθερες ρίζες, στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος, στην αναζωογόνηση του δέρματος, ενώ έχει το δικό του μερίδιο συνεισφοράς στην αύξηση της ζωτικότητας, της αντοχής και στη βελτίωση των πνευματικών λειτουργιών. Ως τροφή είναι εξαιρετικά δυσεύρετη κι έτσι είναι πιο εύκολο να καταναλωθεί με τη μορφή συμπληρώματος ή συμπυκνωμένου χυμού. Υπάρχει επίσης ως συστατικό σε αρκετά καλλυντικά αντιγήρανσης, ενώ οι κάψουλες μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για εξωτερική χρήση.
3. Κομπούχα: «ο πολύτιμος μύκητας»
Πρόκειται για ένα ζυμομύκητα που αρκετοί τον γνωρίζουν ως «τσάι της Μαντζουρίας». Ο συγκεκριμένος ζυμομύκητας αναπτύσσεται σε διάλυμα μαύρου ή πράσινου τσαγιού και ζάχαρης με τη βοήθεια «μαγιάς», που συνήθως είναι υγρό από προηγούμενη ζύμωση. Μέσω της ζύμωσης απελευθερώνονται πολλές θρεπτικές ουσίες, μεταξύ των οποίων βιταμίνες, ένζυμα, οργανικά οξέα (γαλακτικό οξύ, οξικό, κιτρικό, νουκλεϊκά οξέα κ.ά.) και προβιοτικά βακτήρια. Ο μοναδικός συνδυασμός των συστατικών του καθιστά το κομπούχα ιδιαίτερα ωφέλιμο ως φυσικό καθαρτικό, αποτοξινωτικό, ενισχυτικό της ηπατικής λειτουργίας και γενικότερα πολύτιμο για την άμυνα του οργανισμού. Ωστόσο, λόγω της έντονης καθαρτικής δράσης του, η χρήση του χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή. Εάν δεν μπορείτε να βρείτε το μύκητα για να παρασκευάζετε μόνοι σας ρόφημα ή σούπες, υπάρχει η εναλλακτική λύση των έτοιμων ροφημάτων και συμπυκνωμένων χυμών κομπούχα.
4. Νατό: «ο καθαριστής των αγγείων»
Παραδοσιακό ιαπωνικό τρόφιμο προερχόμενο από φασόλια σόγιας που έχουν υποστεί ζύμωση. Αποτελεί εξαιρετικά πλούσια πηγή πρωτεϊνών με όλα τα βασικά αμινοξέα, λιπαρών οξέων, βιταμινών Β και Κ, σιδήρου, άπεπτων ινών και φυτικών οιστρογόνων. Περιέχει επίσης μια πεπτιδάση (βακιλοπεπτιδάση F) που πάρα πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι διαθέτει την ικανότητα να προλαμβάνει τη δημιουργία θρόμβων στο αίμα, οι οποίοι προκαλούν εμφράγματα και εγκεφαλικά, ακόμη και να διαλύει τους υπάρχοντες. Όταν καταναλώνεται ως κανονική τροφή, συνήθως αναμεμιγμένη με σάλτσα σόγιας και βραστό ρύζι, έχει κολλώδη υφή και χαρακτηριστική βαριά μυρωδιά μαγιάς τυριού, μάλλον δυσάρεστη. Αντίθετα, τα αντίστοιχα συμπληρώματα διατροφής είναι απαλλαγμένα τόσο από την ιδιάζουσα γεύση όσο και από την πλεονάζουσα βιταμίνη Κ2 του φυσικού νατό, χωρίς να στερούνται κανένα δραστικό συστατικό του.
5. Νόνι: «ο καρπός των θεών»
Φρούτο που καταναλώνεται εδώ και χιλιάδες χρόνια από τους κατοίκους του Νότιου Ειρηνικού. Είναι επίσης πολύ δημοφιλές σε Αυστραλία, Κίνα και Ινδία, ενώ τα τελευταία χρόνια κατέκτησε κυριολεκτικά! ΗΠΑ και Ευρώπη. Σήμερα ξεζουμίζουν το άγριο φυτό (Morinda citrifolia L.) και συσκευάζουν το χυμό του. Ο χυμός θεωρείται πολύ θρεπτικός και αντιοξειδωτικός, γιατί περιέχει ένα ευρύ φάσμα συστατικών, εν μέρει σπάνιων σε άλλα τρόφιμα. Ένα από αυτά, η ζερονίνη, είναι εξαιρετικά σημαντική για την εύρυθμη λειτουργία των κυττάρων και την επιδιόρθωση των βλαβών τους. Το νόνι, είτε ως καρπός είτε ως συμπυκνωμένος χυμός, βοηθάει στην προστασία του οργανισμού από τοξίνες και ελεύθερες ρίζες, ισχυροποιεί το ανοσοποιητικό, βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος, έχει ήπια αναλγητική δράση, ενώ διασφαλίζει την καλή απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από το έντερο.
6. Σιταρόχορτο: «η δύναμη της αναγέννησης»
Είναι ο βλαστός που παράγεται από σπόρο σταριού. Περιέχει περισσότερες από εκατό πολύτιμες ουσίες και είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε χλωροφύλλη. Μεταξύ άλλων, η χλωροφύλλη βοηθάει στη μεταφορά οξυγόνου στον οργανισμό και ενεργεί ως μέσο καθαρισμού εντέρων, νεφρών, ήπατος και κυκλοφορικού συστήματος. Το σιταρόχορτο αποχυμώνεται και πίνεται αναμεμιγμένο με άλλους χυμούς ή/και μόνο του. Επειδή δεν περιέχει γλουτένη, δεν επηρεάζει αρνητικά άτομα με αλλεργία στο στάρι. Μπορεί επίσης να καταναλωθεί με τη μορφή ταμπλέτας ή σκόνης διαλυτής σε νερό. Είναι χρήσιμο σε προγράμματα αποτοξίνωσης, σε δερματολογικές παθήσεις και για την προστασία των πνευμόνων από ατμοσφαιρικούς ρύπους. Συμβάλλει στην αύξηση του αιματοκρίτη, στην αποκατάσταση των γενετήσιων ορμών, στον έλεγχο του σακχάρου και στην καλή υγεία του εντέρου. Με εξωτερική χρήση βοηθάει το δέρμα, τα μαλλιά και τη στοματική υγιεινή.
7. Σπιρουλίνα: «το φύκι-υπόσχεση»
Μικροσκοπικό βρώσιμο φύκι του γλυκού νερού, που παράγεται κυρίως σε ελεγχόμενες υδατοκαλλιέργειες. Πρόκειται για μια υπερσυμπυκνωμένη τροφή πλούσια σε πρωτεϊνες, υδατάνθρακες, καλά λιπαρά, αντιοξειδωτικά, φυτοθρεπτικά (φυκοκυανίνη, σπιρουλάνη, χλωροφύλλη), μέταλλα, ιχνοστοιχεία, βιταμίνες (συμπεριλαμβανομένης και της Β12), ένζυμα και προβιοτικά. Η σπιρουλίνα αυξάνει την ενεργητικότητα, καλυτερεύει την πέψη, βελτιώνει τη λειτουργία του εντέρου ενισχύοντας και εξισορροπώντας τη μικροβιακή του χλωρίδα, ισχυροποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα, συνεισφέρει στην αποτοξίνωση του οργανισμού, προάγει την υγεία του δέρματος, βοηθάει στην ελάττωση της όρεξης και εμμέσως στην απώλεια βάρους. Επιπλέον, ευνοεί την απορρόφηση και τη βιοδιαθεσιμότητα των συστατικών που προσλαμβάνουμε από τις άλλες τροφές, συμβάλλοντας έτσι στην επαρκέστερη θρέψη του οργανισμού. Διατίθεται σε μορφή ταμπλέτας ή κάψουλας. Επίσης σε σκόνη, νιφάδες ή υγρό σιρόπι. Σπανιότερα, προστίθεται σε μίγματα πρωτεϊνούχων σκονών, σάλτσες και τρόφιμα ειδικού τύπου.
8. Σπόροι Chia: «η αρχαία τροφή του μέλλοντος»
Ανήκουν στην ομάδα των δημητριακών και είναι περισσότερο γνωστοί ως τροφή οικόσιτων ωδικών πτηνών. Οι Ινδιάνοι της Αμερικής, οι οποίοι τους χρησιμοποιούσαν εδώ και αιώνες, πίστευαν ότι αυξάνουν την αντοχή και ότι παρατείνουν τη διάρκεια ζωής. Οι σπόροι Chia αποτελούν πλούσια πηγή άπεπτων ινών, πολυακόρεστων λιπαρών οξέων (ιδίως ω-3), αντιοξειδωτικών, ασβεστίου, βορίου και πρωτεϊνών. Εάν αναμιχθούν σε νερό και τους αφήσουμε περίπου 30 λεπτά, αποκτούν τη μορφή ζελατίνας σχεδόν συμπαγούς. Αυτό γίνεται και μέσα στο στομάχι μας, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα φυσικό εμπόδιο που αφενός δημιουργεί ταχύτερο κορεσμό της πείνας, αφετέρου καθυστερεί τη μετατροπή των υδατανθράκων και συνεπακόλουθα την άνοδο του σακχάρου του αίματος. Καταναλώνονται, αφού πρώτα γίνουν ζελέ, μέσα σε μαρμελάδες, δημητριακά, γιαούρτι και σάλτσες ή ως συμπλήρωμα διατροφής.
9. Χλωρέλα: «η πράσινη μαγεία της φύσης»
Πράσινο φύκι του γλυκού νερού, πλούσιο σε χλωροφύλλη. Παρέχει συμπυκνωμένη και εύπεπτη πρωτεϊνη, είναι πλούσια σε νουκλεϊκά οξέα, βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία (πηγή του δυσεύρετου γερμανίου) και ένζυμα. Λόγω του υψηλού περιεχομένου της σε κυτταρίνη (περίπου 20%), διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην αποτοξίνωση του οργανισμού: η κυτταρίνη, η οποία δεν διασπάται από το πεπτικό μας σύστημα, προσκολλάται και συνδέεται με βαριά μέταλλα και άλλες τοξικές ουσίες και αποβάλλεται μαζί με αυτά απ τον οργανισμό. Η χλωρέλα βοηθάει επίσης στην καλύτερη οξυγόνωση των ιστών (κυρίως λόγω της χλωροφύλλης) και στην καλή κυκλοφορία του αίματος. Περαιτέρω, ωφελεί την πέψη, καταπολεμά τη δυσκοιλιότητα, υποκινώντας την αύξηση της φυσικής χλωρίδας του εντέρου, ενώ ισχυροποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα, διεγείροντας την παραγωγή ιντερφερόνης, που αυξάνει την παραγωγή λευκοκυττάρων.
10. Αλόη: «το φυτό της αθανασίας»
Ένα από τα φυτά με τις περισσότερες επιστημονικά τεκμηριωμένες θεραπευτικές ιδιότητες. Στις θερμές χώρες ευδοκιμούν πάνω από 200 διαφορετικά είδη της, ενώ στην Ελλάδα ελάχιστα και μεταξύ αυτών η αλόη η γνήσια (αλόη βέρα). Τα εκχυλίσματά της είναι γνωστά για τις χρήσεις τους στην κοσμετολογία, φημίζονται δε για την ευεργετική τους δράση στο δέρμα (ενυδάτωση, καθαρισμός, θεραπεία). Τα πόσιμα εκχυλίσματα αλόης, με τη μορφή συμπυκνωμένου χυμού ή κάψουλας, περιέχουν πάνω από 200 ενεργά συστατικά, όπως βιταμίνες, ένζυμα, ανόργανες ουσίες, αμινοξέα, πολυσακχαρίτες κ.ά., και χρησιμοποιούνται κυρίως για τις υπακτικές και καθαρτικές τους ιδιότητες καθώς και σε προγράμματα αποτοξίνωσης. Η αλόη έχει αντιβακτηριακή, αντιμυκητιακή και τονωτική δράση, ενδυναμώνει το ήπαρ, συνεισφέρει στον έλεγχο του σακχάρου, βοηθάει στην πέψη, ανακουφίζει το ερεθισμένο πεπτικό σύστημα και καταπραϋνει τα συμπτώματα του ευερέθιστου εντέρου.
